Đánh thuế giao dịch vàng: Nên hay không?

Theo các chuyên gia, việc thu thuế các hoạt động kinh doanh vàng sẽ góp phần tránh đầu cơ, qua đó có thể “hạ nhiệt” được giá vàng. Do đó, đánh thuế giao dịch vàng trong bối cảnh hiện nay là cần thiết…

Đánh giá các giải pháp NHNN thực hiện đối với thị trường vàng trong thời gian qua, nhiều ý kiến cho rằng, NHNN đã thành công bước đầu trong việc kéo giá vàng xuống, giảm đáng kể mức chênh lệch với giá vàng thế giới. Mục tiêu đặt ra là đạt được. Tuy nhiên, để thị trường vàng ổn định, về lâu dài, cùng với việc sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quả lý hoạt động kinh doanh vàng, Nhà nước cũng cần nghiên cứu, bổ sung công cụ thuế đối với hoạt động mua bán vàng.

Đáng chú ý, theo Hội đồng Vàng thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia sản xuất và tiêu thụ vàng lớn nhất thế giới với tổng giao dịch trên thị trường khoảng 45-50 tấn/năm. Chính vì thế, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, đánh thuế mua - bán vàng không chỉ tăng thu ngân sách nhà nước mà còn để chống “vàng hóa” nền kinh tế và đầu cơ. Nói như một thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, hiện người dân đầu tư vào các kênh như chứng khoán, bất động sản phải nộp thuế nhưng đầu tư vào vàng không phải nộp thuế là một điều bất hợp lý.

Bình luận về nội dung này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế Học viện Tài chính cho rằng, thời gian qua, một số cá nhân đã có hiện tượng kinh doanh vàng và cũng đã đến lúc cần phải đánh thuế vàng. Việc xuất hóa đơn điện tử không quá tốn kém và khó khăn như nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng từng chia sẻ. Nếu không kiên quyết và không biết cách tổ chức thì các doanh nghiệp kinh doanh vàng sẽ lần lữa không chịu làm.

Cũng theo ông Thịnh, ở phía người dân, hiện nay nhiều người vẫn chưa có thói quen lấy hóa đơn điện tử khi mua hàng, trong đó có mua vàng. Muốn hình thành thói quen, các cơ quan ban ngành có thể triển khai các biện pháp khuyến khích người dân, chẳng hạn như giảm trừ với những người lấy hóa đơn điện tử. “Khi áp dụng được hóa đơn điện tử như đối với kinh doanh xăng dầu thì chắc chắn sẽ thu được thuế từ hoạt động mua bán để kiếm lời chênh lệch từ vàng”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Việc đánh thuế vào đầu tư vàng không chỉ đảm bảo sự bình đằng giữa các kênh đầu tư mà còn hàm chứa khía cạnh tạo điều kiện, là một trong những giải pháp để cho giá vàng, thị trường vàng từng bước ổn định.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, chuyên gia về thuế, cho rằng, theo Luật Quản lý thuế, các doanh nghiệp bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/7/2022... Ngân hàng Nhà nước đã có những hành động quyết liệt trong quản lý ngoại hối nhưng lại chưa đẩy mạnh vấn đề xuất hóa đơn điện tử khi mua, bán vàng.

“Theo tôi, đơn cử, phương pháp trực tiếp, giá bán trừ giá mua, phần chênh lệch này nhân với thuế suất. Trong khi đó, giá mua đầu vào khó có thể nắm được nên nhiều khi bán cả vài trăm, đến vài ngàn lượng nhưng nộp thuế rất ít. Đó là chưa kể cá nhân kinh doanh thương mại điện tử có doanh thu năm 100 triệu đồng thì nộp thuế, nhưng cá nhân mua bán 10 lượng vàng, tương đương hơn 800 triệu đồng thì không phải đóng thuế, dẫn đến thị trường vàng sôi động nhưng thất thu thuế”, TS. Nguyễn Ngọc Tú nhận xét.

Cũng nêu quan điểm về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thị Mùi – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, để bình đẳng giữa các kênh đầu tư với nhau thì việc đánh thuế vào việc mua bán vàng rất cần thiết. Theo PGS.TS Nguyễn Thị Mùi, việc đánh thuế vào đầu tư vàng không chỉ đảm bảo sự bình đằng giữa các kênh đầu tư mà còn hàm chứa khía cạnh tạo điều kiện, là một trong những giải pháp để cho giá vàng, thị trường vàng từng bước ổn định.

Theo vị chuyên gia này, chính sách thuế có tác dụng rất lớn, một khi muốn thu hẹp hoạt động này dùng chính sách thuế có thể cao lên hoặc muốn mở rộng kênh đầu tư hoặc mở rộng hoạt động nào đó thì chính sách thuế sẽ ưu đãi hơn. Do đó phải khẳng định rằng thuế là một công cụ rất hữu hiệu để tạo điều kiện cho ngành đó phát triển hoặc là tạo mọi điều kiện để cho ngành đó mở rộng ra hoặc là thu hẹp lại.

Trong bối cảnh hiện nay, vị chuyên gia cho rằng, vàng được coi như là một kênh đầu tư để kiếm lời, rõ ràng việc xem xét để đưa ra một mức thuế hợp lý là rất cần thiết. Làm sao để mức thuế đó tạo điều kiện: thứ nhất là bình đẳng giữa các kênh đầu tư; thứ hai là tạo điều kiện cho thị trường phát triển ổn định, không bị các yếu tố đầu cơ chi phối; thứ ba rõ ràng trong bối cảnh hiện nay, nhập khẩu vàng để sản xuất ra vàng trang sức hoặc là in dập ra vàng lá, vàng khối để bán kiếm lời.

“Rõ ràng trong trường hợp này phải có một chính sách thuế hợp lý để tạo điều kiện có đủ cung cũng như đáp ứng nhu cầu của người đầu tư hoặc của người tiêu dùng trên cơ sở đó thị trường vàng Việt Nam mới phát triển ổn định được”, PGS.TS Nguyễn Thị Mùi nói.