Xẻ đồi phân lô bát nháo ở Lâm Đồng: Kiến nghị chuyển công an điều tra vi phạm

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng kiến nghị chuyển công an điều tra, làm rõ và xử lý các sai phạm đối với các cơ quan, cá nhân liên quan việc hiến đất, tách thửa ở TP Bảo Lộc.

Ngày 19/10, trả lời VTC News, đại diện Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, đơn vị vừa có Kết luận thanh tra trách nhiệm Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc trong công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn. Kết luận do ông Lê Văn Liệu, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng ký.

Loạt sai phạm

Theo kết luận thanh tra, việc xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm của TP Bảo Lộc chưa phù hợp và chưa sát với tình hình tại địa phương. Kế hoạch sử dụng đất năm 2018, 2019 trình UBND tỉnh phê duyệt, UBND TP Bảo Lộc chưa tham mưu ban hành kèm theo danh mục các công trình, dự án cần giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này chưa đúng với quy định của Luật Đất đai.

Thời gian qua, việc các hộ gia đình, cá nhân tự đầu tư hạ tầng (mở đường, dựng trụ điện) nhằm mục đích phân lô, tách thửa tại TP Bảo Lộc ngày càng diễn biến phức tạp. Đặc biệt, trên các trang mạng xã hội có nhiều thông tin quảng cáo về các "dự án bất động sản" nhưng thực chất do một số đối tượng môi giới tự đặt tên và đăng tin quảng cáo, thu hút người mua.

Thực tế, các "dự án" này không được cơ quan thẩm quyền cấp phép. Hiện tượng này đã được nhiều cơ quan báo chí phản ánh, thế nhưng công tác chỉ đạo của Thành uỷ Bảo Lộc, công tác quản lý của UBND TP Bảo Lộc vẫn còn lúng túng, chưa chặt chẽ, chưa kiên quyết, dẫn đến việc nhiều trường hợp vi phạm đất đai nhưng chưa được xử lý kịp thời.

Cụ thể, một số trường hợp, người sử dụng đất đã hiến đất, sau đó tiếp tục xây dựng công trình. Cá biệt, có một số điểm còn làm hàng rào, xây dựng nhà bảo vệ là hành vi lấn chiếm đất công (vì đã hiến quyền sử dụng đất cho Nhà nước).

Từ đó cho thấy, bản chất của việc hiến đất chủ yếu vẫn là nhằm mục đích phân lô, tách thửa, phục vụ lợi ích cá nhân chứ không phải là để phục vụ lợi ích công cộng. Không thuộc đối tượng Nhà nước khuyến khích.

Về hồ sơ, người sử dụng đất không lập "Văn bản tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định" mà chỉ lập "Đơn xin hiến đất" và UBND xã ghi nội dung "khuyến khích" các cơ quan giải quyết. Do vậy, không xác định được bên nhận tặng là cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hay cộng đồng dân cư nào.

Rõ ràng, việc cơ quan đăng ký đất đai xác định UBND các xã, phường là tổ chức nhận tặng cho quyền sử dụng đất được hiến là chưa đủ cơ sở, vì các đơn vị này chỉ "Kính chuyển" các cấp thẩm quyền xem xét việc hiến đất làm đường.

Theo quy định tại Nghị định số 43 của Chính phủ, "Trường hợp người sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng" được áp dụng với người sử dụng đất tặng quyền sử dụng đất (cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư) để tạo mặt bằng xây dựng các công trình công cộng vì mục đích chung.

Trong khi đó, các các trường hợp hiến đất và tự mở đường, tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc thời gian qua chủ yếu nhằm mục đích cá nhân, để đủ điều kiện tách thửa nên không thuộc đối tượng áp dụng quy định của Chính phủ.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cũng chỉ rõ việc người dân tự ý xây dựng đường giao thông, không tuân thủ các quy định về trình tự, thủ tục xây dựng; các "công trình công cộng" do người dân tự xây dựng không có hồ sơ thiết kế, nghiệm thu công trình đã hoàn thành; tự xây dựng công trình giao thông trên đất nông nghiệp... là sai quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, với việc chính quyền chấp nhận hồ sơ, căn cứ vào đơn xin hiến đất để ghi nhận hiện trạng vào hồ sơ địa chính đã gián tiếp ghi nhận công trình vi phạm, tạo điều kiện cho người sử dụng đất được tách thửa vì lợi ích cá nhân.

"Việc xây dựng các công trình giao thông với kết cấu bê tông nhựa, bê tông xi măng, vỉa hè, trụ điện trên đất nông nghiệp là hành vi sử dụng không đúng mục đích, có dấu hiệu của hành vi huỷ hoại đất.

Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện 9 cá nhân tại phường Lộc Phát và xã Đam B'ri đều không được cấp phép xây dựng, không được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc chấp nhận về hướng tuyến công trình. Các chủ đầu tư không thông báo về thời điểm khởi công, không cung cấp hồ sơ thiết kế đến cơ quan quản lý xây dựng địa phương, chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép đấu nối vào đường chính. Việc xây dựng này không phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt.

Tại thời điểm kiểm tra, toàn bộ diện tích đất được các cá nhân hiến đất làm đường, đã hình thành con đường chưa được chính quyền địa phương "nhận hiến", đưa vào quỹ đất công để quản lý.

"Việc hành thành các con đường không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương nên gián tiếp ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ cấu sử dụng đất theo quy hoạch đã được duyệt và làm giảm hiệu quả sử dụng đất (đất nông nghiệp nhưng hiện trạng sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp).

Trong thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của TP Bảo Lộc giai đoạn 2018 - 2020, Thanh tra tỉnh còn phát hiện 11/12 công trình lập dự toán tính sai khối lượng, sai định mức - đơn giá của một số hạng mục công trình làm tăng tổng mức đầu tư.

Chưa hết, có 9/12 công trình đã thi công hoàn thành nhưng chủ đầu tư chưa hoàn thành các trình tự, thủ tục để tổ chức nghiệm thu, đưa vào sử dụng theo quy định. 2/12 công trình chậm tiến độ thi công theo hợp đồng đã ký kết. Về nghiệm thu, thanh toán 12/12 công trình còn chưa chặt chẽ, qua thanh tra đã ban hành các quyết định thu hồi số tiền sai phạm...

Kiến nghị chuyển cơ quan điều tra

Theo Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, UBND TP Bảo Lộc còn chưa thực sự chặt chẽ, có biểu hiện buông lỏng công tác quản lý sử dụng đất đai, quản lý hoạt động xây dựng hạ tầng nhằm tách thửa của một số cá nhân trên địa bàn.

Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh có dấu hiệu buông lỏng công tác thẩm định hồ sơ, cố ý bỏ qua các sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ và đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi tách thửa cho các trường hợp không đảm bảo các điều kiện.

Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Bảo Lộc còn phụ thuộc quá nhiều vào công tác thẩm định của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh và sự chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường nên việc lập hồ sơ với một số trường hợp hiến đất mở đường chưa đảm bảo các quy định như: Đơn vị hiến đất không có ý kiến của chính quyền địa phương, không đủ chữ ký của người đồng sử dụng, không chủ động phát hiện việc sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình vi phạm để đề xuất với cơ quan chuyên môn kiểm tra, xử lý kịp thời.

Từ kết quả thanh tra và kết luận nêu trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Báo cáo Thường trực Tỉnh uỷ; chỉ đạo kiểm tra công tác lãnh đạo đối với Thành uỷ Bảo Lộc để xử lý trách nhiệm theo quy định của Đảng về các nội dung có liên quan trong quản lý. Nhằm chấn chỉnh tình trạng người dân hiến đất, tự đầu tư xây dựng đường giao thông không đúng quy định, dẫn đến vi phạm kéo dài, gây dư luận xã hội không tốt đến công tác lãnh đạo của chính quyền, của cấp uỷ địa phương.

Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị UBND tỉnh chuyển cơ quan công an để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý các sai phạm đối với các cơ quan, cá nhân có trách nhiệm trong việc chỉ đạo thực hiện các trình tự thủ tục liên quan dẫn đến các sai phạm trong việc hiến đất ghi nhận hiện trạng đường giao thông để giải quyết hồ sơ tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Giám đốc Sở Xây dựng chấn chỉnh, rút kinh nghiệm trong việc chưa kịp thời nắm bắt tình hình, báo cáo, tham mưu UBND tỉnh các biện pháp nhằm quản lý, chấn chỉnh kịp thời các sai phạm trong công tác quản lý đất đai quản lý hoạt động xây dựng như trên địa bàn TP Bảo Lộc thời gian qua.

Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản quy định cụ thể để quản lý việc hiến đất trên địa bàn. Căn cứ các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng trong việc kiểm soát xung đột lợi ích, để tránh việc can thiệp hoặc tác động không đúng đến hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân.

Yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét tạm thời chuyển vị trí công tác đối với lãnh đạo Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Bảo Lộc theo quy định. Chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với Lãnh đạo Sở Xây dựng do chưa kịp thời phát hiện, báo cáo UBND tỉnh biện pháp xử lý đối với các vi phạm về quản lý hoạt động tự xây dựng đường giao thông trên địa bàn TP Bảo Lộc.