Đưa gói hỗ trợ lãi suất 2% đến đúng đối tượng, kiểm soát rủi ro

Tính đến 30/6, Agribank và Vietcombank là hai ngân hàng đầu tiên công bố triển khai hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31 và Thông tư số 03.

Nghị định 31/2022 được Chính phủ ban hành ngày 20/5, liên quan đến việc hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Cùng ngày, Thông tư 03/2022 được Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn Ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định số 31.

Gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm được kỳ vọng sẽ giúp các doanh bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp, để hồi phục sản xuất kinh doanh và phát triển.

Nhóm phân tích Agriseco (CTCP chứng khoán Agribank) cho rằng, ngành ngân hàng sẽ được hưởng lợi từ việc triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, cụ thể là mở rộng quy mô và tốc độ tăng trưởng tín dụng, đẩy mạnh thu nhập lãi thuần.

CTCP Chứng khoán Tiên Phong (TPS) nhận định gói hỗ trợ này có tính chất khá tương đồng với gói hỗ trợ lãi suất tiền vay 4% năm 2009 theo quyết định 443 của Chính phủ trong khoảng thời gian tối đa 24 tháng từ 2009 đến 31/12/2011, tổng giá trị hỗ trợ là 37.000 tỷ đồng. Đây là gói hỗ trợ sản xuất nhằm phục hồi kinh tế sau cuộc khủng hoảng năm 2008.

Trong năm đầu thực hiện gói chính sách (2009), lạm phát có xu hướng giảm xuống. Tuy nhiên, sau một năm thực hiện, sang năm 2010 lạm phát có dấu hiệu tăng lên do nền kinh tế hấp thụ lượng tiền được cung ra không hiệu quả. Đặc biệt, lạm phát tăng lên tới 2 con số vào năm 2011, giai đoạn tháng 6/2011-10/2011, CPI đều trên mức 20% so với cùng kỳ nằm trước.

Để kiềm chế lạm phát, chính phủ đã sử dụng chính sách thắt chặt tiền tệ với mức lãi suất tái cấp vốn lên tới 15% so với mức 4,8% năm 2011. Theo đánh giá của TPS, gói hỗ trợ lãi suất 40.000 tỷ lần này sẽ không gây ra lạm phát cao như lần trước vì Việt Nam đã đúc rút được kinh nghiệm về quản lý và triển khai từ gói hỗ trợ lãi suất năm 2009.

Hơn nữa, nhóm phân tích nhận định việc triển khai gói hỗ trợ lãi suất lần này luôn bám sát mục tiêu kiềm chế lạm phát mà chính phủ đề ra. TPS kỳ vọng gói hỗ trợ sẽ có tác động tích cực tới các nhóm đối tượng như ngân hàng vì có thể tăng quy mô và tăng trưởng tín dụng, các doanh nghiệp thuộc nhóm được hỗ trợ có thể giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận doanh nghiệp vì được tiếp cận nguồn vốn giá rẻ. Qua đó, GDP được kỳ vọng tăng lên và sẽ có tác động tích cực tới thị trường chứng khoán khi các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt hơn.

Nhiều ngân hàng đăng ký gói hỗ trợ lãi suất 2%

Tính đến hết tháng 6, Agribank và Vietcombank là hai ngân hàng đầu tiên công bố triển khai hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31 và Thông tư số 03. Các ngân hàng thương mại khác cũng đã gửi đăng ký tham gia gói hỗ trợ lên Ngân hàng Nhà nước và đang chờ phê duyệt hạn mức.

Ngày 29/6, Vietcombank thông báo triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước giai đoạn 2022-2023 tại hệ thống. Đối tượng được ngân hàng chấp thuận giải ngân cho vay là các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thuộc một trong hai trường hợp. Thứ nhất, mục đích sử dụng vốn vay để thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ thuộc danh mục dự án do Bộ Xây dựng tổng hợp, công bố.

Thứ hai, mục đích sử dụng vốn vay thuộc các ngành như hàng không, vận tải kho bãi; du lịch; dịch vụ lưu trú, ăn uống; giáo dục và đào tạo; nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; xuất bản phần mềm; lập trình máy vi tính và hoạt động liên quan; hoạt động dịch vụ thông tin...

Điều kiện được giải ngân vay vốn lãi suất 2% là khi khách hàng vay vốn bằng tiền VND. Khoản vay được ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2022 đến hết ngày 31/12/2023 hoặc khi đến hết hạn mức hỗ trợ lãi suất. Hạn mức hỗ trợ lãi suất trong phạm vi hạn mức hỗ trợ được Ngân hàng Nhà nước phân bổ cho Vietcombank.

