Vì sao gói hỗ trợ lãi suất chỉ giải ngân được 1,95%?

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, tâm lý khách hàng ngại thanh, kiểm tra cùng thủ tục rườm rà khiến gói hỗ trợ lãi suất 2% mới giải ngân 1,95%.

Báo cáo của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày nêu rõ, Nghị quyết 43 quy định hỗ trợ lãi suất vay 2% trị giá 40.000 tỷ đồng từ các ngân sách nhà nước thông qua các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi; cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua có hạn cuối giải ngân đến ngày 31/12/2023.

Tuy nhiên, sau gần một năm rưỡi triển khai, đến cuối tháng 8/2023, chính sách này mới giải ngân khoảng 781 tỷ đồng, tức 1,95% nguồn lực bố trí. Dự kiến tới hết năm nay, gói hỗ trợ lãi vay này sẽ giải ngân khoảng 1.408 tỷ đồng, tức còn hơn 38.590 tỷ đồng không sử dụng hết.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu nhiều nguyên nhân khiến chính sách này giải ngân rất thấp. Một trong số đó là tâm lý e ngại thanh tra, kiểm tra. “Doanh nghiệp đủ điều kiện nhưng chọn không vay do ngại bị thanh, kiểm tra. Họ cân nhắc giữa lợi ích từ việc được hỗ trợ lãi suất và chi phí phát sinh nếu nhận hỗ trợ, như phải theo dõi chứng từ, tuân thủ các thủ tục hậu kiểm, kiểm toán của cơ quan Nhà nước”, ông Dũng nêu.

Ngoài ra, khách hàng cũng có tâm lý lo ngại trường hợp bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định phải thu hồi số tiền hỗ trợ lãi suất, do khoản này đã được hạch toán vào lợi nhuận doanh nghiệp và chia cổ tức cho cổ đông. Chưa kể việc xác định đối tượng đủ điều kiện “có khả năng phục hồi” theo Nghị quyết 43 gặp khó khăn.

Bộ trưởng Dũng phân tích, nhiều doanh nghiệp có khả năng trả nợ, nhưng khó khẳng định có khả năng phục hồi hay không. Cũng có đơn vị đạt doanh thu, lợi nhuận trong giai đoạn dịch bệnh cao, nhưng kinh tế hiện khó khăn nên khó đánh giá đáp ứng tiêu chí “phục hồi”.

Trong khi đó, Ủy ban Kinh tế lưu ý Chính phủ cần tính toán nhu cầu, trình tự thủ tục hỗ trợ trước khi ban hành chính sách. Khi kết thúc thời gian giải ngân của chương trình thì hủy dự toán, kế hoạch vốn theo đúng quy định tại nghị quyết và Luật Ngân sách nhà nước.