Thị trường chứng khoán diễn biến ra sao sau các cuộc chiến tranh?

Căng thẳng giữa Nga và Ukraine đã tác động đáng kể đến thị trường chứng khoán toàn cầu trong tuần qua.

Điều này khiến giới đầu tư đặt câu hỏi, các cuộc chiến tranh thường tác động ra sao đến thị trường. "Từ khi bắt đầu Thế chiến thứ 2 năm 1939 cho đến khi kết thúc vào cuối năm 1945, chỉ số Dow tăng tổng cộng 50% và hơn 7% mỗi năm. Vì vậy, trong hai cuộc chiến tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại, thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng tổng hợp 115%”, ông Ben Carlson, Giám đốc Quản lý Tài sản Định chế tại Ritholtz Wealth Management, viết trong một bài báo về kết quả thị trường. Ông nói thêm "Mối quan hệ giữa các cuộc khủng hoảng địa chính trị và kết quả thị trường không đơn giản như người ta tưởng."

Vào năm 2015, các nhà nghiên cứu tại Viện Tài chính Thụy Sĩ đã xem xét các cuộc xung đột quân sự của Mỹ sau Thế chiến thứ hai và phát hiện ra rằng trong trường hợp có giai đoạn trước chiến tranh, khả năng chiến tranh gia tăng làm giảm giá cổ phiếu, nhưng sự bùng phát cuối cùng của chiến tranh lại làm thị trường tăng giá. Tuy nhiên, trong trường hợp chiến tranh bắt đầu bất ngờ, chiến tranh bùng nổ làm giảm giá cổ phiếu. Họ gọi hiện tượng này là "câu đố chiến tranh" và cho biết không có lời giải thích rõ ràng tại sao cổ phiếu lại tăng đáng kể một khi chiến tranh nổ ra sau “khúc dạo đầu”.

Giám đốc chiến lược toàn cầu David Kelly của JPMorgan Funds cho biết: “Một phần lý do của sự bình tĩnh có thể nằm ở sự thay đổi cấu trúc của thị trường dầu mỏ toàn cầu và cách nền kinh tế Mỹ trở nên ít bị tổn thương hơn trước biến động giá năng lượng. Một phần lý do có thể hoàn toàn là do tâm lý. Các nhà đầu tư ngày nay đã chứng kiến thị trường chứng khoán phục hồi sau cuộc đại khủng hoảng tài chính, được cho là cú sốc địa chính trị và kinh tế lớn nhất trong thời đại của chúng ta. Điều này khiến các nhà đầu tư dễ dàng bỏ qua sự kiện."

Xung đột với Nga cũng có thể khiến thị trường dầu biến động vì Nga là nhà sản xuất dầu thô và khí đốt tự nhiên chủ chốt, với các đường ống dẫn đến nhiều khu vực ở châu Âu. Nếu Nga ngừng hoạt động hoặc cơ sở hạ tầng dầu mỏ của họ bị hư hại, điều đó có thể dẫn đến giá năng lượng cao hơn. Sự gián đoạn đến các cảng xung quanh Biển Đen và Biển Baltic cũng có thể gây ra sự gián đoạn về vận chuyển thậm chí còn dẫn đến lạm phát giá lương thực do ngũ cốc và các mặt hàng chủ lực khác vẫn bị mắc kẹt trên biển.

Ông Mohamed Aly El-Erian, cố vấn kinh tế trưởng tại Allianz cho biết “Trong vài năm qua, thị trường đã đạt được điều kiện để không phản ứng quá mức với các cú sốc chính trị và địa chính trị vì hai lý do. Thứ nhất, niềm tin rằng sẽ không có sự gia tăng đáng kể sau cú sốc ban đầu; và thứ hai, các ngân hàng trung ương đã sẵn sàng và có thể đưa ra những chính sách phù hợp”.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng các nhà đầu tư mua vào khi thị trường giảm giá nên sử dụng một chiến lược tổng thể có chọn lọc. "Điều này bao gồm việc nhấn mạnh các giao dịch chất lượng cao được dựa theo nền tảng tài chính mạnh mẽ và tạo ra dòng tiền ổn định”.