1,500 người Trung Quốc chờ 8 năm vẫn chưa nhận được nhà

Là một thông lệ ở Trung Quốc, các chủ đầu tư ở Thiên Tân thường bán căn hộ trước khi hoàn thiện. Tại thời điểm bán căn hộ, các chủ đầu tư đã hứa hẹn sẽ hoàn thiện nhà vào năm 2019, nhưng đến nay phần lớn vẫn chưa hoàn tất, theo chia sẻ của 5 người mua nhà.

Nhóm người mua này bao gồm người đã trả trước 100% và người chỉ trả theo tiến độ. Mối lo ngại của họ chỉ là một minh chứng về thách thức to lớn hơn đang đeo bám dai dẳng lấy thị trường bất động sản Trung Quốc.

Đáng chú ý, sau khi thực hiện vài nỗ lực để lấy lại tiền hoặc để tìm hiểu thông tin về dự án, một vài người cho biết cảnh sát đã đến nhà họ, đôi khi vào giữa đêm.

“Tôi cảm thấy mình đã bị lừa trong suốt thời gian qua”, một người mua nhà cho biết. “Tôi chỉ yêu cầu trả lại căn nhà và lấy lại tiền. Ngay cả khi có thể được nhận nhà, tôi cũng sẽ thấy thật tệ”.

Một số người mua cho biết đã mua căn hộ để làm nơi cho ba mẹ nghỉ hưu hoặc cho con mình đi học gần đó. Trong 8 năm chờ đợi, một người mua cho biết ba của họ đã mất khi chờ nhận nhà, và một người khác cho biết con của họ giờ đã trưởng thành và đến học trường khác.

“Tôi nghĩ đây chỉ là một bằng chứng khác cho thấy hố sâu rắc rối của các tập đoàn bất động sản”, Dan Wang, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Hang Seng Bank, nói với CNBC. “Những gì diễn ra ở Thiên Tân không phải là một hiện tượng gì lạ thường. Tôi nghĩ sẽ có thêm nhiều trường hợp như thế trong thời gian tới”.

Hệ quả của giai đoạn bùng nổ

Các doanh nghiệp bất động sản Trung Quốc vay nợ rất nhiều để tài trợ cho công cuộc mở rộng nhanh chóng khi thị trường bất động sản bùng nổ trong vài thập kỷ qua. Tốc độ phát triển nhà ở đã vượt xa nhu cầu.

Là một trong những trường hợp gây nhiều chú ý nhất, doanh nghiệp bất động sản Evergrande đã vỡ nợ vào cuối năm 2021. Tại thời điểm đó, đây là tập đoàn bất động sản nặng nợ nhất thế giới và có tổng giá trị dự án đang xây dựng ở mức 1.26 ngàn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 174 tỷ USD), nhiều hơn khoảng 70% so với tổng giá trị công ty có thể bán trong năm đó, và nhiều hơn những gì nó thực sự đã hoàn thành.

Trong một báo cáo, Nomura ước tính Trung Quốc có khoảng 20 triệu căn nhà đã bán trước nhưng chưa hoàn thiện hoặc bị trì hoãn.

Yêu cầu người mua đóng thêm tiền

Thậm chí còn có tập đoàn đã yêu cầu người mua nộp thêm tiền để hoàn tất dự án. Đó là trường hợp của tập đoàn bất động sản Zhuoda Yidu.

Gần đây, Zhuoda Yidu đã đề ra phương án giải quyết tranh chấp, trong đó cho biết các căn hộ có thể hoàn tất vào năm 2025 hoặc 2026, nếu những người mua nhà trả phần tiền chưa thanh toán, cùng với các chi phí khác do chủ đầu tư xác định.

Đề xuất không hề đưa ra giải pháp thay thế và cho biết bất động sản phải được định giá theo giá trước khi thị trường sụp mạnh - hoặc gấp đôi hoặc cao hơn mức hiện tại, theo so sánh với giá môi giới niêm yết.

Sau 8 năm chờ đợi đằng đẳng, cuộc sống của nhiều gia đình đã bị đảo lộn.

“Tiền đặt cọc là của bố tôi,” một người mua nói về ngôi nhà mua vào năm 2016. “Tôi không thể nói với ông ấy rằng căn nhà vẫn chưa hoàn thiện. Trong thời gian COVID-19, tôi còn có thể nói với ông ấy rằng hoạt động xây dựng đang bị trì hoãn. Giờ thì COVID-19 đã qua và tôi không có lời bào chữa nào cả”.

Ngoài việc trả đầy đủ tiền mua căn hộ đó, người này còn phải trả khoản vay thế chấp hàng tháng khoảng 2,800 Nhân dân tệ cho căn hộ thứ hai trong cùng dự án. Đây là căn nhà mua cho một người họ hàng.

Trong bối cảnh này, người mua có cảm giác rằng dù có bỏ ra bao nhiêu tiền thì họ cũng sẽ không bao giờ nhận được nhà. Người này lưu ý rằng trong một cuộc trò chuyện nhóm với khoảng 500 người mua trên mạng xã hội, khoảng 90% đã từ chối đề xuất của nhà phát triển.

