Đề xuất 6 nhóm hành vi bị coi là thao túng thị trường chứng khoán

Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi đưa ra 6 nhóm hành vi bị coi là thao túng thị trường chứng khoán.

Tung tin đồn sai sự thật là hành vi thao túng thị trường

Tiếp tục chương trình phiên họp, sáng 10/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần đầu cho ý kiến về Dự án 1 luật sửa 7 Luật Chứng khoán, Kiểm toán độc lập, Kế toán, Ngân sách nhà nước, Quản lý, sử dụng tài sản công, Quản lý thuế và Luật Dự trữ Quốc gia.

Liên quan đến Luật Chứng khoán, đại diện cơ quan trình, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, lần sửa đổi này bổ sung nhóm quy định nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi. Ảnh: QH

Đáng lưu ý, việc sửa đổi cũng hướng tới việc hoàn thiện các quy định để tăng cường công tác giám sát và xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán.

Trên cơ sở đó, dự thảo quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan, bảo đảm hiệu quả phòng ngừa, xử lý vi phạm. Trong đó, luật sửa đổi, bổ sung quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Cụ thể, dự thảo luật đưa ra 6 nhóm hành vi bị coi là thao túng thị trường chứng khoán. Trong đó có hành vi sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình, hoặc của người khác, hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán, nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo.

Hành vi thứ hai là đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch, hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự, hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo.

Hành vi mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường cũng bị coi là hành vi thao túng.

Hành vi giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất hành vi thao túng là đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán.

Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán, cũng được xem là hành vi thao túng.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh

Cần cơ quan thẩm quyền xác định dấu hiệu thao túng

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến cho rằng, đề xuất nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là tổ chức, ngoại trừ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ do tổ chức tín dụng phát hành có thể giảm thiểu được rủi ro của thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ.

Tuy nhiên, để có căn cứ đánh giá một cách toàn diện, đề nghị bổ sung về cung cấp các số liệu như cơ cấu nhà đầu tư TPDN riêng lẻ, đánh giá tác động kỹ lưỡng việc giới hạn nhà đầu tư chỉ là tổ chức trong dài hạn.

Cũng theo ông Mạnh, đa số ý kiến nhất trí đề xuất của Chính phủ về bổ sung thêm các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán. Đối với hành vi thao túng cụ thể, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát bảo đảm tính khả thi, hiệu quả.

“Một số ý kiến cho rằng, cần cơ quan có thẩm quyền xác định dấu hiệu nào là hành vi thao túng thị trường chứng khoán”, ông Mạnh nêu.

Về chào bán chứng khoán riêng lẻ, cơ quan thẩm tra đề nghị thuyết minh rõ hơn quy định về tăng thời gian hạn chế chuyển nhượng từ 1 năm đối với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp lên thành 3 năm như nhà đầu tư chiến lược, vì tính chất, mục đích nắm giữ, giao dịch chứng khoán của các nhà đầu tư này là khác nhau.

Theo ông Mạnh, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc quy định này vì có thể dẫn đến tâm lý e ngại cho nhà đầu tư, giảm mức độ hấp dẫn, tác động đến thanh khoản của thị trường.

Liên quan đến quy định thành viên của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, ông Mạnh cho biết, có một số ý kiến nhất trí với quy định này nhằm tháo gỡ một trong các vướng mắc chính để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.

Bên cạnh đó, một số ý kiến khác cho rằng, khi tham gia là thành viên bù trừ trên thị trường chứng khoán cơ sở, các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là ngân hàng lưu ký vẫn có thể phát sinh rủi ro, có thể gây ảnh hưởng đến an toàn hoạt động ngân hàng.

Cơ quan thẩm tra đề nghị ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, có phương án phù hợp, bảo đảm thống nhất với quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, vừa đạt được mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán, vừa bảo đảm an toàn hoạt động cho các thành viên tham gia bù trừ, bảo vệ nhà đầu tư và thị trường.