Vụ Việt Á: Lợi nhuận nghìn tỷ và những túi quà triệu USD

Cơ quan điều tra xác định Phan Quốc Việt và đồng phạm vi phạm quy định về đấu thầu trong việc tiêu thụ hơn 1,2 triệu test tại các đơn vị, cơ sở y tế công lập trên cả nước, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 400 tỷ đồng còn Công ty Việt Á thu lời bất chính hơn 1.235 tỷ đồng...

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố với 38 bị can trong vụ án hình sự “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ” xảy ra tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á và các bộ ngành, địa phương liên quan.

THU LỜI BẤT CHÍNH HƠN MỘT NGHÌN HAI TRĂM TỶ ĐỒNG

Kết luận điều tra thể hiện, đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ có chủ trương giao cho các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Phan Quốc Việt thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế, kỹ thuật, để Công ty Việt Á được tham gia phối hợp với Học viện Quân y thực hiện đề tài sau đó dùng kết quả nghiên cứu, lập hồ sơ đăng ký gửi Bộ Y tế.

Trong năm 2020 và 2021, Công ty Việt Á đã sản xuất hơn 8,7 triệu test xét nghiệm. Theo đó, Việt Á chỉ sử dụng 11 loại hóa chất với giá thực chi để sản xuất test xét nghiệm là hơn 364,8 tỷ đồng. Chi phí để sản xuất 1 test là 41.557 đồng.

Tuy nhiên, Công ty Việt Á đã kê khai giá khi hiệp thương là 143.461 đồng/1 test xét nghiệm.

Trong tổng số hơn 8,7 triệu test xét nghiệm, Việt Á đã tiêu thụ (bán, cho/tặng, ứng trước) cho các đơn vị, cơ sở y tế là hơn 8,3 triệu test và được thanh toán hơn 5,9 triệu test xét nghiệm với giá trị hơn 2.257 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra xác định, Phan Quốc Việt và đồng phạm vi phạm quy định về đấu thầu trong việc tiêu thụ hơn 1,2 triệu test xét nghiệm tại các đơn vị, cơ sở y tế công lập trên cả nước, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 400 tỷ đồng.

Căn cứ vào giá thành sản xuất và giá bán thì số tiền mà Việt Á hưởng lợi bất chính được xác định là hơn 1.235 tỷ đồng. Cơ quan điều tra đề nghị phải thu hồi số tiền các bị can đã hưởng lợi trái phép là hơn 833,4 tỷ đồng.

NHỮNG TÚI QUÀ TRIỆU USD

Theo kết luận, sau khi Công ty Việt Á tham gia nghiên cứu đề tài, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất và tiêu thụ test xét nghiệm tại các đơn vị, địa phương, Phan Quốc Việt đã đưa tiền cho một số cá nhân thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ.

Theo cơ quan điều tra, ông Chu Ngọc Anh, ông Phạm Văn Tạc, Nguyễn Văn Trịnh không trao đổi, bàn bạc, thỏa thuận với Việt về việc đưa, nhận tiền.

Cơ quan điều tra đề nghị truy tố ông Chu Ngọc Anh, Phạm Văn Tạc về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí do không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý của Luật Khoa học và Công nghệ.

Còn ông Nguyễn Văn Trịnh bị đề nghị tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Lời khai của Việt thể hiện, trong quá trình Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ test xét nghiệm, Việt thỏa thuận ăn chia % doanh thu với Trịnh Thanh Hùng. Có 2 lần vào ngày 26/8/2020 và 9/12/2020, Việt mang tiền đến nhà riêng của Hùng để đưa 350.000 USD.

Mặt khác, chiều 27/8/2020, Việt khoác balo màu xanh, trong đó có 200.000 USD và một số bộ khẩu trang, lọ nước rửa tay đựng trong túi màu xanh có in website, số điện thoại của Công ty Việt Á đến trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ và vào phòng làm việc của ông Chu Ngọc Anh (khi đó là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ). Hai bên nói chuyện xã giao, Việt giới thiệu sản phẩm khẩu trang. Khi ra về, Việt mở balo lấy túi màu xanh đưa cho ông Chu Ngọc Anh, nói “tụi em mới có được ít thanh toán, ghé cám ơn anh đã ủng hộ…”. Ông Chu Ngọc Anh nói “Tớ cám ơn Việt”.

Sau đó, ông này cất túi màu xanh vào buồng ngủ phía trong phòng làm việc. Cuối tháng 9/2020, khi dọn dẹp phòng làm việc để chuyển công tác sang Trụ sở UBND TP Hà Nội, ông Chu Ngọc Anh thấy túi quà do Việt đưa, kiểm tra thấy có 200.000 USD (hơn 4 tỷ đồng).

Tương tự, chiều 19/4/2021, Việt mang túi màu xanh đến phòng làm việc của ông Phạm Công Tạc - (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học - công nghệ) để “cảm ơn” với số tiền 50.000 USD (hơn 1,1 tỷ đồng).

Kết luận điều tra cũng thể hiện, ông Nguyễn Thanh Long – cựu Bộ trưởng Bộ Y tế và Nguyễn Huỳnh (thư ký ông Long) đã can thiệp, tác động và chỉ đạo giúp Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương trái quy định, để Việt Á tổ chức sản xuất, tiêu thụ test theo đơn giá nâng khống để thu lời bất chính.

Ông Long và ông Huỳnh còn gợi ý, đề nghị Việt đưa tiền. Theo đó, Việt có 4 lần đưa 2,25 triệu USD, hơn 51,1 tỷ đồng. Cụ thể, vào trước Tết Nguyên đán 2021, ông Long chỉ đạo Huỳnh liên hệ với Việt, đề nghị đưa 1 triệu USD để xử lý công việc. Sát tết, Việt chuẩn bị 1 triệu USD và 2 tỷ đồng mang túi vải có in chữ “chúc mừng năm mới” đến nhà Huỳnh để đưa cho ông Long. Lần khác, vào cuối tháng 10, đầu tháng 11/2021, Việt tiếp tục đưa 1 triệu USD cho ông Long.

Ngoài ra, Việt còn khai đưa 300.000 USD (hơn 6,9 tỷ đồng) cho ông Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế, trong túi xách có đựng hộp sâm Ngọc Linh; đưa cho ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế, hơn 2,3 tỷ đồng; Nguyễn Văn Trịnh, cán bộ Văn phòng Chính phủ hơn 4,5 tỷ đồng…

Theo cơ quan điều tra, hành vi của Việt phạm vào tội Đưa hối lộ với số tiền hơn 106 tỷ đồng, với vai trò chủ mưu, cầm đầu. Còn 6 bị can gồm: Long, Tuấn, Hùng, Tuấn, Huỳnh, Liên bị đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ.

Quá trình điều tra, các bị can đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải và tích cực hợp tác với cơ quan điều tra.