Tỷ giá USD tăng vọt, khả năng xuất hiện cú sốc như năm 2009?

Tỷ giá USD/VND tại ngân hàng thương mại 'vọt' lên trên mức 23.500 đồng/USD. Câu hỏi đặt ra, liệu có cú sốc tỷ giá nào xuất hiện như năm 2009 không?

Tỷ giá USD vọt lên 23.500 đồng/USD sau động thái mới của Ngân hàng Nhà nước

Chẳng hạn như tại ACB, đầu giờ sáng nay nhà băng này niêm yết giá mua/bán USD tiền mặt quanh mức 23.230 đồng/USD và 23.550 đồng/USD.

Hay như tại Vietcombank, trong phiên giao dịch chiều qua giá mua vào USD có thời điểm đứng ở mức 23.200 đồng và bán ra ở mức 23.510 đồng, tăng 70 đồng so với cuối tuần liền trước. So với hồi đầu năm, tỷ giá USD tại nhà băng này đã tăng 2,6%.

Tuy nhiên, về cuối phiên, tỷ giá USD/VND chốt tại 23.160 đồng/USD (mua vào) và 23.470 đồng/USD (bán ra). Cập nhật tại thời điểm đầu giờ sáng nay, Vietcombank vẫn đang giữ nguyên mức giá mua/bán USD này.

Tương tự, BIDV có thời điểm niêm yết giá USD ở mức 23.230-23.510 đồng (mua – bán). Hiện, tỷ giá USD/VND tại BIDV lần lượt mua bán ở mức 23.180 đồng và 23.460 đồng/USD.

Trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND ghi nhận mức tăng 2,52% so với đầu năm – một mức biến động đáng kể so với diễn biến đi ngang chủ đạo và thậm chí giảm những năm vừa qua.

Cụ thể, vào ngày 4/7/2022, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức nâng giá bán ra USD, từ mức 23.250 thêm 150 đồng, lên 23.400 VND/USD, đồng thời thay đổi phương thức từ bán kỳ hạn 3 tháng sang giao ngay.

Như vậy, đây đã là lần thứ 3 trong năm 2022, Ngân hàng Nhà nước thực hiện thay đổi đối với giao dịch ngoại tệ và là lần thứ 2 nâng tỷ giá bán ra.

Động thái này của Ngân hàng Nhà nước diễn ra trong bối cảnh Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thực hiện nâng lãi suất 1 cách quyết liệt (từ đầu năm tới nay đã nâng tổng cộng 1,5 điểm phần trăm), và cho biết sẽ tiếp tục nâng lãi suất cho tới khi nào lạm phát được kiểm soát.

Có thể thấy những áp lực lên tỷ giá xuất hiện và ngày càng rõ nét. Minh chứng rõ nhất là những tuần qua, Ngân hàng Nhà nước tung ra thị trường khoảng 10-12 tỷ USD từ Quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia để bình ổn tỷ giá, cho thấy căng thẳng tỷ giá ở nước ta khá lớn.

Dưới góc nhìn của mình, chuyên gia Tài chính – Ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, tỷ giá USD/VND tăng mạnh có lợi cho xuất khẩu mà xuất khẩu là một trong những trụ cột quan trọng nhất của nền kinh tế. Thế nhưng, tỷ giá tăng sẽ làm tăng giá nhập khẩu và cũng làm gia tăng nhập khẩu lạm phát từ các nước xuất khẩu hàng sang Việt Nam.

Khả năng xuất hiện cú sốc tỷ giá USD?

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều dự báo cho thấy Fed có thể tăng lãi suất thêm 1,9% từ nay đến cuối năm, do đó lãi suất có thể tăng lên 3,4% vào cuối năm nay và có thể tăng đến 3,8% vào năm 2023, chỉ giảm vào năm 2024. Vấn đề này đang gây lo ngại cho nhiều quốc gia. Câu hỏi đặt ra lúc này là với Việt Nam, liệu có cú sốc tỷ giá nào xuất hiện như năm 2009 không?

