Lãi suất kéo lợi nhuận bảo hiểm

Sau năm 2021 thất bát, hầu hết công ty bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam ghi nhận lợi nhuận cao trong năm 2022, nguyên nhân chủ yếu do mặt bằng lãi suất ổn định.

Các công ty đạt lợi nhuận cao trong năm 2022 có thể kể đến là Prudential với lãi ròng gần 3.637 tỷ đồng, Dai-chi Life đạt gần 2.646 tỷ đồng và Manulife đạt hơn 2.562 tỷ đồng. AIA và Chubb Life cùng ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt gần 1.000 tỷ đồng… Bên cạnh đó, một số công ty bảo hiểm còn ghi nhận lỗ do đang trong quá trình đầu tư mạnh cho các hoạt động kinh doanh, chẳng hạn Sun Life báo lỗ ròng hơn 1.200 tỷ đồng trong năm qua.

Theo báo cáo tài chính được công bố, nguyên nhân chính giúp nhiều công ty bảo hiểm nhận thọ đạt lợi nhuận khả quan trong năm 2022 là nhờ mặt bằng lãi suất ổn định hơn, giúp giảm trích lập dự phòng biến động lãi suất, tức là giảm quỹ trích lập dự phòng nghiệp vụ, từ đó tác động tích cực lên lợi nhuận.

Một chuyên gia trong ngành cho biết, các công ty bảo hiểm thực hiện trích lập quỹ dự phòng nghiệp vụ theo yêu cầu của Bộ Tài chính nhằm đảm bảo khả năng chi trả cho khách hàng dựa trên các giả định thận trọng và khoản mục này luôn chiếm tỷ lệ lớn trong chi phí hoạt động.

Trong giai đoạn 2017-2021, lãi suất kỹ thuật giảm sâu khiến các công ty bảo hiểm phải tăng mạnh quỹ trích lập dự phòng, dẫn đến hầu hết đều ghi nhận lỗ. Tuy nhiên, bước sang năm 2022, việc lãi suất tăng trở lại và ổn định trong suốt năm giúp nhà bảo hiểm không phải tăng quỹ dự phòng nghiệp vụ như trước, dẫn tới lợi nhuận tăng lên.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh chuyển đổi số, đơn giản hóa mô hình kinh doanh cũng giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí và hoạt động hiệu quả hơn. Chẳng hạn, kết thúc năm 2022, Generali Việt Nam đạt lợi nhuận trước thuế hơn 765 tỷ đồng - mức cao nhất từ trước tới nay nhờ chuyển đổi số thành công và quản lý tài chính hiệu quả; tổng giá trị tài sản đạt 14.700 tỷ đồng, tăng 17% và tổng quyền lợi bảo hiểm chi trả cho khách hàng trong 2022 là 967 tỷ đồng, tăng 43% so với năm 2021.

Theo Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm, trong năm qua, các doanh nghiệp nhân thọ đã chi trả ước tính 40.600 tỷ đồng quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng, tăng 25,1% so với năm 2021. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng tiến hành tăng vốn điều lệ để phát triển kênh phân phối mới, mở rộng thị trường, phát triển các sản phẩm, dịch vụ cũng như giải pháp số hóa hiện đại… nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn. Hiện nay, tốp các công ty dẫn đầu thị trường nhân thọ về vốn điều lệ có thể kể đến là Manulife (22.220 tỷ đồng), FWD (18.546 tỷ đồng), Sun Life (16.480 tỷ đồng)…

Cũng theo cơ quan này, trong năm 2022, tất cả các doanh nghiệp nhân thọ đều đáp ứng yêu cầu về biên khả năng thanh toán theo quy định. Trong 19 công ty bảo hiểm nhân thọ có mặt tại thị trường Việt Nam, Manulife có biên khả năng thanh toán nằm trong nhóm cao nhất với hơn 7.000 tỷ đồng, tỷ lệ biên khả năng thanh toán đạt 132%. Các công ty bảo hiểm khác như Chubb Life, Generali, AIA, Dai-ichi Life, FWD… đều có tỷ lệ biên khả năng thanh toán cao hơn từ vài chục đến vài trăm phần trăm so với biên khả năng thanh toán tối thiểu. Tỷ lệ biên khả năng thanh toán là một trong những chỉ số quan trọng, thể hiện “sức khỏe” tài chính của công ty bảo hiểm.

Ngoài ra, bảo hiểm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nên các doanh nghiệp bảo hiểm phải đảm bảo vốn điều lệ tối thiểu bằng mức vốn pháp định. Theo quy định hiện hành, với hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe (trừ bảo hiểm liên kết, hưu trí) thì vốn pháp định là 600 tỷ đồng; kinh doanh bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm liên kết hoặc hưu trí là 800 tỷ đồng; kinh doanh bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm liên kết và hưu trí là 1.000 tỷ đồng.

Tại Việt Nam, phần lớn công ty bảo hiểm nhân thọ là doanh nghiệp nước ngoài với tiềm lực tài chính mạnh nên vốn điều lệ đều lớn hơn hàng chục lần so với vốn pháp định. Được biết, trong năm 2022, có 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ tăng vốn điều lệ với tổng số vốn tăng thêm là 8.935 tỷ đồng, bao gồm AIA, FWD, Dai-ichi Life và Phú Hưng.