Trước đó, ngày 26/5 Agribank công bố triển khai hỗ trợ lãi suất 2%/năm trên lãi suất vay thực tế từ ngân sách nhà nước. Đến ngày 14/6, Agribank cho biết đã được NHNN phê duyệt hạn mức hỗ trợ lãi suất 2%/năm với quy mô dự kiến 2.500 tỷ đồng trong năm 2022 đối với các đối tượng được hỗ trợ lãi suất.

Ngay sau khi nghị định và thông tư được ban hành, Agribank đã chủ động, tích cực chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để triển khai thực hiện tốt chương trình hỗ trợ lãi suất. Tính từ thời điểm khách hàng được hỗ trợ lãi suất đến 14/6, Agribank đã giải ngân gần 100.000 tỷ đồng dành cho các đối tượng được thụ hưởng từ đợt hỗ trợ lãi suất lần nàyAgribank đã giải ngân gần 100.000 tỷ đồng dành cho các đối tượng được thụ hưởng từ đợt hỗ trợ lãi suất lần này.Bên cạnh Vietcombank và Agribank, một số ngân hàng thương mại khác như ABBank, OCB, Eximbank, ACB... đã gửi đăng ký tham gia gói hỗ trợ lên Ngân hàng Nhà nước và đang chờ phê duyệt hạn mức.

Đưa dòng vốn đến đúng đối tượng, hạn chế vào lĩnh vực rủi ro

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng chương trình hỗ trợ lãi suất 2% là một giải pháp trong nhiều giải pháp mà ngành ngân hàng triển khai nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.

Tuy nhiên các doanh nghiệp nhỏ và vừa cho biết rất khó để tiếp cận gói hỗ trợ này, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho biết. Một trong những nguyên tắc hỗ trợ lãi suất là không hạ chuẩn cho vay. Chỉ khi doanh nghiệp đáp ứng ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật mới được tiếp cận nguồn vốn này. Để hạn chế rủi ro các ngân hàng phải thẩm định đánh giá hiệu quả dự án chặt chẽ theo đúng quy định pháp luật, ông Quốc Hùng cho biết.

Ông Hùng nhận định hoạt động ngân hàng luôn có rủi ro trong cho vay hỗ trợ lãi suất, ngoài rủi ro chung, các cán bộ tín dụng dễ bị rủi ro về việc xác định sai đối tượng... Đây là điều các tổ chức tín dụng quan ngại song được Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước giao nhiệm vụ triển khai các tổ chức tín dụng đã thể hiện sự quyết tâm và xây dựng phương án triển khai, lên kế hoạch, danh mục đầu tư để hỗ trợ doanh nghiệp. Điều này thể hiện rõ nhất tại Hội nghị triển khai Thông tư 03 về thực hiện Nghị quyết 31 của Chính phủ, các tổ chức tín dụng đã nêu rõ quan điểm và thống nhất triển khai với quyết tâm cao nhất.

Tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, một đại biểu đã chất vấn về gói hỗ trợ lãi suất vay 2%, giải pháp để kiểm soát dòng vốn này, ngăn chặn đi vào các lĩnh vực rủi ro. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích để thiết kế các quy định đảm bảo triển khai thuận lợi, hạn chế khó khăn, trong quá trình soạn thảo văn bản hướng dẫn thì Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cùng các bộ, ngành đã họp bàn kỹ lưỡng.

Thống đốc cho biết, gói hỗ trợ lãi suất này có hai nhóm đối tượng được vay một là doanh nghiệp, tổ chức thuộc một số ngành, lĩnh vực theo Nghị định 27 của Chính phủ. Hai là đối tượng có nhu cầu vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân...

Các bộ, ngành liên quan tham sẽ gia trong khâu quyết toán, cùng với sự tham gia của Kiểm toán Nhà nước trước khi Bộ Tài chính quyết toán khoản vay này. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thông tin thêm, gói cho vay hỗ trợ này nằm trong chương trình phục hồi, phát triển kinh tế thì phải là doanh nghiệp có khả năng trả nợ, phục hồi. Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng phải cho vay đúng đối tượng. Tức là dù trong ngành, lĩnh vực được vay nhưng doanh nghiệp đó sẽ không thể vay nếu không có khả năng trả nợ. Việc này nhằm đảm bảo dòng vốn đi vào đúng đối tượng cần.