Hoạt động mua trái phiếu trước hạn sôi động trong quý 3, nhóm bất động sản chậm thanh toán nhiều nhất

Theo báo cáo về Thị trường trái phiếu quý 3/2024 của VNDIRECT (HOSE: VND), hoạt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ trong quý 3 tiếp tục ấm lên nhờ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng. Cùng với đó, các doanh nghiệp đang tích cực mua lại trái phiếu trước hạn, với giá trị hơn 70 ngàn tỷ đồng.

Dữ liệu do VNDIRECT tổng hợp, trong quý 3/2024, có 157 đợt phát hành TPDN trong nước với tổng giá trị phát hành hơn 160 ngàn tỷ đồng, tăng gần 30% so với quý trước, và gần 34% so với cùng kỳ.

Trong đó, 153 đợt là phát hành riêng lẻ, tổng giá trị phát hành đạt hơn 147 ngàn tỷ đồng, chiếm 92% tổng giá trị; 4 đợt phát hành ra công chúng với giá trị đạt gần 12.9 ngàn tỷ đồng, chiếm 8%.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng giá trị phát hành TPDN đạt hơn 312 ngàn tỷ đồng, tăng 65% svck, với hơn 283 ngàn tỷ là phát hành riêng lẻ (tăng 68%), và hơn 29 ngàn tỷ là phát hành ra công chúng (tăng 40%).

Sự phục hồi của hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý 3/2024 tiếp tục là sự đóng góp của nhóm Ngân hàng. Nhóm này đã phát hành hơn 119 ngàn tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ, chiếm 81% tổng giá trị. Nếu loại trừ nhóm Ngân hàng, tổng giá trị TPDNRL phát hành trong quý 3 sẽ giảm 14% so với quý trước, và giảm 44.4% so với cùng kỳ. VNDIRECT đánh giá, các ngân hàng tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu nhằm tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn, đảm bảo tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của NHNN.

Đối với nhóm bất động sản, hoạt động phát hành có sự cải thiện với tổng giá trị phát hành đạt gần 21 ngàn tỷ đồng, chiếm 14.2% tổng giá trị, tăng 42% so với quý trước, nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ 40%. svck.

Các đợt phát hành TPDN riêng lẻ trong quý 3 có lãi suất trung bình là 6.94%, giảm so với mức 7.36% tại quý 2. Tỷ trọng số đợt phát hành của nhóm Ngân hàng tiếp tục tăng là nguyên nhân khiến lãi suất phát hành trung bình giảm đi. Bởi lẽ, các đợt phát hành của nhóm ngân hàng trong quý 3 có kỳ hạn phổ biến từ 3 - 7 năm, với lãi suất từ 5% - 7.6%, thấp hơn khá nhiều so với mặt bằng lãi suất phát hành của các nhóm ngành khác.

Kỳ hạn phát hành trung bình của các đợt phát riêng lẻ trong quý 3 là hơn 5 năm, tăng so với mức trung bình 4.36 năm của quý 2.

Hoạt động mua lại trái phiếu riêng lẻ trước hạn sôi động

Tổng giá trị TPDN riêng lẻ được mua lại trước hạn trong quý 3/2024 đạt gần 70 ngàn tỷ đồng, tăng 31.5% so với quý trước, 18.7% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm, giá trị mua lại trước hạn đạt hơn 146.5 ngàn tỷ đồng, giảm 18.5% so với cùng kỳ.

Ngân hàng vẫn là nhóm thực hiện mua lại nhiều nhất, với tổng giá trị hơn 59 ngàn tỷ đổng, chiếm 84.4% tổng giá trị mua lại trước hạn trong quý 3/2024. Nếu loại trừ nhóm này, tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý 3 chỉ đạt gần 11 ngàn tỷ đồng, tăng gần 16% so với quý trước, nhưng vẫn đi lùi gần 47% so với cùng kỳ. Những trái phiếu được nhóm Ngân hàng mua lại trước hạn trong quý 3/2024 phần lớn là các lô có thời gian đáo hạn còn lại dưới 1 năm, nhằm mục đích giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn.

Nhóm mua lại nhiều thứ 2 là Bất động sản, với giá trị hơn 4.2 ngàn tỷ đồng, tăng 12.4% so với quý trước, chiếm 6% tổng giá trị mua lại.