TS. Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Tài chính (Trường đại học Kinh tế TP.HCM) thừa nhận, áp lực tỷ giá thời gian tới là có, song các cú sốc sẽ không xảy ra. Bởi nhìn lại năm 2009, VND mất giá 9,17% do nhiều lý do, trong đó có nguyên nhân dự trữ ngoại hối thấp và nền kinh tế nhập siêu.

Tuy nhiên, hiện Việt Nam có kho dự trữ ngoại hối kỷ lục 110 tỷ USD, cao gấp nhiều lần trước đây và liên tục nhiều năm qua xuất siêu, nên nguồn ngoại tệ khá dồi dào. Đặc biệt, "cơ thể" kinh tế vĩ mô nước ta hiện tại vững chắc hơn giai đoạn đó rất nhiều, nên theo tôi, áp lực tỷ giá thời gian tới là có, song các cú sốc sẽ không xảy ra.

Cũng theo vị chuyên gia này, ngay cả trong khu vực ASEAN, nhiều quốc gia cũng đang phải đối mặt với tình trạng đồng nội tệ mất giá liên tục. Đơn cử, kíp Lào đã mất giá tới 50%, nguồn ngoại tệ dự trữ cạn kiệt. Tuy nhiên, với Việt Nam, năm nay, VND sẽ mất giá so với USD, nhưng trong mức độ hợp lý.

Trong báo cáo vừa phát hành, bộ phận nghiên cứu tại Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá, mặc dù đồng VND chịu áp lực mất giá trước những thay đổi trong chính sách tiền tệ của Cục dự trữ liên bang Mỹ nhưng với môi trường vĩ mô ổn định, dự trữ ngoại hối ở mức cao và xu hướng xuất siêu vẫn đang được duy trì, BVSC cho rằng đồng VND vẫn là đồng tiền ổn định khi so với các đồng tiền của các nền kinh tế cận biên và mới nổi khác trên thế giới.

Trong khi đó, các chuyên gia tại Chứng khoán Rồng Việt kỳ vọng tiền đồng mất giá khoảng 2,0-2,5% trong năm 2022, cao hơn 1 điểm % so với dự báo hồi đầu năm.

Kém lạc quan hơn, các chuyên gia tại SSI lại cho rằng, trong năm 2022 sức ép lên tỷ giá vẫn còn, và có thời điểm VND có thể mất 2,5-3% so với USD.

Trong lần chia sẻ với PV gần đây, ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước) cũng thừa nhận, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã điều hành tỷ giá theo hướng vừa tạo dư địa để tỷ giá diễn biến linh hoạt, hấp thụ các cú sốc bên ngoài, vừa can thiệp thị trường ngoại tệ để hạn chế biến động quá mức của tỷ giá, góp phần bình ổn thị trường ngoại tệ, ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.

Theo đó, từ đầu năm 2022, Ngân hàng Nhà nước đã bán ngoại tệ can thiệp với các hình thức phù hợp để bổ sung nguồn cung ngoại tệ cho thị trường, qua đó đáp ứng các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế.

Thậm chí, trong bối cảnh thị trường diễn biến bất lợi, nhiều áp lực như hiện nay, với quy mô Dự trữ ngoại hối đã được Ngân hàng Nhà nước mua vào và củng cố mạnh mẽ trong các giai đoạn trước đây, Ngân hàng Nhà nước đã, đang và sẽ tiếp tục bán ngoại tệ để bình ổn thị trường.

"Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng tần suất bán can thiệp ngoại tệ để sẵn sàng bổ sung nguồn cung ngoại tệ cho thị trường thường xuyên hơn nữa. Từ đó, tạo điều kiện cho hệ thống tổ chức tín dụng đáp ứng đầy đủ, kịp thời các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của tổ chức và cá nhân, trong đó có nhu cầu ngoại tệ để nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh trong nước và xuất khẩu, góp phần bình ổn thị trường và hỗ trợ phục hồi kinh tế", ông Quang nhấn mạnh.