Thứ trưởng Công Thương: Đảm bảo đủ nguồn xăng dầu cung ứng trong nước

Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết việc cung ứng xăng dầu vẫn đảm bảo dù không tính nguồn cung từ nhà máy lọc dầu Nghi Sơn.

Tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4 chiều 29/4, Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải đã trả lời báo giới về giải pháp đảm bảo nguồn cung mặt hàng xăng dầu trong thời gian tới.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết trên cơ sở xem xét hoạt động nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 242/2022 về việc giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm trong quý II để bù đắp sản lượng thiếu hụt do nguồn cung xăng dầu tăng thêm trong quý.

Bộ đã giao cho 10 đầu mối xăng dầu để bổ sung lượng xăng dầu thiếu hụt này. Trong quý II, không tính đến nguồn từ nhà máy lọc dầu Nghi Sơn thì vẫn đảm bảo đủ xăng dầu để cung ứng.

Còn quý III và IV, Bộ Công Thương đã làm việc với nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và căn cứ vào cam kết của nhà máy, Bộ sẽ ưu tiên nguồn xăng dầu từ nguồn này để cung ứng trong nước. Còn lại sẽ phân giao cho 10 đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết về cung ứng xăng dầu, vấn đề năng lượng có sự xáo trộn do ảnh hưởng của tình hình chính trị thế giới và căng thẳng giữa Nga-Ukraine. Tại Việt Nam hiện nay, việc cung ứng từ hai nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và Bình Sơn là 70-75% và việc nhập khẩu chiếm từ 20-25%.

Tuy nhiên, thị trường xăng dầu trong nước quý I có nhiều biến động do nguồn cung ứng từ nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn là đơn vị chiếm từ 35-45% thị phần cung ứng giảm mạnh công suất trong tháng 1 và đầu tháng 2 giảm đến 55%, thậm chí có thời gian ngừng sản xuất. Trong khi đó, tình hình nguồn cung nhập khẩu gặp khó do tình hình chính trị, giá cả tăng cao, nguồn cung hạn chế, chi phí logistics và cước vận tải tăng.

Trước tình hình đó, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Công Thương và Bộ Tài chính chủ động nhập khẩu và tính đến giảm công suất nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn. Vì vậy, quý I vẫn đảm bảo cung ứng xăng dầu cho sản xuất kinh doanh.

Về điều hành giá giá xăng dầu vẫn phục thuộc vào Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu và Nghị định 95/2021 về sửa đổi Nghị định 83. Còn giải pháp để giảm giá xăng dầu, theo công thức tính toán phục thuộc vào giá thế giới.

“Trong thời gian qua, Liên bộ Tài chính – Công Thương sử dụng dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG) nên mặc dù giá thế giới tăng thì mức tăng của Việt Nam vẫn thấp so với giá thế giới”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.

Về giải pháp thuế, vừa qua Quốc hội đã có Nghị quyết về giảm thuế môi trường đối với xăng dầu. Từ nay đến cuối năm, người tiêu dùng cũng như các doanh nghiệp có sử dụng nguyên liệu sản xuất đầu vào trong sản xuất là xăng dầu sẽ được hưởng lợi ích từ giảm giá xăng dầu. Hiện, Bộ Công Thương và Tài chính đang nghiên cứu các chính sách để giảm được thuế nào phù hợp nhằm chống thẩm lậu xăng dầu sang các nước gần với Việt Nam.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết thêm về dự trữ, đối với các đầu mối xăng dầu dự trữ 20 ngày trong kho; các doanh nghiệp cung ứng dự trữ 5 ngày. Dự trữ Nhà nước do khả năng và ngân sách hạn chế nên Bộ Công Thương và Tài chính sẽ bàn các bộ, ngành đề xuất giải pháp phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam đảm bảo tối đa dự trữ.

Cũng liên quan đến vấn đề thuế, hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.

Một trong những nội dung của dự thảo là kiến nghị giảm thuế nhập khẩu ưu đãi mặt hàng xăng dầu. Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua đã nhận được kiến nghị của một số cơ quan đề nghị giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với mặt hàng xăng để đa dạng hóa nguồn cung trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới có nhiều biến động.

