Tín dụng kinh doanh bất động sản và đầu tư chứng khoán bất ngờ tăng mạnh

Số liệu của NHNN cho thấy, tính đến 31/3/2023, tín dụng toàn hệ thống chỉ tăng 2,6%. Tính tới cuối tháng 2/2023, cho vay kinh doanh bất động sản tăng 6,45%, cho vay đầu tư chứng khoán tăng gần 13,4%.

NHNN cho hay, đến ngày 31/3/2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 12,2 triệu tỷ đồng, tăng 2,61% so với cuối năm 2022, tăng 10,49% so với cùng kỳ năm trước.

Theo NHNN, cơ cấu tín dụng tiếp tục tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, góp phần đóng góp vào tăng trưởng GDP cả nước.

Mặc dù vậy, theo số liệu mà NHNN công bố, tăng trưởng tín dụng các lĩnh vực rủi ro lại tăng mạnh hơn các lĩnh vực ưu tiên, nguyên nhân là do doanh nghiệp sản xuất 2 tháng đầu năm gặp nhiều khó khăn, nhu cầu vốn sút giảm..

Cụ thể, tính tới cuối tháng 2/2023, tín dụng đối với ngành nông, lâm, thủy tăng 0,74%, tín dụng đối với ngành công nghiệp và xây dựng tăng 1,79%, tín dụng đối với ngành thương mại dịch vụ tăng 0,5%.

Đối với các lĩnh vực ưu tiên: Dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn giảm 0,09%; Dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng khoảng 0,73%; Dư nợ tín dụng xuất khẩu (không bao gồm đầu tư trái phiếu doanh nghiệp) tăng 3,15%; Tín dụng đối với lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tăng 6,08%; Tín dụng đối với lĩnh vực doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao tăng 3,31%.

Trong khi đó, tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản tăng 2,19% (riêng tín dụng kinh doanh bất động sản tăng 6,45%, phục vụ mục đích tự sử dụng tăng 0,25%). Đặc biệt, tín dụng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán tăng 13,39%, tuy nhiên, dư nợ cho vay chứng khoán chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ tại các ngân hàng thương mại.

Do nhu cầu vốn của doanh nghiệp giảm sút nên thanh khoản hệ thống trong quý I/2023 dư thừa. Tổng huy động vốn của các tổ chức tín dụng trong quý I/2023 là 12,34 triệu tỷ đồng, bằng 101% tín dụng.

NHNN cho hay, có 3 nguyên nhân khiến tăng trưởng tín dụng quý I/2023 chưa cao.

Thứ nhất, cầu tín dụng của nền kinh tế giảm. Kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, lạm phát cao, cầu đầu tư, sản xuất kinh doanh giảm dẫn tới cầu tín dụng giảm tương ứng.

Thứ hai, một số nhóm khách hàng có nhu cầu, nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn/hoặc còn vướng mắc về thủ tục pháp lý, như nhóm SMEs (quy mô vốn nhỏ, năng lực tài chính, quản trị điều hành hạn chế, thông tin còn thiếu minh bạch…), nhóm bất động sản (thị trường bất động sản tiếp tục khó khăn, nhiều doanh nghiệp có tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao, tình hình tài chính kém lành mạnh)...

Thứ ba, sau thời gian dài nền kinh tế gặp khó khăn, mức độ rủi ro của khách hàng bị đánh giá cao hơn, nhất là khi hoạt động của doanh nghiệp khó chứng minh hiệu quả trong bối cảnh hiện nay dẫn tới việc các tổ chức tín dụng rất khó khăn trong quyết định cho vay do không thể hạ chuẩn tín dụng để đảm bảo an toàn hệ thống…

Thời gian tới, NHNN cho biết sẽ điều hành tăng trưởng khối lượng và cơ cấu tín dụng hợp lý, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng trong cả năm với tốc độ hợp lý, hướng nguồn vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng của nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Đồng thời, tiếp tục phối hợp các bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp đẩy mạnh triển khai Chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước, các hội nghị tín dụng chuyên đề.

Ngoài ra, trong bối cảnh nợ xấu tăng cao, NHNN cũng sẽ chỉ đạo các tổ chức tín dụng đẩy mạnh xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng, ngăn ngừa, hạn chế tối đa nợ xấu mới phát sinh.

NHNN cũng sẽ giám sát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng tín dụng và chất lượng tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán... để kịp thời phát hiện dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro và có biện pháp xử lý phù hợp, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động hệ thống các TCTD.