Tính thuế bất động sản: Đại biểu nói một số cơ quan thuế tùy tiện, lạm quyền, ngâm hồ sơ

Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường đúng theo quy định của Luật Đất đai.

Tại phiên thảo luận tại Hội trường sáng 1/6, đại biểu Phan Thái Bình (đoàn đại biểu tỉnh Quảng Nam) cho biết, thị trường chứng khoán và bất động sản phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội.

Tính thuế bất động sản: Cán bộ thuế lạm quyền, nhũng nhiễu, ngâm hồ sơ

Tuy nhiên, nhiều sai phạm lớn trong lĩnh vực này đã được đưa ra xử lý, trong đó điển hình là vụ khởi tố nguyên Chủ tịch FLC (ông Trịnh Văn Quyết) và Chủ tịch Tân Hoàng Minh. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản tồn tại 2 giá, giá thực tế cao hơn rất nhiều so với giá kê khai trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản còn xảy ra phổ biến, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cơ quan thuế các cấp và các cơ quan liên quan như tổ chức hành nghề công chứng, thực hiện các biện pháp chống thất thu thuế trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản; hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng bất động sản, bước đầu nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, theo đại biểu, các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế thời gian qua còn rất chung chung, chưa giải quyết triệt để tận gốc vấn đề. Ngược lại đã làm phát sinh những hệ lụy bất cập trong quá trình triển khai.

Đại biểu Phan Thái Bình nêu: Hiện nay theo quy định của pháp luật việc kê khai tính thuế giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo giá hợp đồng thực tế. Trường hợp hợp đồng không ghi giá hoặc giá trong hợp đồng thấp hơn giá nhà nước quy định thì giá tính thuế theo khung tính giá nhà nước quy định. Bản chất đây là giao dịch dân sự, thỏa thuận của 2 bên mua/bán chuyển nhượng, như vậy nguồn gốc thất thu thuế ở đây là do kê khai không trung thực của một bộ phận người dân tham giá giao dịch bất động sản và bảng giá đất của địa phương không sát với giá thị trường.

Cơ quan thuế hiện nay không có cơ sở pháp lý rõ ràng công nhận hoặc không công nhận giá kê khai trên hợp đồng công chứng là giá giao dịch thực tế. Chính vì vậy việc áp dụng các biện pháp chống thất thu thuế chuyển nhượng bất động sản tại các địa phương là không thống nhất, mỗi nơi mỗi người áp dụng một kiểu.

Dẫn phản ánh của một số cử tri, đại biểu tỉnh Quảng Nam cho biết, một số cơ quan thuế tại một số địa phương còn tùy tiện trong việc áp dụng giá bất động sản trong tính thuế, nhiều nơi yêu cầu người dân chấp thuận giá tính thuế phải cao hơn 1,2 – 1,5 lần, thậm chí 2 lần giá đất nhà nước quy định mới giải quyết hồ sơ. Trường hợp giá thấp hơn, cơ quan thuế "ngâm hồ sơ", mời lên làm việc nhiều lần, trả lại hồ sơ vì cho rằng giá ghi trong hợp đồng chưa sát với giá thị trường. Tuy nhiên căn cứ nào để xác định sát với giá thị trường và áp dụng giá tính thuế cao hơn quy định thì cơ quan thuế không chỉ ra.

Bên cạnh đó, một số cán bộ thuế có biểu hiện lạm quyền, gây khó khăn nhũng nhiễu cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình giải quyết hồ sơ. Một bộ phận người dân chấp nhận tiêu cực để giải quyết hồ sơ.

Nhằm đảm bảo các thị trường này phát triển ổn định, lành mạnh, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường đúng theo quy định của Luật Đất đai.

UBND các tỉnh, thành phố phải cập nhật đúng, đủ, kịp thời giá đất theo sát giá đất thị trường vào bảng giá đất nhà nước để làm căn cứ tính thuế trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản và tính chi phí bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất cho người dân, đảm bảo sự công bằng bình đẳng trong các mối quan hệ này.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế quy định rõ các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để cơ quan thuế địa phương thực hiện nhất quán, đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch, tránh tình trạng lạm quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, nhằm góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Rà soát các quy định về chứng khoán và phát hành trái phiếu

Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Lý Tiết Hạnh (đoàn đại biểu Bình Định) cho biết, thời gian qua thị trường chứng khoán, thị trường vốn có sự phát triển nhất định, tuy nhiên đã xuất hiện một số vụ việc, biểu hiện không lành mạnh trong thị trường chứng khoán, trái phiếu, như thao túng thị trường, che giấu thông tin, trục lợi… làm ảnh hưởng đến an toàn tín dụng, an toàn của nền tài chính đất nước.

Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục giải quyết triệt để các vấn đề này. Cụ thể, các Bộ, ngành cần rà soát các quy định của pháp luật về chứng khoán và phát hành cổ phiếu doanh nghiệp, quản lý chặt chẽ việc phát hành cổ phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thông qua sửa Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp và các Nghị định liên quan.

Đại biểu cho rằng cần có giải pháp phát triển cân đối thị trường vốn, thị trường tiền tệ, làm lành mạnh hóa thị trường, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động vốn, thực hiện các dự án đầu tư phát triển doanh nghiệp, góp phần phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quyền lợi của người tham gia thị trường, hạn chế tối đa các hành vi trục lợi.

Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ tiếp tục tăng cường giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật về thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về các lĩnh vực chứng khoán và phát hành trái phiếu doanh nghiệp; tăng cường công khai minh bạch thông tin cho người dân; trang bị kiến thức cần thiết cho người dân về lĩnh vực này.