Giảm phát và vỡ nợ ám ảnh nền kinh tế Trung Quốc

Các tờ báo gần đây đã liên tục đăng tải tình trạng khó khăn mà Trung Quốc hiện đang phải đối mặt.

Xuất khẩu tại Trung Quốc đã giảm hơn 14% tính theo đồng đô la. Country Garden, một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất của nước này, đã bỏ lỡ hai khoản thanh toán lãi suất cho trái phiếu đô la của mình. Và lạm phát giá tiêu dùng hàng năm chuyển sang mức âm. Tóm lại: thời kỳ bùng nổ xuất khẩu của Trung Quốc đã qua lâu rồi. Và, hiện, giảm phát đang vẫy gọi.

Kể từ khi Trung Quốc áp đặt lệnh phong tỏa nghiêm trọng đầu tiên đối với Vũ Hán vào đầu năm 2020, nền kinh tế của nước này đã không đồng bộ với phần còn lại của thế giới. Khi đất nước từ bỏ các biện pháp kiểm soát Zero-Covid vào cuối năm ngoái, nhiều nhà kinh tế đã hy vọng rằng chủ nghĩa ngoại lệ sẽ tiếp tục và Trung Quốc sẽ phục hồi nhanh chóng, ngay cả khi các nền kinh tế lớn khác đang suy thoái.

Sự kỳ vọng cũng làm dấy lên một nỗi sợ hãi. Các nhà phân tích lo ngại rằng nhu cầu mới của Trung Quốc đối với hàng hóa sẽ gây áp lực lên lạm phát toàn cầu, khiến các ngân hàng trung ương ở những nơi khác thậm chí còn khó khăn hơn. Cả hy vọng về tăng trưởng lẫn lo ngại về lạm phát đều không thành hiện thực.

Thay vào đó, Trung Quốc hiện đang phải vật lộn để đạt được mục tiêu tăng trưởng khiêm tốn 5% cho năm 2023 của chính phủ. Trái ngược với vấn đề lạm phát trong nền kinh tế toàn cầu, đất nước này hiện đang phải vật lộn với tình trạng giá cả sụt giảm.

Theo dữ liệu được công bố vào ngày 9/8, giá tiêu dùng đã giảm 0,3% trong tháng 7 so với một năm trước đó. Đó chưa phải là lý do chính đáng để báo động. Một tháng giảm phát nhẹ đơn độc không đủ để biến Trung Quốc thành Nhật Bản tiếp theo. Lạm phát tiêu dùng đã từng ở mức âm trước đây - trong 30 tháng của thế kỷ này và gần đây nhất là năm 2021.

Giá tiêu dùng không phải là thứ duy nhất trong chuỗi nguyên nhân. Giá do các nhà sản xuất tính hiện đã giảm so với cùng kỳ năm ngoái trong mười tháng liên tiếp. Theo ước tính của các nhà phân tích tại UBS, lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm hơn 10% trong tháng 7. Và chỉ số giảm phát GDP, một thước đo rộng bao gồm tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước, đã giảm 1,4% trong quý hai so với một năm trước đó. Đó là lần suy giảm thứ sáu trong thế kỷ này và là mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2009.

Nhiều nhà kinh tế dự đoán giá thịt lợn và giá thực phẩm sẽ giảm. Tuy nhiên, họ giả định rằng nó sẽ được bù đắp bằng sự gia tăng nhanh hơn trong chi phí dịch vụ, khi nền kinh tế Trung Quốc bắt đầu phát triển. Họ cũng kỳ vọng rằng thị trường bất động sản sẽ ổn định, điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu đối với các hàng hóa khác.

Chính phủ Trung Quốc hiện cũng đang chạy đua với thời gian. Trong những tuần gần đây, một nhóm luân phiên các bộ và ủy ban đã công bố nhiều biện pháp cải thiện nền kinh tế. Một kế hoạch 31 điểm để khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đã công bố rằng chính phủ sẽ dỡ bỏ các rào cản đăng ký và tăng cường quyền sở hữu trí tuệ. Một kế hoạch 20 điểm để mở rộng mức tiêu thụ chào mời vé rẻ hơn cho các danh lam thắng cảnh. Kế hoạch 26 điểm nhằm tăng cường dịch chuyển lao động hứa hẹn sẽ giúp người di cư từ nông thôn dễ dàng định cư tại các thành phố hơn.

Tuy nhiên, nếu thị trường bất động sản không được cải thiện, áp lực giảm phát sẽ vẫn tồn tại. Càng kéo dài, nó sẽ càng khó đảo ngược. Do đó, một sự thúc đẩy tài chính và tiền tệ mạnh mẽ hơn là cần thiết. Để đánh bại giảm phát, thâm hụt ngân sách sẽ phải mở rộng. Và những nỗ lực của ngân hàng trung ương sẽ cần phải vượt quá 0,1 điểm.