Tổng kiểm tra doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu, bán lẻ xăng dầu

Trước hiện tượng "bất thường" nhiều cửa hàng xăng dầu treo biển "hết xăng" vì lý do thiếu nguồn cung, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo lập đoàn thanh tra để tổng kiểm tra, rà soát các doanh nghiệp đầu mối có chức năng nhập khẩu xăng dầu, các doanh nghiệp phân phối, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu toàn quốc.

Thông tin trên được đưa ra tại cuộc họp trực tuyến do Bộ trưởng Bộ Công Thương chủ trì về nội dung kinh doanh xăng dầu diễn ra chiều muộn ngày 9/2.

Nguồn cung không thiếu nhưng vẫn báo "hết xăng"

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk thông tin, những ngày vừa qua có 19 cửa hàng đang tạm nghỉ, hoặc dừng hoạt động do hết xăng dầu, không còn nguồn để bán. Khi làm việc với các cửa hàng này, ông Hà cho biết, do nguồn cung hạn chế, chiết khấu quá thấp dẫn đến lỗ, nên nhiều cửa hàng đưa ra các lý do như ăn giỗ, đám cưới, ốm đau… để không bán hàng.

Lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk khẳng định, UBND tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường, kiểm tra giám sát, nếu phát hiện tình trạng "găm hàng, tăng giá" sẽ xử lý nghiêm. Đồng thời, Đắk Lắk cũng kiến nghị Bộ Công Thương đánh giá sát hơn nữa tình hình cung-cầu thị trường và cần linh hoạt trong điều hành giá.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Thị Thắng cho hay, có ghi nhận 1 cây xăng ở Bình Tân thiếu xăng, nhưng các mặt hàng dầu vẫn được bán đầy đủ. Theo tính toán, dự trữ khu vực TPHCM là 1,2-1,3 triệu m³, nên các doanh nghiệp có thể cầm cự được 40-60 ngày, trong trường hợp nguồn cung không ổn.

Tuy nhiên, bà Thắng cũng nhìn nhận, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang gặp khó khăn do điều chỉnh giá chưa kịp thời nên chiết khấu thấp, có khi ở mức 0 đồng. Vì vậy, TP.HCM đã chủ động đề nghị lực lượng quản lý thị trường kiểm tra và tìm hiểu nguyên nhân các cửa hàng bán lẻ xăng dầu tạm ngưng và chưa phát hiện hiện tượng "găm hàng".

Trong khi các địa phương khẳng định thiếu hụt nguồn hàng và không có hiện tượng găm hàng thì ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khẳng định: Mặc dù bị tác động của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cắt giảm công suất, nhưng đến nay cơ bản nguồn cung xăng dầu trong nước vẫn đảm bảo.

Cụ thể, với nguồn cung cấp bổ sung tạm thời về tài chính từ phía Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn hiện vẫn duy trì sản xuất với công suất khoảng 60% và dự kiến sẽ lên mức 100% từ 15/3. Việc duy trì sản xuất tạm thời đến tháng 5/2022. Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn đã nâng công suất lên 103% và từ ngày 7/2 đã nâng lên 105%.

Bên cạnh đó, các thương nhân đầu mối cũng đã có kế hoạch nhập khẩu xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ trong nước nếu Nghi Sơn không đảm bảo duy trì được như kế hoạch.

Việc tạm ngừng bán hàng tại một số cửa hàng, Vụ Thị trường trong nước đánh giá, đây là tình trạng "diễn ra cục bộ tại một số địa phương phía nam như Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang, Long An, Cà Mau, Đồng Nai và một số doanh nghiệp có hiện tượng hạn chế bán hàng để chờ tăng giá, việc này đã được cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm".

Lập đoàn kiểm tra, kiên quyết rút giấy phép nếu phát hiện vi phạm

Để đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước, ông Trần Duy Đông cho biết, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các thương nhân đầu mối, phân phối chủ động nguồn cung trong hệ thống và tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu.

Vụ Thị trường trong nước cũng kiến nghị cần có cơ chế điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu trong nước, đảm bảo hài hòa lợi ích các bên.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước cũng cho rằng, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và PVN cần khẩn trương đàm phán, thống nhất với các bên góp vốn nước ngoài về giải pháp tái cấu trúc tổng thể Công ty Lọc hóa dầu Nghi Sơn để duy trì hoạt động hiệu quả, đồng thời chỉ đạo Nhà máy lọc dầu Bình Sơn tăng công suất sản xuất để tăng nguồn cung.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặt vấn đề: Nguồn cung không thiếu, vậy có hay không có tình trạng găm hàng? Các cơ quan quản lý đã vào cuộc xử lý nghiêm chưa? Các đơn vị thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối được cấp phép nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu đã thực hiện đúng quy định và vai trò chưa?

