MỚI

Lọc CP theo tín hiệu PTKT

#Bất Động Sản

24HMONEY đã kiểm duyệt

Tín dụng bất động sản bùng nổ: Hàng triệu tỷ đồng đối mặt rủi ro

Tín dụng bất động sản (BĐS) tăng trưởng vượt xa mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế. Lượng vốn hàng triệu tỷ đồng từ ngân hàng rót vào lĩnh vực nhà đất đang tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với hệ thống tín dụng.

Tăng trưởng tín dụng BĐS vượt bậc

Giai đoạn 2019-2023, tín dụng bất động sản (BĐS) liên tục tăng trưởng mạnh: năm 2019 tăng 23,3%, 2020 tăng 12,1%, 2021 tăng 15,7%, 2022 đạt 23,9%, và năm 2023 là 11,8%.

Đến cuối tháng 9/2024, dư nợ tín dụng BĐS đạt 3,15 triệu tỷ đồng, tăng 9,15% so với cuối năm 2023, cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung. Trong 9 tháng đầu năm, các ngân hàng đã rót hơn 280.000 tỷ đồng vào thị trường này. Đáng chú ý, tín dụng kinh doanh BĐS tăng 16%, trong khi tín dụng tiêu dùng (vay mua, sửa nhà) chỉ tăng 4,62%.

Cơ cấu tín dụng cũng thay đổi, khi tỷ trọng tín dụng tiêu dùng giảm từ 65% xuống 60%, còn tín dụng kinh doanh tăng từ 35% lên 40%.

Nguy cơ mất cân đối và rủi ro tín dụng

Theo báo cáo tài chính quý III/2024, một số ngân hàng có tỷ trọng tín dụng BĐS cao. Techcombank dẫn đầu với 35% dư nợ tín dụng là BĐS, tăng 18,6% từ đầu năm. VPBank theo sau với 26%, tăng 43,5%. Ngược lại, các ngân hàng như MB và HDBank có tỷ trọng tín dụng BĐS thấp hơn, lần lượt là 7,8% và 15%.

Đặc biệt, Ngân hàng Quốc tế (VIB) và Ngân hàng Kiên Long ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng BĐS kỷ lục, lần lượt 275% và 172% từ đầu năm.

Theo GS.TS Phạm Hồng Chương, các khoản vay BĐS chủ yếu là trung và dài hạn, trong khi nguồn vốn huy động của ngân hàng lại ngắn hạn, gây ra rủi ro kỳ hạn và mất cân đối tài chính.

TS Đinh Thế Hiển cảnh báo lịch sử cho thấy dòng vốn đổ vào BĐS quá mức có thể dẫn đến "bong bóng" cung vượt cầu, gây khủng hoảng như năm 2008 hay giai đoạn 2011-2012 tại Việt Nam.

Chênh lệch cung - cầu và phân khúc cao cấp áp đảo

Tín dụng BĐS kinh doanh tăng nhanh cho thấy dòng vốn tập trung vào phía cung (chủ đầu tư), trong khi cầu (người mua) giảm sút. Phần lớn sản phẩm trên thị trường thuộc phân khúc cao cấp, với giá vượt xa khả năng chi trả của người dân, dẫn đến thanh khoản thấp và doanh nghiệp BĐS gặp khó khăn về dòng tiền.

Chuyên gia tài chính TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh rằng 80% vốn huy động ngắn hạn nhưng lại dùng cho vay dài hạn trong BĐS là nguy cơ lớn. Khi thị trường trầm lắng, doanh nghiệp không trả được nợ sẽ kéo theo nợ xấu gia tăng.

Giảm lệ thuộc vào vốn ngân hàng

Theo các chuyên gia, để giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng, BĐS cần huy động vốn qua trái phiếu, các quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài. Việc thúc đẩy các quỹ đầu tư BĐS sẽ tạo thêm kênh gọi vốn trung và dài hạn, giúp giảm tải rủi ro cho ngân hàng.

Ngoài ra, cần điều chỉnh dòng tín dụng sang các phân khúc nhà ở xã hội và thương mại, thay vì tập trung vào phân khúc cao cấp. Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh rằng ngân hàng không cấm cho vay BĐS nhưng cần đảm bảo nguyên tắc an toàn, sẵn sàng khả năng chi trả khi người dân rút tiền.