Thị trường ô tô trong nước có bùng nổ dịp cuối năm?

Những tháng đã qua của năm 2023 chứng kiến thị trường ô tô mang nhiều gam màu trầm, sức tiêu thụ sụt giảm so với cùng kỳ năm 2022.

Tiêu thụ sụt giảm trong năm 2023

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) vừa gửi báo cáo bán hàng tháng 12 và cả năm 2023. Theo đó, doanh số bán xe toàn thị trường của các đơn vị thành viên tháng 12/2023 đạt 38.740 xe, tăng 39% so với tháng trước. Trong tổng doanh số bán hàng trên có 32.133 xe du lịch, tăng 43%; 6.407 xe thương mại, tăng 20,5%; và 200 xe chuyên dụng, tăng 9% so với tháng trước.

Về nguồn gốc xe, trong khi xe sản xuất lắp ráp trong nước tiêu thụ được 24.044 xe, tăng 33% thì doanh số của xe nhập khẩu nguyên chiếc là 14.696 xe, tăng 49% so với tháng trước.

Mặc dù có tháng cuối năm cao vượt trội, thế nhưng tính chung cả năm 2023, các đơn vị thành viên VAMA có tổng doanh số bán 301.989 xe các loại, giảm tới 25% so với năm trước. Điều đáng chú ý cả ba phân khúc xe đều giảm mạnh, xe ô tô du lịch giảm 27%, xe thương mại giảm 16% và xe chuyên dụng giảm đến 56%.

Cũng tính đến hết tháng 12/2023, doanh số bán của xe lắp ráp trong nước đạt 181.380 xe, giảm 20% trong khi xe nhập khẩu là 120.609 xe, giảm 32% so với năm ngoái.

Mới đây, Tập đoàn Thành Công (TC GROUP) thông báo kết quả bán hàng tháng 12/2023 với thương hiệu xe Hyundai. Theo đó, tổng số lượng xe Hyundai bán ra trên thị trường trong tháng đạt 10.884 chiếc, tăng trưởng 36,4% so với tháng 11, đồng thời đưa tổng số xe mang thương hiệu Hyundai bán ra trong năm 2023 đạt 67.450 xe.

Từ con số trên cho thấy, dẫn dắt doanh số bán hàng toàn thị trường ô tô Việt Nam trong năm qua là thương hiệu xe Hyundai với 67.450 xe, đứng ở vị trí tiếp theo là Toyota khi tiêu thụ được 57.414 xe. Các vị trí tiếp theo là Kia tiêu thụ được 40.773 xe, Ford 38.322 xe, Mazda 35.632 xe, Mitsubishi 30.894 xe và Honda 23.802 xe.

Như vậy, tính chung doanh số của VAMA và TC Motor tổng doanh số năm 2023 lên 369.479 xe các loại được bàn giao cho khách hàng trong cả nước. Tính trung bình mỗi tháng thị trường tiêu thụ khoảng 30.789 chiếc.

Tuy nhiên, khép lại năm 2023, các chuyên gia trong ngành cho rằng mặc dù doanh số tháng cuối năm tăng trưởng đột phá nhưng cũng không bù đắp được doanh số trồi sụt nhiều tháng trong năm qua. Con số cho thấy toàn thị trường ôtô tiêu thụ chưa tới 400.000 chiếc, trong khi năm 2022 đã đạt được mức này.

Sức tiêu thụ ô tô của người Việt giảm mạnh trong năm 2023 là điều đã được dự đoán từ trước. Bởi, thị trường ô tô bị ảnh hưởng trực tiếp từ những khó khăn chung của nền kinh tế toàn cầu. Nguồn thu giảm, bất động sản, chứng khoản chững lại, lãi suất ngân hàng có thời điểm neo ở mức cao, khiến người dân cần phải thắt chặt chi tiêu và thận trọng hơn trong các kế hoạch mua sắm, đặc biệt là những món tài sản có giá trị lớn như ô tô.

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, chiều giảm doanh số ở năm vừa qua đang đi theo đúng quy luật của thị trường sau giai đoạn tăng trưởng nóng từ 2019 - 2022. Đặc biệt là năm 2022 với sức tiêu thụ kỷ lục nhất trong hơn 10 năm trở lại đây, chỉ tính riêng doanh số VAMA đã tăng tới 33% theo năm.

Kỳ vọng sức mua "bùng nổ" tháng cuối năm

Để vực dậy thị trường, Chính phủ cho phép giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ôtô sản xuất lắp ráp trong nước từ 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023, cùng với đó là doanh nghiệp hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ theo Nghị định số 41/2023/NĐ-CP quy định về mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Đây được xem là “phao cứu sinh” trong bối cảnh thị trường ô tô trải qua giai đoạn khó khăn. Ngoài việc kích cầu xe lắp ráp trong nước, chính sách hỗ trợ này cũng gián tiếp thúc đẩy các dòng xe nhập khẩu gia tăng ưu đãi, khuyến mãi để cạnh tranh, phần nào tăng sức tiêu thụ ô tô trên cả nước.

Theo VAMA, trước đó chính sách này giúp giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ôtô trong nước do tác động tiêu cực của suy thoái kinh tế trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch, từ đó góp phần làm tăng nguồn thu ngân sách nhà nước.

VAMA cho rằng lúc chính sách ưu đãi bắt đầu được áp dụng, kỳ vọng này là có cơ sở khi nhìn vào những tác động tích cực của các “liều thuốc” giảm phí đã từng được áp dụng trước đó vào năm 2020, cuối năm 2021 và đầu năm 2022 đối với thị trường cũng như sức mua của người tiêu dùng.

Từ ngày 1/1/2024 trở đi, mức thu lệ phí trước bạ sẽ tiếp tục thực hiện theo quy định cũ và không còn ưu đãi giảm 50%. Để tạo thêm sức bật cho thị trường trong những tháng cuối và dịp cận Tết Nguyên đán, các hãng xe sẽ tiếp tục đẩy mạnh, triển khai các chương trình để kích cầu người tiêu dùng như tặng thêm 50% lệ phí trước bạ còn lại cho khách hàng, giảm giá sâu chưa từng có, bốc thăm trúng thưởng, hỗ trợ lãi suất vay, tặng bảo hiểm, tặng phụ kiện đi kèm…

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, thì chính sách giảm lệ phí trước bạ đã góp phần kích cầu đối với ô tô. Hy vọng Chính phủ tiếp tục duy trì để tạo điều kiện cho ngành công nghiệp ô tô phát triển, từ đó tiếp sức cho thị trường kinh tế trong nước.

Mặc dù sức mua nhìn chung còn yếu, thế nhưng theo nhận định của giới chuyên gia, thị trường ô tô Việt vẫn còn cơ hội khởi sắc cuối cùng trong tháng cuối năm. Nhìn chung, các hãng xe muốn “vớt vát” doanh số tháng cận Tết âm thì chẳng còn cách nào khác là phải tiếp tục đẩy mạnh, triển khai các chương trình để kích cầu người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, các chương trình giảm giá hấp dẫn, thậm chí giảm giá sâu chưa từng có, bốc thăm trúng thưởng, hỗ trợ lãi suất vay, tặng bảo hiểm, tặng phụ kiện đi kèm… cũng sẽ là “chiêu cuối” để kéo khách hàng đến mua xe.

Duy Anh