HAGL Agrico xoay xở xóa lỗ

Công cuộc tái thiết công ty nông nghiệp có quỹ đất khổng lồ HAGL Agrico vẫn còn dang dở vì gánh nặng nợ nần.

Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã chuyển cổ phiếu HNG của Công ty Cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) từ diện cảnh báo sang kiểm soát. Đây là tin khiến nhiều người khá bất ngờ vì sự xuất hiện kịp thời của Thaco mang lại tương lai tươi sáng hơn cho HAGL Agrico sau bờ vực thua lỗ triền miên. Thậm chí, sau những kế hoạch đưa ra giúp nhà đầu tư yên tâm, cổ phiếu HAG của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã phục hồi mạnh mẽ và vượt trội hơn so với đà khởi sắc của VN-Index vào tháng 9/2022.

Nhưng nhiều yếu tố khách quan không hậu thuẫn cho kế hoạch tăng trưởng của Công ty, vốn đang có sự hợp lực của 2 doanh nhân tỉ phú nổi tiếng trong ngành là ông Đoàn Nguyên Đức và ông Trần Bá Dương. Trong văn bản giải trình, HAGL Agrico cho biết khó khăn đến từ dịch bệnh COVID-19, đứt gãy nguồn cung ứng và lạm phát tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của hầu hết các doanh nghiệp nói chung và lĩnh vực sản xuất nông nghiệp nói riêng. Bên cạnh đó, Trung Quốc siết chặt việc kiểm soát hàng hóa nhập khẩu để phòng chống dịch, thời gian thông quan tại các cảng kéo dài làm tăng chi phí và giảm chất lượng trái cây.

Lào cũng quy định giãn cách để phòng chống dịch COVID-19 dẫn đến các nông trường thiếu công nhân, làm cho các vườn cây thiếu chăm sóc, tăng dịch bệnh, bỏ hơn 30% sản lượng trái cây không thu hoạch kịp thời... Những khó khăn này đã khiến HAGL Agrico lỗ thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh 304 tỉ đồng năm 2021 và 1.308 tỉ đồng năm 2022; lỗ sau thuế của công ty mẹ 1.119 tỉ đồng năm 2021 và 3.576 tỉ đồng năm 2022 - nguyên nhân khiến cổ phiếu HNG bị đưa vào diện kiểm soát. Tình hình không sáng sủa này thậm chí khiến cổ phiếu HNG có khả năng phải hủy niêm yết bắt buộc khi tiếp tục lỗ trong năm 2023.

Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HAGL Agrico, thẳng thắn chia sẻ: “Tính tới tính lui không còn cách nào khác là phải lỗ. Năm 2023, những cái gì trước đây trong sổ sách để chỗ này, đưa chỗ kia để tránh lỗ, thì năm nay cho lỗ hết, cho sạch rồi sau đó làm cho căn cơ”. Thực tế, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên, HAGL Agrico thông qua kế hoạch doanh thu thuần 1.282 tỉ đồng; lỗ thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh 437 tỉ đồng; lỗ trước thuế 2.316 tỉ đồng.

Nguồn thu năm nay của HAGL Agrico chủ yếu đến từ cây ăn trái và cao su. Kết thúc quý I/2023, HAGL Agrico thu về 127 tỉ đồng doanh thu, thực hiện được 10% kế hoạch năm và lỗ trước thuế 124 tỉ đồng. Với kế hoạch này, đây sẽ là năm thứ 3 liên tiếp Công ty ghi nhận âm lợi nhuận với giá trị hàng ngàn tỉ đồng dù mức lỗ kế hoạch này đã giảm hơn 1.200 tỉ đồng so với năm 2022. Trước đó, ông Dương cho rằng sau khi Công ty giải quyết dứt điểm các vấn đề đang bị “treo” thì năm 2024 sẽ có được lợi nhuận tương đối khả quan hơn. “Nhanh lắm thì đến năm 2024 và chắc ăn nhất năm 2025, Công ty mới có lãi”, Chủ tịch HAGL Agrico nhận định.

Trong khi đó, HAGL cũng vừa thông báo việc hoàn thành cơ bản thoái vốn đầu tư vào nhóm HAGL Agrico. Nói về tương lai, ông Đoàn Nguyên Đức, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị HAGL Agrico, cho rằng: “Các cổ đông chưa có dịp qua Lào, Campuchia để thấy các dự án làm ở đó. HAGL Agrico chủ yếu sở hữu đất tại Lào, Campuchia”. Ông Đức nhấn mạnh ông Dương là người “làm kỹ, không những kỹ mà là quá kỹ” nên nền tảng của HAGL Agrico do Thaco đặt ra là dài hạn. “Những nhà đầu tư dài hạn mới nhìn ra được vấn đề, còn nhà đầu tư ngắn hạn tương đối khó”, ông Đức giải thích thêm về các khoản đầu tư ngàn tỉ mà HAGL Agrico đang thực hiện. Thậm chí, ông cho rằng quy mô trang trại, các công trình đang xây dựng ở Lào, Campuchia của công ty này có khi còn lớn hơn sân bay Long Thành.

Phát biểu này vẫn nhất quán với định hướng ngay từ khi Chủ tịch Thaco tiếp quản HAGL Agrico và cho rằng làm nông nghiệp theo như định hướng của Thaco là quy mô lớn theo hướng công nghiệp hóa. Mảng nông nghiệp của Thagrico có 3 cấu phần gồm cây ăn trái, nuôi bò và nuôi heo với mục tiêu đưa HAGL Agrico và Thagrico, với tổng diện tích vùng trồng 84.000 ha, trở thành doanh nghiệp làm nông nghiệp quy mô lớn, vươn lên tầm khu vực và thế giới.

Bên cạnh kế hoạch cho năm 2023, lãnh đạo HAGL Agrico còn đề ra chiến lược hoạt động cho năm 2025. Trong đó có phát triển diện tích trồng trọt từ 7.221 ha lên 12.248 ha, phần lớn là diện tích chuối chiếm 8.512 ha. Công ty cũng nâng đàn bò năm 2025 lên 18.000 con, dự kiến sản xuất 63.000 tấn phân hữu cơ cho các vườn cây ăn trái. Về đầu tư xây dựng, tập trung xây dựng các xí nghiệp sản xuất chuối và chăn nuôi bò. Tổng mức đầu tư dự kiến đến năm 2025 là 5.891 tỉ đồng; doanh thu xuất khẩu năm 2025 dự kiến 6.175 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế dự tính dương trở lại 926 tỉ đồng.

Ông Dương nhấn mạnh: “Công ty đã tìm ra được giải pháp cho vấn đề nhưng cần thời gian. Những diện tích đã trồng của HAGL Agrico được đưa vào tài sản nhưng hiện giờ không giữ được thì phải bỏ, mà bỏ thì phải giảm giá tài sản”. Có thể thấy, tham vọng của HAGL Agrico là rất lớn nhưng phụ thuộc vào nguồn tiền Thagrico rót vào. Tuy nhiên, tình trạng nợ vay lớn, nguồn tiền ít ỏi, tài sản chủ yếu là khoản phải thu thì doanh nghiệp này khó có thể huy động tiền từ các nguồn khác. Trong khi đó, án hủy niêm yết treo lơ lửng với khối lượng cổ phiếu lưu hành lớn sẽ tiếp tục là bài toán tài chính không hề dễ giải.