Carry trade là gì mà khiến giới đầu tư toàn cầu lo ngại?

Trong những tuần gần đây, thị trường tài chính toàn cầu đã chứng kiến một sự hỗn loạn đáng kể. Một trong những yếu tố chính gây ra tình trạng này là sự đảo chiều của một chiến lược đầu tư phổ biến nhất trong những năm gần đây được gọi là carry trade (giao dịch dựa trên chênh lệch lãi suất).

Giao dịch carry trade là gì?

Đây là một chiến lược mà các nhà đầu tư vay tiền từ những nơi có lãi suất thấp, chẳng hạn như Nhật Bản hoặc Trung Quốc, sau đó sử dụng số tiền này để đầu tư vào các đồng tiền có lãi suất cao hơn, như đồng peso Mexico. Trong những năm gần đây, đồng Yên Nhật đã trở thành đồng tiền được ưa chuộng nhất cho chiến lược này, chủ yếu do chính sách lãi suất cực thấp của Nhật Bản.

Mô phỏng một giao dịch carry trade bằng đồng Yên

Tuy nhiên, giao dịch này chỉ có hiệu quả khi đồng Yên vẫn giữ ở mức giá rẻ và biến động thị trường ở mức thấp. Thật không may, cả hai yếu tố này đều đã đảo hướng theo chiều bất lợi trong thời gian gần đây. Đồng Yên đã tăng vọt, trong khi thị trường rơi vào tình trạng bất ổn.

Quy mô của giao dịch chênh lệch lãi suất này lớn đến mức nào?

Mặc dù chưa thể xác định chính xác do thiếu dữ liệu tập trung, nhưng có thể ước tính thông qua một số chỉ số. Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC), vào đầu tháng 7, các quỹ phòng hộ và nhà đầu tư đầu cơ đang nắm giữ hơn 180,000 hợp đồng đặt cược vào đà giảm của đồng Yên, trị giá hơn 14 tỷ USD. Đến tuần trước, con số này đã giảm xuống còn khoảng 6 tỷ USD.

Nhưng đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trong những năm gần đây, không chỉ các nhà đầu tư cá nhân mà cả các ngân hàng, công ty quản lý tài sản và các tổ chức tài chính khác cũng đã mạnh dạn vay bằng đồng Yên Nhật. Họ được khuyến khích bởi chính sách lãi suất âm của Nhật Bản sau khi các ngân hàng trung ương phương Tây bắt đầu tích cực tăng lãi suất để chống lạm phát.

Theo dữ liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), tính đến tháng 3, các ngân hàng Nhật Bản đã cho vay khoảng 1,000 tỷ USD cho các bên vay nước ngoài bằng đồng Yên, tăng 21% so với năm 2021. Phần lớn tăng trưởng gần đây trong cho vay Yên xuyên biên giới diễn ra trên thị trường liên ngân hàng và cho các công ty tài chính phi ngân hàng như các công ty quản lý tài sản.

Sự tăng vọt của đồng Yên trong thời gian gần đây đã gây ra tác động mạnh mẽ đối với các nhà giao dịch carry trade. Khi đồng Yên tăng giá 7.5%, các nhà đầu tư đã vay Yên phải đối mặt với các cuộc gọi ký quỹ (margin call), buộc họ phải mua thêm Yên để bổ sung ký quỹ cho các vị thế trước đó. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn, đẩy giá đồng Yên lên cao hơn nữa và kích hoạt thêm nhiều cuộc gọi ký quỹ khác.

Chris Turner, trưởng bộ phận thị trường toàn cầu tại ING, cho rằng các bất ổn liên quan tới carry trade vẫn chưa chấm dứt. Một yếu tố khác có thể thúc đẩy đà tăng của đồng Yên là việc các nhà đầu tư tiến hành phòng ngừa rủi ro tiền tệ.

Ông cho biết vài năm qua, việc phòng ngừa rủi ro tiền tệ trở nên rất tốn kém. Điều này khiến nhiều bên vay có thể đã chọn không phòng ngừa. Nếu nhà đầu tư vội vàng thực hiện biện pháp phòng ngừa rủi ro bây giờ thì sẽ tạo ra nhiều nhu cầu hơn đối với đồng Yên.

Điều này có nguy cơ tạo ra một vòng luẩn quẩn nguy hiểm: Đà tăng của đồng Yên buộc các nhà đầu tư và các tổ chức tài chính phải đóng các vị thế đặt cược vào đà giảm của đồng Yên của họ bằng cách mua thêm Yên, từ đó tiếp tục đẩy giá đồng Yên lên cao hơn nữa.