Tiềm lực chủ nhân sắp tới của Coca-Cola Việt Nam

Swire, đối tác đang chi 1 tỷ USD mua Coca-Cola Việt Nam và Campuchia, là tập đoàn đa ngành hàng đầu Hong Kong, sở hữu hãng bay Cathay Pacific

Việc mua Coca-Cola Việt Nam, Campuchia đánh dấu bước chân đầu tiên của Swire để gia nhập vào Đông Nam Á – một trong những thị trường đồ uống phát triển nhanh nhất thế giới. Tại Việt Nam, thương hiệu Swire chưa được biết đến nhiều, nhưng đây là một tập đoàn đa ngành, kinh doanh tại nhiều quốc gia trên thế giới đã có hơn 200 năm lịch sử, trong đó nhiều hoạt động cốt lõi tập trung ở Trung Quốc và Hong Kong.

Tiền thân của Swire là một doanh nghiệp xuất nhập khẩu được John Swire thành lập ở Liverpool (Anh) năm 1816. Đến năm 1866, con trai nhà sáng lập này John Samuel Swire mở văn phòng đầu tiên tại Trung Quốc.

Hiện tại, Swire sở hữu một hệ sinh thái đa dạng gồm bất động sản, F&B, hàng không, dịch vụ hàng hải, thương mại & công nghiệp, đầu tư. Tổng doanh thu năm ngoái của Swire đạt hơn 26,5 tỷ USD.

Trong lĩnh vực bất động sản, Swire Properties Limited nắm giữ phần lớn tài sản của tập đoàn này tại Trung Quốc, Hong Kong, Mỹ... Swire Properties được thành lập đầu những năm 1970 khi nhà máy đường Taikoo và xưởng đóng tàu Taikoo Dockyard dừng hoạt động đã giúp công ty có một quỹ đất rộng lớn ở phía đông Hong Kong. Từ năm 1980, Swire Properties hiện diện tại Mỹ với dự án ở Miami, Florida. Đến năm 2016, công ty bắt đầu giai đoạn 1 của dự án hỗn hợp quy mô lớn tại khu tài chính Brickell của Miami. Đến hết năm ngoái, vốn hóa của Swire Properties đạt 14,3 tỷ USD.

Hiện tại, hoạt động của Swire Properties gồm 3 lĩnh vực chính là đầu tư, kinh doanh bất động sản và đầu tư khách sạn. Công ty này cũng đang có hoạt động đầu tư tại Việt Nam.

Tại báo cáo thường niên 2021, Swire Properties cho biết đã hợp tác với City Garden từ 2020 để phát triển dự án The River ở Thủ Thiêm, TP HCM hoàn thành trong năm 2022. Dự án có 3 tòa thấp với 525 căn hộ cao cấp. Tỷ lệ sở hữu lợi ích của doanh nghiệp Hong Kong tại dự án này là 20%. Đến tháng 3 năm nay, 90% căn hộ tại The River đã được bán hết.

Swire Properties cũng đầu tư vào Empire City – tổ hợp căn hộ, văn phòng, khách sạn và căn hộ dịch vụ ở Thủ Thiêm từ năm ngoái. Dự án này dự kiến hoàn thành vào năm 2027. Thương vụ này được Swire Properties thực hiện thông qua sự hợp tác với Gaw Capital Partners với tỷ lệ sở hữu lợi ích 15,7%.

Bên cạnh bất động sản, đồ uống cũng là một trong những mảng chủ lực, đóng góp phần lớn vào tổng doanh thu của Swire đang được vận hành bởi Swire Pacific. Swire Coca-Cola, công ty con của Swire Pacific đứng thứ 5 trên thế giới theo sản lượng về đóng chai Coca-Cola.

Hợp tác với hãng đồ uống Mỹ từ những năm 1960, công ty này đang độc quyền sản xuất và phân phối các sản phẩm của Coca-Cola tại 12 tỉnh, thành phố ở Trung Quốc đại lục; Hong Kong, Đài Loan và 13 tiểu bang tại Mỹ. Với 26 nhà máy, Swire Coca-Cola đang cung cấp 62 loại đồ uống cho khoảng 762 triệu người.

Swire Coca-Cola cho biết sau khi hoàn tất khoản đầu tư vào Coca-Cola Việt Nam và Campuchia, lượng dân số được công ty phục vụ sẽ tăng 15% lên 876 triệu người. Doanh nghiệp này dự báo thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam và Campuchia có tiềm năng tăng trưởng lớn, có thể đạt trên 6 tỷ USD vào năm 2036.

Patrick Healy, Chủ tịch Swire Coca-Cola, cho biết việc mua lại này đánh dấu một cột mốc, mở rộng đáng kể cơ sở hoạt động và dân số phục vụ sang một khu vực mới.

Tại Việt Nam, Coca-Cola có mặt từ năm 1994 và hiện sở hữu 3 nhà máy, phân phối 10 nhãn hàng. Đến trước dịch Covid-19 bùng phát, doanh thu của Coca-Cola tăng trưởng đều đặn mỗi năm. Từ hơn 5.000 tỷ đồng năm 2014, Coca-Cola Việt Nam đã đạt doanh thu gần 9.300 tỷ đồng vào năm 2019.

Dịch bệnh khiến doanh thu của Coca-Cola Việt Nam giảm 14% còn xấp xỉ 8.000 tỷ đồng năm 2020. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế của công ty này vẫn tăng trưởng từ 811 tỷ lên khoảng 838 tỷ đồng. Đến năm ngoái, doanh thu của Coca-Cola Việt Nam phục hồi lên mức gần 8.500 tỷ nhưng lãi lại giảm 13,3%, xuống 729 tỷ đồng. Đến hết năm ngoái, tổng tài sản của Coca-Cola Việt Nam đạt 11.277 tỷ đồng.

Trong gần 30 năm hiện diện tại Việt Nam, Coca-Cola vài lần dính đến các lùm xùm liên quan đến thuế. Họ từng bị nghi chuyển giá khi liên tục báo lỗ từ khi hoạt động đến đầu những năm 2010. Đến cuối năm 2019, pháp nhân tại Việt Nam bị cơ quan thuế phạt và truy thu thuế 821 tỷ đồng do khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp.

Tuy nhiên, đại diện doanh nghiệp cho biết quyết định trên được Tổng cục Thuế ban hành sau đợt thanh tra từ tháng 3/2017 đến tháng 12/2019 với lượng hồ sơ trong suốt 9 năm hoạt động. Coca-Cola Việt Nam thừa nhận có sai trong quá trình cơ quan thuế thanh tra nhưng cũng cho rằng đây là "những sai sót nhỏ" và không đồng thuận với phần lớn kết luận của Tổng cục thuế. Hiện tại, Coca-Cola Việt Nam đã tạm nộp đủ 821 tỷ đồng thuế, dù trong thời gian chờ kết quả khiếu nại.