Zhuoda Yidu không đưa ra bình luận, mặc dù CNBC đã nhiều lần cố gắng liên lạc. Một luật sư phụ trách vụ phá sản và thanh lý của Zhuoda Yidu đã giới thiệu CNBC đến Tòa án nhân dân quận Wuqing Thiên Tân để tìm kiếm lời bình luận. Tòa án cũng không phản hồi với CNBC.

Wang cho biết đây là lần đầu tiên cô nghe nói người mua nhà phải trả thêm tiền để được nhận căn hộ.

Bà cho biết trước đại dịch COVID-19, thỉnh thoảng xảy ra trường hợp giao hàng chậm trễ, đặc biệt là ở các thành phố như Thiên Tân, nơi phát triển bất động sản tăng vọt vào năm 2014 và 2015. Vị chuyên gia nói thêm vào thời điểm đó, chính quyền địa phương và các tập đoàn địa ốc thường sẽ nhanh chóng tìm ra giải pháp vì khoản tiền mua nhà là một lượng tiền lớn với một hộ gia đình thông thường.

Khu vực Thiên Tân và các khu vực xung quanh Bắc Kinh thu hút nhiều sự quan tâm từ trước dịch COVID-19 khi những người làm việc tại thủ đô của Trung Quốc tìm kiếm các lựa chọn nhà ở giá cả phải chăng hơn vào thời điểm giá cả gần đạt đỉnh.

Ngoài những khủng hoảng bất động sản gần đây của Trung Quốc, tình thế tiến thoái lưỡng nan của người mua nhà còn có nguồn gốc từ hệ thống đăng ký hộ khẩu, trong đó quy định nơi con cái của một người có thể theo học trường công, cùng với các lợi ích khác. Các thành phố như Thiên Tân cũng đã sử dụng chính sách hộ khẩu để thu hút cư dân mới.

Nhưng bà Wang lưu ý rằng tình trạng giao nhà bị trì hoãn trong bối cảnh dịch bệnh, do các nhà phát triển phải vật lộn để tiếp tục hoạt động, dẫn đến “một rắc rối hệ thống”.

Các lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc cho biết tại cuộc họp vào cuối tháng 4 rằng họ sẽ tiếp tục làm việc để đảm bảo việc giao nhà và bảo vệ lợi ích của người mua nhà.

Nhà phát triển Zhuoda chưa phải là một trong những nhà phát triển lớn nhất Trung Quốc. Một số người mua nhà nói chuyện với CNBC cho biết sau khi thực hiện các khoản thanh toán ban đầu, họ phát hiện ra bất động sản này có thể còn vi phạm quy định.

Trong một tín hiệu cho thấy những rắc rối của Zhuoda Yidu, tờ Tianjin Daily đã đưa tin vào tháng 3/2017 rằng dự án Xiyu Garden do Zhuoda Yidu Investment xây dựng ở quận Wuqing của Thiên Tân đã vi phạm các quy tắc giao dịch bất động sản của thành phố vì thu tiền người mua nhà khi chưa có giấy phép bán nhà ở thương mại. Nguồn tin này cho biết chính quyền địa phương đã áp dụng hình phạt và yêu cầu Zhuoda Yidu chấn chỉnh. Theo cơ sở dữ liệu kinh doanh Qichacha, Zhuoda Yidu vẫn chưa được cấp giấy phép bán nhà ở thương mại cho đến tháng 8/2018, mặc dù họ đã nhận được giấy phép xây dựng cho một phần dự án vào đầu năm 2016.

Một người mua nhà xác nhận với CNBC rằng sau khi tờ sự cố được mô tả trong báo cáo của Nhật báo Thiên Tân, người mua đã có thể nhận được chứng nhận mua nhà.

Một người mua nhà xác nhận với CNBC rằng sau khi sự cố được đăng tải trên tờ Tianjin Daily, người mua đã nhận được chứng nhận mua nhà.

Trường hợp của Zhuoda Yidu cũng là một lát cắt phản chiếu những khó khăn hiện tại trên thị trường bất động sản Trung Quốc. Điều này cũng gây khó khăn cho các chính quyền địa phương, vốn từng thu về doanh thu khổng lồ từ việc bán đất cho các tập đoàn bất động sản.

Đối với nhiều hộ gia đình, bất động sản chiếm phần lớn tài sản của họ, và đây là lượng tiền tích góp của ông bà và họ hàng.

Một người mua nhà đã trả trước 190,000 Nhân dân tệ vào việc mua căn hộ hai phòng ngủ rộng 90 m2 trị giá 700,000 Nhân dân tệ trong khu chung cư chưa hoàn thiện ở Thiên Tân.

Đó là số tiền tiết kiệm được trong vài năm. Ở Bắc Kinh, thu nhập khả dụng bình quân đầu người vào năm 2023 là 88,650 nhân dân tệ, trong khi đó ở Thiên Tân là 51,271 Nhân dân tệ ở Thiên Tân.

“Chúng tôi không có nhiều tiền như vậy”, người mua nói với CNBC. “Nếu có đủ tiền, chúng tôi đã mua nhà ở Bắc Kinh.”

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FILI