83% doanh nghiệp TPHCM gặp khó khăn, không có đơn hàng dự trữ

Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi lãi suất tăng cao, thị trường bị thu hẹp, hàng tồn kho nhiều, giá nguyên liệu đầu vào tăng, khó tiếp cận nguồn vốn, lãi suất vay cao, thủ tục vay vốn phức tạp và tốn nhiều thời gian…

Đối mặt nhiều khó khăn

Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (Huba) vừa có báo cáo UBND TPHCM kết quả thực hiện khảo sát hơn 100 doanh nghiệp về hoạt động sản xuất kinh doanh đến hết tháng 2/2023.

Kết quả cho thấy, 83% doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Các yếu tố khó khăn, gồm thị trường bị thu hẹp (41,2%), hàng tồn kho nhiều (30,1%), giá nguyên liệu đầu vào tăng (17,6%), khó tiếp cận nguồn vốn (40%), lãi suất vay cao (43%), thủ tục vay vốn phức tạp và tốn nhiều thời gian (38,2%)… Nhiều doanh nghiệp đang dừng ký hợp đồng lao động với số lượng lớn. Điều này xảy ra là bất thường so với các năm trước, lý do vì không có đơn hàng dự trữ.

Đáng chú ý, số doanh nghiệp có mức lương bình quân trên 10 triệu đồng/tháng giảm từ 80% của quý II/2022 xuống còn 65% trong quý I/2023. Huba lo ngại rằng, đây là tính hiệu báo động của thị trường lao động đối diện nhiều khó khăn sắp tới.

Báo cáo của Huba cũng chỉ ra, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp dệt may bị ảnh hưởng bởi lãi suất tăng cao. Bên cạnh đó, tỷ giá USD đang biến động, ảnh hưởng trực tiếp đến việc nhập khẩu nguyên vật liệu để gia công xuất khẩu, dẫn đến sức ép giảm lợi nhuận đầu năm 2023.

Đối với ngành mỹ nghệ và chế biến gỗ, đơn hàng đầu năm giảm mạnh, dự kiến còn giảm đến hết quý II/2023 với mức giảm khoảng 50 - 60%. Nguyên nhân, do thị trường châu Âu, Mỹ sụt giảm tiêu thụ; người dân, doanh nghiệp trong nước hạn chế mua sắm, xây dựng công trình hoặc hoạt động sửa chữa.

Lĩnh vực bất động sản đang thu hẹp quy mô kinh doanh, dừng đầu tư, ngưng thi công các dự án mới, thị trường gần như đóng băng, một số lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản đáo hạn gây áp lực lên thị trường ngành.

Ngoài ra, kim ngạch xuất khẩu của nhóm vật liệu xây dựng sụt giảm, đặc biệt, tại các thị trường trọng điểm Mỹ, Nhật Bản, châu Âu. Giá thép giảm 60% do lượng cung quá lớn trong khi nhu cầu giảm, sản lượng sản xuất thép giảm 69,3%, nhà máy xi măng xuất khẩu giảm 55%, thị trường trong nước cũng giảm do đầu tư công, dự án bất động sản đóng băng, doanh nghiệp nợ lẫn nhau.

“Do biến động trái phiếu và kiểm soát tín dụng chặt chẽ cho thấy nền kinh tế đang bị thiếu thanh khoản. Nhà đầu tư có dấu hiệu suy giảm niềm tin vào một số ngân hàng nên khả năng huy động vốn sụt giảm, nguồn vốn bị thu hẹp. Chính sách hỗ trợ lãi vay 2% ít khả thi, khó thực hiện vì doanh nghiệp lo ngại về thủ tục giấy tờ và thanh kiểm tra”, báo cáo của Huba nêu nguyên nhân.

Cần giảm lãi suất

Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM dự báo, trong quý II/2023 hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vẫn còn khó khăn khi kim ngạch xuất khẩu nhiều ngành hàng sụt giảm. Sức mua của thị trường toàn cầu vẫn ở mức thấp.

Do đó, Huba đề nghị các doanh nghiệp linh hoạt ứng phó trong điều kiện sản xuất kinh doanh không mấy tích cực, kiểm soát tốt nguồn nguyên vật liệu, mở rộng tìm kiếm thêm khách hàng, đảm bảo thanh khoản, giữ chân người lao động.

Theo Huba, lãi suất vay hầu hết đang trên 10%/năm, gây khó cho doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy nợ vay. Do vậy, các doanh nghiệp kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần khống chế trần lãi suất, giữ mức lãi suất cho vay khoảng 8 - 8,5%/năm. Cùng với đó, Nhà nước cần thực hiện chính sách gia hạn nợ vay 1 năm 2023 đối với các khoản vay trung, dài hạn, áp dụng chính sách ân hạn 1 năm thay vì gộp trả nợ ngay trong năm sau.

Với UBND TPHCM, Huba kiến nghị giảm bớt các công đoạn thẩm định hồ sơ, giảm thời gian làm thủ tục hành chính để đồng hành với doanh nghiệp. Tập trung giải quyết hồ sơ tồn đọng về đất đai, nhà xưởng để có sổ đỏ thế chấp cho ngân hàng vay vốn. Đồng thời, chấn chỉnh tình trạng kiểm tra xây dựng, kiểm tra doanh nghiệp còn nhiều tiêu cực như hiện nay.

Huba cũng đề nghị UBND TPHCM mở rộng ngành nghề, nâng số vốn cho vay từ chương trình kích cầu đầu tư, cải cách thủ tục đầu tư để doanh nghiệp được tiếp cận với nguồn vốn này thuận lợi hơn.

Đáng chú ý, Huba kiến nghị Chính phủ cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu được gia hạn, mua lại, tất toán các khoản nợ với trái chủ. Theo đó, các trái phiếu có kỳ hạn 1 năm trở xuống được gia hạn 6 tháng, trái phiếu có kỳ hạn 2 năm được gia hạn 12 tháng, trái phiếu có kỳ hạn 3 năm được gia hạn 18 tháng.