Bảo hiểm cho trái phiếu doanh nghiệp liệu có khả thi?

Tại Tọa đàm “Giải pháp khơi thông thị trường vốn” trong sáng 17/03, nhóm các chuyên gia đã thảo luận tìm câu trả lời cho câu hỏi: Với tình trạng đóng băng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) hiện nay thì cần làm gì để phục hồi niềm tin từ nhà đầu tư?

Theo ông Nguyễn Tú Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp, Ban Kinh tế Trung ương, cốt lõi của thị trường TPDN hiện nay là niềm tin. Ngoài triển vọng thị trường vĩ mô ổn định thì cũng phải bảo vệ được lợi ích của các nhà đầu tư và để củng cố niềm tin là xếp hạng tín nhiệm.

Tại thị trường TPDN đang giai đoạn phát triển như Việt Nam, nếu chiếu theo xếp hạng tín nhiệm quốc tế thì doanh nghiệp trong nước không bao giờ qua được xếp hạng quốc gia. Trong khi đó, xếp hạng tín nhiệm quốc gia vẫn còn đang ở mức Ba3 - chưa phải là mức khuyến cáo đầu tư, do đó nếu lấy theo xếp hạng tín nhiệm quốc tế thì thị trường sẽ đưa ra những thông tin, thông điệp rất khác so với hiện tại.

“Cùng quá trình phát triển thị trường, xếp hạng tín nhiệm vẫn theo chuẩn quốc tế nhưng vẫn phải khuyến khích đầu tư”, ông Tú Anh chia sẻ.

Mặt khác, trong bối cảnh, bản thân các doanh nghiệp của Việt Nam đang trong quá trình xây dựng tín nhiệm, theo ông Tú Anh, vai trò của bảo hiểm rất quan trọng.

“Chúng ta cần phải có những định chế để bảo hiểm cho các khoản đầu tư vào trái phiếu. Nhà đầu tư sẽ tin hơn rất nhiều nếu công ty bảo hiểm có thể đứng ra đánh giá và bán rủi ro. Nếu có rủi ro đã có bảo hiểm thì nhà đầu tư sẽ cực kỳ tín nhiệm. Cứ phải xuống tiền thì mới tin, còn chưa xuống tiền thì chưa tin”, ông Tú Anh nêu ý kiến.

Thảo luận thêm về bảo hiểm đầu tư trái phiếu, ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Trung tâm lưu ký Chứng khoán cho biết, câu chuyện bảo hiểm của tổ chức kinh doanh chứng khoán được đặt ra từ lúc xây dựng thị trường. Hơn 20 năm, thị trường bàn về vấn đề công ty chứng khoán có mua bảo hiểm khi đầu tư chứng khoán hay không. Ở đây gói gọn lại là mua bảo hiểm cho khoản đầu tư trái phiếu.

Cần phân biệt giữa TPDN phát hành ra công chúng và TPDN chào bán riêng lẻ. Hiểu nôm na, trái phiếu phát hành riêng lẻ ra công chúng thì được quản lý chặt chẽ, phát hành cho người ít hiểu biết cho thị trường. Chào bán riêng lẻ là cho nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể hiểu là sự dàn xếp tài chính giữa trái chủ và các tổ chức phát hành.

Dưới góc nhìn cá nhân, bà Tạ Thanh Bình , Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã đưa ra một ví dụ, TTCK Mỹ có định chế được thành lập từ năm 1970 để bảo hiểm cho khoản đầu tư. Nhưng bảo hiểm ở đây là bảo hiểm cho tài sản của nhà đầu tư trên tài khoản đó không bị mất vì những lý do trái pháp luật trên thị trường như bị ăn cắp tiền trên tài khoản hoặc sử dụng trái phép chứng khoán của nhà đầu tư, thông qua cơ chế yêu cầu CTCK phải nộp khoản tiền nhất định.

Còn với quan điểm của TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, vị chuyên gia này khẳng định không có một bảo hiểm nào cho bảo hiểm cho trái phiếu, ngay ở Mỹ cũng không có công ty nào dám bảo hiểm bởi chi phí bảo hiểm rất cao. Thành ra các trái phiếu chỉ có bảo lãnh thì chỉ có một ngân hàng nào đó đứng ra bảo lãnh trái phiếu đó. Theo đó, ông Hiếu cho rằng: “Mô hình bảo hiểm trái phiếu không thể áp dụng và không khả thi”.