Đề xuất đánh thuế vàng để ngăn đầu cơ, cách nào?

Trước những “cơn sốt vàng” thời gian qua, chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc nghiên cứu để sửa đổi Nghị định 24 cũng cần khẩn trương thực hiện đánh thuế giao dịch vàng để chống đầu cơ…

Theo đó, sau một tháng triển khai bán vàng miếng qua các ngân hàng thương mại, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhận định có tình trạng thuê người xếp hàng gom vàng đầu cơ và đề nghị cơ quan Công an vào cuộc xử lý.

Thông tin về nội dung này, Phòng An ninh kinh tế Công an TP Hà Nội cho biết đã xác định có một số đối tượng có biểu hiện thuê người xếp hàng mua vàng tại một số chi nhánh Ngân hàng Vietcombank, Agribank và BIDV được giao bán vàng bình ổn trên địa bàn thành phố.

Bước đầu cơ quan Công an xác định có khoảng 4,5 nhóm riêng biệt và trong mỗi nhóm có một đối tượng đứng ra gom vàng sau khi số khách hàng (nghi vấn được thuê) giao dịch mua vàng xong với ngân hàng. Các nhóm này đều hoạt động theo phương thức chuyển khoản tiền trước cho thành viên trong nhóm, sau khi lấy được số xếp hàng sẽ chờ đến lượt để giao dịch mua vàng. Sau khi nhận được vàng từ ngân hàng, số người mua sẽ tập trung giao vàng cho đối tượng chính. Một số đối tượng di chuyển sang các điểm khác để tiếp tục xếp hàng mua vàng.

Theo đó, Tổ công tác của Phòng An ninh kinh tế Công an TP Hà Nội phối hợp cùng lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện, tiến hành kiểm tra và xử lý tại một số cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh vàng. Chia sẻ thêm về sự việc với Diễn đàn Doanh nghiệp, Trung tá Nguyễn Đắc Tài, Đội trưởng Đội An ninh tiền tệ (Phòng An ninh kinh tế, CA TP Hà Nội) cho biết, đoàn kiểm tra đang hoàn thiện hồ sơ để xử lý vụ việc. Đồng thời, Trung tá Nguyễn Đắc Tài cũng khuyến cáo người dân không nên tiếp tay cho các đối tượng xấu thu gom vàng miếng để đầu cơ. “Việc mua, bán vàng miếng tại địa điểm không được cấp phép sẽ bị xử phạt nghiêm minh theo quy định của pháp luật”, Trung tá Nguyễn Đắc Tài nhấn mạnh.

Đánh giá về sự việc này, nhiều ý kiến cho rằng, dù những vụ việc được phát hiện nói trên không lớn, nhưng nó cho thấy tình trạng bất ổn trên thị trường vàng đến từ những đối tượng gom mua đầu cơ. Trước thực tế này, câu chuyện quản lý thị trường vàng lại được đặt ra, trong đó, để hạn chế đầu cơ, nhiều ý kiến cho rằng, cần sớm thực hiện việc đánh thuế giao dịch vàng. Việc áp dụng các chính sách thuế đối với thị trường vàng trong nước sẽ góp phần giảm bớt nhu cầu vàng của một số bộ phận nhà đầu tư và thị trường, đặc biệt là đối với những đối tượng mua vàng với mục đích đầu cơ, tích trữ, thao túng giá vàng.

Cũng theo các chuyên gia, việc thực hiện công cụ thuế không chỉ nhằm mục đích tăng thu ngân sách, mà đây còn là công cụ để điều tiết hành vi, theo đó các hoạt động nào không khuyến khích thì có thể dùng công cụ thuế để hạn chế.

Chuyên gia cho rằng, việc đánh thuế với hoạt động đầu tư giao dịch vàng cũng phải xem xét trên cơ sở đối chiếu với thuế đối với các hoạt động khác. Ảnh minh hoạ

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra hiện nay là nếu thực hiện đánh thuế với hoạt động này thì cách thức đánh thuế như thế nào để phù hợp với bối cảnh thực tế. Về vấn đề này, TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia kinh tế cho rằng, việc người dân cất trữ và đầu cơ vàng là hoạt động không có lợi cho nền kinh tế, việc đánh thuế với hoạt động đầu tư giao dịch vàng cũng phải xem xét trên cơ sở đối chiếu với thuế đối với các hoạt động khác.

Chẳng hạn như hiện nay có một số hoạt động cũng đang thực hiện đánh thuế trên doanh thu như giao dịch cổ phiếu và bất động sản, nhưng mức thuế áp dụng đang khác nhau khá xa. Với thuế giao dịch cổ phiếu, mức thuế chỉ là 0,1% trên tổng giá trị cổ phiếu, còn thuế với bất động sản thì mức thuế là 2%.

Theo ông Hiếu, thời gian đầu áp dụng việc đánh thuế với giao dịch vàng thì khả năng không nên đánh cao như bất động sản để người dân có thời gian thích nghi với việc từ trạng thái không bị đánh thuế sang trạng thái bị đánh thuế. Tuy nhiên, với quan điểm vàng là kênh đầu tư không nên khuyến khích thì cũng không để mức thuế quá thấp, vì vậy, cá nhân ông Hiếu khi đưa quan điểm cho rằng nên để mức trên 1%, nhưng dưới 2% là hợp lý. Mặc dù vậy, ông Hiếu cũng cho rằng, việc này sẽ cần phải có sự phân tích kỹ lưỡng các yếu tố trên cơ sở cân đo sự ảnh hưởng đến thị trường và hành vi của người dân đối với từng phương án.

Cũng nêu quan điểm về vấn đề này trên tờ Tạp chí Tài chính, PGS. TS Lê Xuân Trường - Trưởng Khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, với mục tiêu góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường vàng, hạn chế tình trạng đầu cơ, lũng đoạn thị trường vàng thì chỉ nên đánh thuế đối với nhóm mua đi, bán lại để đầu cơ, không nên đánh thuế đối với nhóm mua vàng để tích trữ. Nhu cầu tích trữ vàng với tư cách là một loại tài sản có giá trị cao và không mất giá theo thời gian để dự phòng, hoặc để tích lũy đủ lớn cho các khoản đầu tư khác trong tương lai là nhu cầu chính đáng của người dân thì không nên đánh thuế đối với giao dịch này.

Theo quan điểm của PGS. TS Lê Xuân Trường, về mặt kỹ thuật, để không đánh thuế đối với loại giao dịch này cần quy định đối tượng miễn thuế theo thời gian nắm giữ vàng kể từ khi mua đến khi bán ra, chẳng hạn như thời gian nắm giữ tối thiểu 183 ngày trở lên khi bán ra được miễn thuế.

“Quy định này cũng khuyến khích người dân yêu cầu người bán xuất hóa đơn, để ghi nhận ngày mua làm cơ sở xác định đối tượng được miễn thuế khi bán. Hệ thống giao dịch điện tử được lưu trữ theo quy định pháp luật cũng là một trong những cơ sở dữ liệu hỗ trợ xác định quãng thời gian nắm giữ để miễn thuế trong trường hợp này”, vị chuyên gia chia sẻ.