"Tinh thần chung của Bộ Công Thương là kiên quyết thu hồi giấy phép nếu phát hiện vi phạm. Kể cả giấy phép của cửa hàng bán lẻ hay doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, không dừng lại ở việc xử phạt hành chính. Nếu các cục quản lý thị trường địa phương, sở công thương các địa phương 'làm ngơ', hoặc làm không hết trách nhiệm cũng sẽ xử lý nghiêm, thậm chí tạm đình chỉ công tác đối với những cán bộ này", Bộ trưởng khẳng định.

Với hiện tượng "bất thường" nhiều cửa hàng xăng dầu đóng cửa, Bộ trưởng cho rằng tình trạng này sẽ trở nên phổ biến nếu không quyết liệt loại bỏ.

"Không được chủ quan, dù đây mới chỉ là hiện tượng. Nếu không tập trung xử lý nghiêm, dứt điểm, đúng luật thì rất có thể sẽ là phổ biến và khó khăn cho điều hành cung ứng xăng dầu và tổn hại nặng nề cho chương trình phục hồi kinh tế", Bộ trưởng chỉ đạo.

Người đứng đầu ngành công thương yêu cầu, Cục Công Thương địa phương, Tổng cục Quản lý thị trường, Vụ Thị trường trong nước, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn cam kết chấp hành nghiêm: Niêm yết, bán đúng giá; công khai nguồn cung.

Đối với các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, Bộ trưởng yêu cầu phải lên kế hoạch nhập khẩu bảm đảm nguồn cung trong mọi tình huống để "dứt khoát không để thiếu xăng dầu".

Cục Công Thương địa phương chủ trì, phối hợp với lực lượng quản lý thị trường các tỉnh tổng kiểm tra rà soát các doanh nghiệp, cơ sở bán lẻ trên địa bàn và yêu cầu cam kết chấp hành nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, của Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng; lên kế hoạch nhập hàng để bảo đảm không thiếu nguồn; niêm yết giá bán, công khai nguồn cung, sản lượng dự trữ.

Tổng cục Quản lý thị trường có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với sở công thương và các cơ quan chức năng kiểm tra thường xuyên, đột xuất với tần suất dày 1-2 ngày/lần để kịp thời phát hiện xử lý sai phạm. Kiên quyết xử lý theo đúng quy định, phạt kịch khung theo Nghị định 95; phối hợp với cơ quan chức năng như sở công thương, Vụ Thị trường trong nước, UBND các tỉnh thành phố, đề nghị lãnh đạo Bộ Công Thương rút giấy phép kinh doanh hoặc có những điều chỉnh kịp thời, hợp lý.

Đặc biệt, Bộ trưởng yêu cầu Vụ Thị trường trong nước, Thanh tra Bộ Công Thương tham mưu thành lập đoàn thanh tra tổng kiểm tra rà soát các doanh nghiệp đầu mối có chức năng nhập khẩu xăng dầu, yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động đúng với nội dung trên giấy phép và phải góp phần tích cực đảm bảo nguồn cung xăng dầu (tính cả nguồn trong nước và nhập khẩu), đáp ứng nhu cầu nền kinh tế. Trong quá trình kiểm tra, đoàn sẽ vừa thanh tra theo kế hoạch và có những cuộc thanh tra đột xuất trên phạm vi cả nước.

Vụ Thị trường trong nước, Cục Xuất nhập khẩu nắm chắc diễn biến thị trường xăng dầu thế giới để tham mưu trong công tác điều hành giá xăng dầu trong nước tiệm cận với biến động giá xăng dầu thế giới.

PVN tăng năng lực sản xuất để cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước; tiếp tục đàm phán các bên liên quan để sớm phục hồi hoạt động có hiệu quả của Nghi Sơn.

Bộ Công Thương cũng kiến nghị Chính phủ cho phép Bộ Công Thương, Bộ Tài chính được linh hoạt điều hành giá xăng dầu trong nước để tiệm cận giá thế giới. Trong điều kiện nguồn cung ở thời điểm nào đó gặp khó khăn thì cho phép được sử dụng Quỹ dự trữ xăng dầu quốc gia khi cần thiết. Về lâu dài, kiến nghị xem xét nâng mức dự trữ xăng dầu hàng hóa.

Cơ quan này cũng đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo PVN đàm phán với các bên liên quan trong liên doanh Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn để đảm bảo nguồn cung như đã cam kết. Trường hợp không đảm bảo được thì phải chịu trách nhiệm, không làm thiệt hại cho các đối tác, không gây xáo trộn thị trường xăng dầu trong nước.