VNDIRECT: Hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ có thể trầm lắng trở lại trong 2024

Theo số liệu tổng hợp của VNDIRECT Research, trong quý 4/2023 có 166 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) với tổng giá trị phát hành khoảng 146,277 tỷ đồng, gấp hơn 8 lần cùng kỳ.

Trong đó có 159 đợt phát hành riêng lẻ, tổng giá trị đạt 131,970 tỷ đồng, chiếm 90%, với phần lớn là nhóm ngành ngân hàng khoảng 92,203 tỷ đồng.

Giá trị TPDN được phát hành và tỷ lệ phát hành riêng lẻ

Lũy kế cả năm 2023, tổng giá trị phát hành TPDN đạt khoảng 335,721 tỷ đồng, tăng gần 26% so với cùng kỳ; trong đó tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ khoảng 300,610 tỷ đồng, tăng 21%.

2023 cũng là năm có lượng TPDN đáo hạn lớn nhất từ trước đến nay với tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn khoảng hơn 213 ngàn tỷ đồng, cao gấp gần hai lần so với tổng giá trị đáo hạn trong năm 2022.

Trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, thị trường bất động sản trầm lắng, nhiều doanh nghiệp đã gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn. Kể từ quý 4/2022, danh sách các tổ chức phát hành chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ TPDN đã liên tục tăng lên.

Theo tổng hợp của VNDIRECT Research, tính đến cuối năm 2023, có khoảng hơn 70 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN. Tổng dư nợ TPDN của các doanh nghiệp này là khoảng hơn 172 ngàn tỷ đồng, chiếm khoảng 16.5% dư nợ TPDN toàn thị trường. Phần lớn trong số này là doanh nghiệp nhóm bất động sản.

Tỷ trọng dư nợ TPDN của các doanh nghiệp chậm nghĩa vụ thanh toán

Triển vọng nào cho thị trường TPDN năm 2024?

Theo ước tính của VNDIRECT Research, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2024 khoảng 207 ngàn tỷ đồng giảm 3% so cùng kỳ (số liệu đã loại trừ các TPDN được mua lại trước hạn và TPDN được gia hạn kỳ hạn theo công bố đến hết ngày 10/01/2024). Trong đó lớn nhất là nhóm bất động sản chiếm 59.3% tổng giá trị đáo hạn, theo sau là nhóm tài chính – ngân hàng chiếm 29.2%.

Ước tính cơ cấu TPDN đáo hạn theo ngành năm 2024 (thống kê đã loại trừ các trái phiếu được mua lại trước hạn đến ngày 31/12/2023)

Nếu so với giá trị đáo hạn trong năm 2023, giá trị đáo hạn của nhóm bất động sản tăng 23.7%, nhóm tài chính – ngân hàng tăng 69%.

Giá trị TPDN đáo hạn theo quý trong năm 2024 (Đvt: Tỷ đồng)

Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn còn trầm lắng, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng, khó khăn đối doanh nghiệp bất động sản sẽ vẫn còn tiếp diễn trong năm tới. Do đó, VNDIRECT Research cho rằng áp lực đối với dòng tiền và vấn đề TPDN đáo hạn sẽ vẫn là thách thức lớn đối với nhóm này trong năm 2024.

Hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ có thể trầm lắng trở lại, khi các điều khoản trong Nghị định 65 bao gồm quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024. Việc áp dụng các quy định này là cần thiết để hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng nhằm ổn định và phát triển thị trường TPDN bền vững trong dài hạn, VNDIRECT Research nhận định.

Tuy vậy, VNDIRECT Research cho rằng, Chính phủ nên nghiên cứu và ban hành một số chính sách hỗ trợ khác thay thế cho Nghị định 08 đã hết hiệu lực từ ngày 01/01/2024 để hỗ trợ và thúc đẩy quá trình phục hồi của thị trường TPDN một cách bền vững và kỳ vọng với sự nỗ lực của cả nhà điều hành lẫn các chủ thể tham gia thị trường (đặc biệt là các doanh nghiệp phát hành), thị trường TPDN có thể chứng kiến đà phục hồi rõ nét và bền vững từ cuối 2024.