Các tổ chức phát hành đã mua lại trước hạn nhiều nhất quý 3/2024 bao gồm: OCB (mua 11.7 ngàn tỷ đồng), BIDV (mua lại gần 10.3 ngàn tỷ đồng), Techcombank (hơn 9 ngàn tỷ đồng), và VPBank (hơn 4.5 ngàn tỷ đồng).

Nhiều doanh nghiệp đàm phán gia hạn trái phiếu

VNDIRECT đánh giá, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và trái chủ vẫn diễn ra sôi động trong quý 3/2024. Tính đến ngày 15/10, có hơn 100 tổ chức đạt được thỏa thuận gia hạn trái phiếu các trái chủ và đi kèm báo cáo chính thức lên HNX.

Tổng giá trị trái phiếu được gia hạn là hơn 156 ngàn tỷ đồng. Trong đó, trái phiếu đáo hạn trong năm 2024 đã được gia hạn là hơn gần 59 ngàn tỷ, chiếm 37.6% tổng giá trị được trái phiếu được gia hạn. Phần lớn lượng trái phiếu đáo hạn trong năm 2024 được gia hạn này là của nhóm Bất động sản.

Những đơn vị đạt được thỏa thuận gia hạn với giá trị lớn trong quý 3/2024 bao gồm: Công ty TNHH Điện gió Hòa Đông 2 gia hạn 9 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 1,900 tỷ đồng, thời gian 24 tháng; Công ty TNHH MTV Đầu tư TPI gia hạn 1 lô trái phiếu có giá trị khoảng 1,000 tỷ đồng, thời gian gia 24 tháng; CTCP Đầu tư và Xây dựng Đại Thịnh Phát gia hạn 2 lô trái phiếu có tổng giá trị gần 1,000 tỷ, thời gian gia hạn là 12 tháng…

Cùng với đó, danh sách các đơn vị chậm trả nợ trái phiếu cũng dày thêm. Tính đến ngày 15/10/2024, có hơn 80 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN theo thông báo của HNX.

Số tiền nợ gốc đến hạn chậm thanh toán trong quý 3/2024 là khoảng hơn 8.6 ngàn tỷ đồng, chiếm 22.5% tổng giá trị đáo hạn, và chiếm 30.6% tổng giá trị đáo hạn khi loại trừ nhóm Ngân hàng. Tổng số tiền nợ gốc đến hạn trong quý 3/2024 của các đơn vị chậm thanh toán và giá trị trái phiếu có đã được gia hạn là khoảng hơn 21.7 ngàn tỷ đồng, chiếm 42.1% tổng giá trị đáo hạn trong quý 3/2024.

VNDIRECT ước tính, tổng dư nợ TPDN riêng lẻ của các doanh nghiệp này là khoảng 190 ngàn tỷ đồng, chiếm khoảng 18.6% dư nợ TPDN riêng lẻ toàn thị trường. Phần lớn là doanh nghiệp thuộc nhóm bất động sản.

Áp lực đáo hạn đè nặng quý 4

Sau khi hạ nhiệt nhẹ trong quý 3, áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trở lại trong quý 4/2024. Ứớc tính, trong quý 4 sẽ có khoảng hơn 76.7 ngàn tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, gần gấp đôi quý 3. Chiếm tỷ trọng lớn nhất là nhóm Bất động sản với gần 36% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn. Xếp thứ 2 là nhóm Sản xuất, tỷ trọng 34.2% tổng giá trị đáo hạn.

Nhóm Ngân hàng có thể vẫn duy trì phát hành trong quý 4. Trong quý 3, nhóm này đã tích cực mua lại những trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 1 năm, cùng với đó là tích cực phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài nhằm giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn và tăng tỷ lệ vốn huy động dài hạn.

Trong quý 4, ước tính sẽ có khoảng hơn 40 ngàn tỷ đồng trái phiếu đang lưu hành của nhóm Ngân hàng sẽ chuyển từ thời gian đáo hạn còn lại từ trên 1 năm xuống dưới 1 năm, do đó nhiều khả năng nhóm Ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài hơn để thay thế, và mua lại những trái phiếu sắp đến hạn này.