Vẫn còn "cổ phiếu giấy" do "đội lái", xử lý hình sự ảnh hưởng tới ai?

Các chuyên gia nhận định, thời gian qua, thị trường chứng khoán vẫn còn những 'cổ phiếu giấy' và 'đội lái' thì dòng vốn của nhà đầu tư cũng đã được thu hút một tỷ trọng khá lớn vào những cổ phiếu này.

Rà soát khả năng chi trả của tổ chức phát hành trái phiếu

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết, thị trường bất động sản hiện nay đang có sự tồn tại của tứ giác liên thông: Bảo hiểm - ngân hàng - chứng khoán - bất động sản liên quan chặt chẽ với nhau.

Nguồn vốn trên thị trường bất động sản hiện nay bao gồm: Vốn tự có, vốn góp của doanh nghiệp; vốn tín dụng, bảo lãnh, cho thuê tài chính; vốn từ các đối tác của doanh nghiệp; vốn từ ngân sách nhà nước (vốn mồi, ưu đãi thuế, vốn từ các chương trình phục hồi); nguồn vốn FDI (thông qua vay, phát hành trái phiếu, bán cổ phần) và vốn huy động từ thị trường vốn (cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, các nền tảng công nghệ)...

Thực tế, dòng vốn này không những tiềm ẩn rủi ro cao cho nền tài chính do có thể phải đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng lớn khi thị trường bất động sản đi xuống mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế khi mà các ngành sản xuất đang gặp khó khăn trong hoàn cảnh đại dịch Covid-19.

Bất động sản chưa phát triển đa dạng khiến cho dòng vốn trên thị trường chứng khoán được thu hút chủ yếu vào hai thị trường cổ phiếu và trái phiếu, trong đó thị trường trái phiếu doanh nghiệp là thị trường mới phát triển nên có nhiều rủi ro cho nhà đầu tư do hành lang pháp lý chưa được kiểm nghiệm thực tế về khả năng bảo vệ nhà đầu tư. Hiện nay chỉ mới có một quỹ Bất động sản Techcom Việt Nam.

Những vụ việc điển hình xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh và Tập đoàn FLC là ví dụ. Qua đó, tiềm ẩn nhiều vụ việc liên quan đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin trên thị trường chứng khoán, điều mà chúng ta mất rất nhiều năm kể từ khi thị trường thành lập để xây dựng và cũng là điều cốt lõi cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam...

Nói về giải pháp bảo vệ nhà đầu tư tại Hội thảo "Khơi thông dòng vốn cho thị trường bất động sản Việt Nam", bà Hoàng Hải Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam cho rằng: "Cần phải có giải pháp để bảo vệ niềm tin của nhà đầu tư".

Bà Hải Anh cho biết, với trái phiếu doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cần phối hợp chặt chẽ để rà soát khả năng chi trả của các tổ chức phát hành có trái phiếu đến hạn trong thời gian tới.

Cùng với đó, tìm mọi biện pháp để có thể đảm bảo phương án trả nợ cho nhà đầu tư trái phiếu, không để tình trạng không thể trả nợ của bất cứ tổ chức phát hành nào xảy ra trong giai đoạn hiện nay. Điều này giúp bảo vệ niềm tin và giữ chân dòng vốn đầu tư trên thị trường trước khi chúng ta có thể áp dụng các biện pháp dài hạn khác.

Với thị trường cổ phiếu, theo bà Hải Anh, mục tiêu cốt lõi là bảo vệ niềm tin của nhà đầu tư trong bối cảnh xảy ra các vụ việc xử lý hình sự trên trị trường ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư.

Việc đấu tranh xử lý các hành vi vi phạm hình sự trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, theo quan điểm của chúng tôi là hết sức cần thiết, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và tạo môi trường an toàn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc xử lý các vụ án hình sự cần đặt mục tiêu không chỉ để răn đe mà cần xử lý đến cùng để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

Cần thay thế "đội lái"

Theo bà Hải Anh, cần đa dạng hóa các sản phẩm tài chính đặc thù cho thị trường bất động sản tạo nên sự hấp dẫn về sản phẩm của thị trường chứng khoán thay thế cho sự hấp dẫn của các "đội lái" như giai đoạn vừa qua.

Về giải pháp phát triển bền vững thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bà Hải Anh cho hay, để tránh việc đặt lãi suất cao để huy động vốn sử dụng cho mục đích khác không phải đi vào phương án đầu tư kinh doanh đăng ký, cần có sự thẩm định khả thi về mức lãi suất huy động tương ứng với phương án đầu tư kinh doanh đăng ký.

Đồng thời, cần có quy định kiểm soát mục đích sử dụng vốn sau khi huy động trái phiếu như đối với nguồn vốn vay ngân hàng.

Hiện, các quy định pháp luật mang tính quản lý mà chưa mang tính chính sách, định hướng. Qua đó, cần phải có những chính sách phân biệt để định hướng dòng vốn, đảm bảo những tỷ trọng nhất định nguồn vốn được chảy vào sản xuất, kinh doanh bên cạnh việc chảy đa số vào các kênh đầu cơ không trực tiếp tạo ra giá trị cho xã hội.

Đồng thời, cần có các chính sách ưu đãi cho các sản phẩm tài chính định hướng vào các dự án này thì các doanh nghiệp Việt Nam có thể chung tay cùng Chính phủ giải quyết tốt các vấn đề này.

Đối với nhà đầu tư, cần có những quy định chi tiết về việc cung cấp thông tin cho nhà đầu tư. Nguyên tắc của thị trường chứng khoán là nguyên tắc công khai, minh bạch...