Giải thích thuật ngữ

Nến Doji

Nến Doji là một cây nến cực kỳ hữu dụng, nó có ý nghĩa là sự do dự hay sự thiếu quả quyết giữa tăng giá và giảm giá. Như vậy, Doji cũng có thể được xem như là một tín hiệu đảo chiều của hướng di chuyển đường giá tạm thời, nhưng Doji cũng có thể được xem như một mẫu tiếp tục xu hướng rất tốt.

Lưu ý: Doji có bóng dài là một mô hình nến đảo chiều cần phải chú ý, càng dài thì khả năng đảo chiều càng tăng, đặc biệt khi kết hợp với một số chỉ báo khác.

Nến Doji là gì?

Nến Doji là một dạng đặc biệt của nến Nhật, nên cấu tạo cũng gồm những phần cơ bản là thân nến và bóng nến, nhưng có chút khác biệt. Như ta đã biết, thân nến Nhật được cấu thành bởi mức chênh lệch giữa giá mở cửa và giá đóng cửa. Bóng nến gồm bóng nến trên và bóng nến dưới. Bóng nến trên được tạo ra bởi mức giá cao nhất trong phiên, bóng nến dưới là mức giá thấp nhất trong phiên. Trong trường hợp thân nến rất mỏng, tức là hầu như không có sự chênh lệch giữa giá mở cửa và đóng cửa, đồng thời bóng nến trên và dưới có chiều dài gần bằng nhau, nhìn giống như là chữ “thập”, lúc đó, nến Doji được hình thành.

Ý nghĩa của nến Doji

Nhìn vào nến Doji ta sẽ thấy mức giá mở cửa và giá đóng cửa gần như bằng nhau, điều này có ý nghĩa thị trường đang trong tâm lý lưỡng lự, chưa rõ phe mua hay phe bán sẽ chiếm ưu thế. Vì thế, một khi nến Doji xuất hiện sau một xu hướng tăng hoặc giảm, nó sẽ phát ra tín hiệu phản ánh sự chững lại của xu hướng trước đó. Nếu xu hướng cũ quá mạnh, khả năng cao nó sẽ vẫn tiếp tục và lúc đó việc đảo chiều chưa thể diễn ra. Vì thế, chúng ta cần phải chờ đợi những cây nến tiếp theo để đưa ra quyết định chính xác hơn.

Đối với thị trường đang trong xu hướng tăng: Mặc dù phe mua chiếm ưu thế trong thời gian dài, tuy nhiên nến Doji hình thành sau khi kết thúc phiên chứng tỏ áp lực bán đã xuất hiện và khiến việc tăng giá bị chững lại, hình thành nến Doji lưỡng lự. Trong trường hợp này, để xác nhận tín hiệu đảo chiều, theo sau nến Doji cần là một nến giảm và đóng cửa dưới mức giá của nến Doji.
Đối với thị trường đang trong xu hướng giảm: Sự xuất hiện của phe mua trong phiên, kéo mức giá đóng cửa về gần mức mở cửa, cho thấy phe mua đã phát tín mua và bắt đầu “đe dọa” ưu thế của phe bán. Để xác nhận tín hiệu đảo chiều, ta cần theo sau là một nến tăng, với giá đóng cửa trên mức giá của nến Doji.

*Ví dụ: Đồ thị của Vn-Index vào ngày 11.09.2019 kết phiên đã hình thành một nến Doji, phát tín hiệu có thể đảo chiều xu hướng. Phiên tiếp theo với một cây nến tăng, giá đóng cửa cao hơn hẳn so với mức giá của nến Doji, chính thức xác nhận phiên Doji hôm qua là đáy của thị trường trong ở thời điểm hiện tại.

Các loại nến Doji

Tùy thuộc vào vị trí của giá mở cửa và đóng cửa trong mối tương quan với phạm vi biến động giá, mà chúng ta có thể bắt gặp các biến thể khác của mô hình nến Doji như: Doji Sao (Doji Star), Doji chân dài (Long-Legged Doji), Doji Chuồn Chuồn (Dragonfly Doji), Doji bia mộ (Gravestone Doji).

Doji Sao: Là nến Doji có bóng nến trên và dưới ngắn, có độ dài tương đương nhau, xuất hiện khi thị trường có biên độ dao động không lớn, lực giằng co giữa phe mua và bán không quyết liệt.
Doji Chân dài: giống với Doji Sao, nhưng bóng nến trên và dưới dài hơn nên cho thấy sự giằng co quyết liệt giữa phe mua và phe bán cho thấy tín hiệu đảo chiều mạnh hơn nến doji sao.
Doji Chuồn Chuồn: có giá mở cửa và đóng cửa cùng là giá cao nhất trong phiên. Bóng nến dài ở dưới được tạo ra bởi mức giá thấp nhất trong phiên, trông giống như “chữ T”. Doji Chuồn chuồn cho thấy lực bán kiểm soát phần lớn trong phiên khi giá liên tục đi xuống. Nhưng sau đó vào cuối phiên, lực mua xuất hiện trở lại, dần chiếm ưu thế và đẩy giá về mức cao nhất ngay giá mở cửa tạo nên bóng nến dưới dài.
Doji Bia mộ: có giá mở cửa và đóng cửa cùng là giá thấp nhất trong phiên. Điều này cho thấy ở đầu phiên, phe mua sẽ chiếm ưu thế và đẩy giá lên cao, nhưng về cuối phiên, lực bán đã áp đảo, đóng cửa bị kéo về mức giá thấp nhất.

Đây là các mẫu hình nến Doji đơn lẻ mà chúng ta thường gặp cũng như dễ dàng ứng dụng trong giao dịch. Ngoài ra, chúng ta có thể kết hợp 2-3 nến khác để tạo thành mẫu hình tổ hợp như Sao Mai, Sao Hôm. Các mẫu hình này giúp tăng tính xác nhận đảo hướng đảo chiều hơn cho một xu hướng, tuy nhiên không thường gặp.

Ưu điểm và hạn chế của nến Doji

Ưu điểm:

Được xem là một công cụ kỹ thuật đơn giản nhưng lại khá hữu dụng khi phân tích diễn biến tâm lí mua bán trên thị trường.
Giúp nhà đầu tư có thêm nhiều cơ sở để đưa ra quyết định chính xác hơn nhằm tối đa hóa lợi nhuận cũng như giảm thiểu mất mát, rủi ro. Ví dụ: Nếu bạn nhận ra nến Doji và tín hiệu đảo chiều trong một xu hướng giảm, bạn có thể cân nhắc đến cơ hội “bắt đáy” – mở mua cổ phiếu để gia tăng phần lợi nhuận của mình, so với việc bạn mua cổ phiếu khi giá đã tăng rồi.
Kết hợp với các tín hiệu và chỉ báo khác đi kèm như vùng kháng cự, hỗ trợ, RSI, MACD, khối lượng giao dịch… sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chính xác hơn trước khi đưa qua quyết định.

Hạn chế:

Nến Doji ít mang tính dự báo nếu xuất hiện trong một thị trường đi ngang và không có xu hướng nào để đảo chiều.
Nếu một đồ thị tại thời điểm phân tích có nhiều nến Doji xuất hiện thì nến Doji mới xuất hiện không mấy có ý nghĩa.
Các mẫu hình nến Nhật chỉ có ý nghĩa vào thời điểm hiện tại trong ngắn hạn, không đưa ra dự báo trước cho tương lai, vì thế, nó không hỗ trợ bạn trong việc xác định xu hướng dài hạn của thị trường.