Theo Bộ Tài chính, từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp. Đặc biệt, xung đột giữa Nga và Ukraine đã tác động mạnh đến nguồn cung xăng dầu trong khi nhu cầu mặt hàng này đang ngày càng tăng do việc triển khai các biện pháp phục hồi kinh tế của các nước trên thế giới.

Tại Việt Nam, nguồn cung và giá cả cũng không nằm ngoài xu hướng chung của thị trường xăng dầu thế giới.

Việt Nam hiện có 36 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu (3 doanh nghiệp kinh doanh nhiên liệu bay), hơn 300 doanh nghiệp phân phối xăng dầu đóng vai trò tạo nguồn cho hệ thống đại lý; trong đó, Tập đoàn Xăng dầu chiếm khoảng 45-50% thị phần, các doanh nghiệp đầu mối còn lại chiếm 50-55% thị phần.

Các doanh nghiệp đầu mối phân phối xăng dầu chủ yếu từ nguồn của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bình Sơn và phần còn lại được nhập khẩu chủ yếu từ Hàn Quốc và khu vực ASEAN theo thuế suất FTA.

Bộ Tài chính cho biết, hiện mặt hàng xăng động cơ, không pha chì dùng để sản xuất xăng RON92, RON95 có thuế suất MFN là 20%, thuế suất FTA tại các Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA), Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á Âu (VNEAEU) là 8%, EVFTA là 20%.

Xăng nhập khẩu theo thuế nhập khẩu ưu đãi (thuế suất MFN) chiếm tỷ trọng không đáng kể trong tổng lượng xăng tiêu thụ của cả nước.

Theo Bộ Tài chính, xăng dầu là mặt hàng chiến lược, có tác động lớn đến nền kinh tế, sự biến động về giá cả mặt hàng này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mặt bằng giá cả, chỉ số CPI trong nước cũng như việc thực hiện các mục tiêu về phát triển kinh tế- xã hội đã được Quốc hội, Chính phủ đề ra cho năm 2022.

Trong khi đó, diễn biến tình hình gần đây đang cho thấy thị trường xăng dầu thế giới sẽ còn nhiều biến động khó lường, khó dự báo, tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu của nước ta.

Theo đó, để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trước bối cảnh của dịch bệnh và xung đột chính trị trên thế giới đang diễn ra, Bộ Tài chính thấy cần thiết phải có phương án điều chỉnh giảm thuế suất thuế nhập khẩu MFN đối với mặt hàng xăng để đa dạng hóa nguồn cung xăng dầu tránh bị động bởi phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ Hàn Quốc và ASEAN, đồng thời đảm bảo mức chênh lệch phù hợp với mức thuế suất theo các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.

Bộ Tài chính trình Chính phủ điều chỉnh thuế suất MFN đối với mặt hàng xăng động cơ, không pha chì từ mức 20% hiện nay xuống mức 12% (chênh 4% so với thuế suất FTA từ Hàn Quốc và ASEAN).

Bộ Tài chính đánh giá, phương án trên mặc dù có thể không tác động nhiều đến việc làm giảm giá xăng trong nước do hiện nay xăng nhập khẩu chủ yếu từ ASEAN và Hàn Quốc nhưng sẽ góp phần đa dạng hóa nguồn cung xăng dầu từ các quốc gia khác như Trung Quốc, Mỹ và các quốc gia khu vực Trung Đông, tránh sự phụ thuộc quá lớn vào một số đối tác như hiện nay trong trường hợp nguồn cung trên thị trường thế giới biến động.

Bên cạnh đó, mức chênh lệch 4% giữa thuế suất MFN và thuế suất FTA đối với xăng cũng là hợp lý để thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước tìm kiếm các nguồn cung xăng dầu mới trong trường hợp nguồn cung xăng dầu từ các thị trường truyền thống bị thiếu hụt, đồng thời vẫn đảm bảo được dư địa đám phán các Hiệp định FTA mới trong tương lai trên cơ sở nguyên tắc có đi có lại.