Tăng trưởng 10% năm 2026: Việt Nam có đủ lực để bước vào “vùng tốc độ cao”?

Quốc hội đã thông qua kế hoạch tăng trưởng kinh tế năm 2026 với mục tiêu tối thiểu 10% – mức cao nhất từ trước đến nay và cũng là lần đầu Việt Nam đặt kỳ vọng vào tăng trưởng hai chữ số. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định, câu hỏi đặt ra là: đâu sẽ là động lực đưa nền kinh tế đạt được mục tiêu đầy thách thức này?

Động lực tăng trưởng năm 2025: Nền tảng để bước vào năm 2026

Theo dự báo, Việt Nam có thể hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, với điều kiện quý 4 phải đạt mức tăng trên 8,4%. Trong quý 3, GDP đã tăng 8,2%, đưa tốc độ tăng trưởng 9 tháng đạt 7,85%. Theo yếu tố mùa vụ, quý cuối năm luôn là thời điểm kinh tế tăng mạnh nhất, nên khả năng đạt hoặc vượt mục tiêu 8% là hoàn toàn khả thi.

Khác với mức tăng đột biến của năm 2022 (8,5%) nhờ nền thấp của năm đại dịch 2021, tăng trưởng 2025 được đánh giá là thực chất hơn, nhờ hoạt động sản xuất – kinh doanh phục hồi mạnh mẽ và nhiều động lực tăng trưởng chủ chốt quay trở lại.

Thương mại phục hồi mạnh mẽ

Kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tháng đạt hơn 762,4 tỉ đô la Mỹ, tăng 17,4% so với cùng kỳ. Trong đó: Xuất khẩu tăng 16,2%. Nhập khẩu tăng 18,6%. Xuất siêu đạt 19,56 tỉ đô la Mỹ.

Điều này diễn ra trong bối cảnh Mỹ áp thuế đối ứng 20% từ ngày 7-8. Tuy nhiên, tác động lên xuất khẩu và vốn đầu tư nước ngoài chưa quá lớn, nhờ sự mở rộng thị trường và khả năng thích ứng của doanh nghiệp Việt Nam.

Chính sách tiền tệ nới lỏng phát huy hiệu quả

Tăng trưởng tín dụng tính đến hết tháng 10 đạt 15%, cho thấy dòng vốn đang luân chuyển mạnh vào nền kinh tế. Lãi suất thấp tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng hoạt động, trong khi cán cân thương mại xuất siêu giúp giữ tỷ giá ổn định và kiểm soát lạm phát.

Nhờ đó, sản xuất công nghiệp phục hồi rõ rệt: Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 9,2%. Riêng ngành chế biến, chế tạo tăng 10,5%. Niềm tin doanh nghiệp phục hồi.

10 tháng đầu năm 2025: 255.900 doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động, tăng 26,5%. Số doanh nghiệp rút lui là 190.600, giảm so với cùng kỳ.

Điều này cho thấy nội lực kinh tế đang được củng cố, là tiền đề quan trọng để hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao hơn trong năm 2026.

Năm 2026: Tăng trưởng tối thiểu 10% – mục tiêu đầy thách thức

Nhiều chuyên gia nhận định mục tiêu tăng trưởng 10% là "rất tham vọng", khi đặt trong bối cảnh: Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm.. Các xung đột địa chính trị kéo dài. Chính sách thương mại của các cường quốc còn nhiều bất định.

Trong suốt gần 40 năm Đổi mới, Việt Nam chưa từng đạt mức tăng trưởng GDP hai chữ số. Tuy nhiên, các động lực sau được kỳ vọng sẽ tạo đà để hiện thực hóa mục tiêu này.

Động lực tăng trưởng 2026: Những trụ cột quan trọng

1. Tiêu dùng nội địa – động lực mới của nền kinh tế

Chính phủ và Quốc hội đã phê duyệt nhiều chính sách để kích cầu tiêu dùng trong nước, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu: Tăng mức giảm trừ gia cảnh thuế TNCN từ 11 lên 15,5 triệu đồng/tháng. Tăng giảm trừ người phụ thuộc từ 4,4 lên 6,2 triệu đồng/tháng. Giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% đến hết năm 2026.

Những chính sách này sẽ tăng thu nhập khả dụng cho hàng chục triệu người dân, kích thích chi tiêu và thúc đẩy sản xuất.

2. Đầu tư công: “Đầu tàu” kéo tăng trưởng

Giai đoạn 2026–2030, Chính phủ dự kiến giải ngân 8,5 triệu tỉ đồng vốn đầu tư công – gấp gần ba lần giai đoạn 2021–2025.

Một loạt dự án hạ tầng quy mô lớn sẽ được triển khai hoặc hoàn thiện: Sân bay quốc tế Long Thành đi vào khai thác thương mại. Hàng loạt tuyến cao tốc Bắc – Nam, đường sắt, đường ven biển kết nối. Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận khởi công. Đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Các dự án năng lượng, logistics, hạ tầng số, cảng biển…

Đầu tư công được kỳ vọng tạo hiệu ứng lan tỏa lớn đến xây dựng, vật liệu, logistics, dịch vụ và tiêu dùng.

3. Doanh nghiệp tư nhân – trụ cột của tăng trưởng mới

Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 xác định doanh nghiệp tư nhân là lực lượng nòng cốt trong: Đổi mới sáng tạo. Phát triển khoa học công nghệ. Chuyển đổi số quốc gia.

Sự khởi sắc của khu vực này sẽ tạo thêm nguồn lực mạnh mẽ, giúp mở rộng sản xuất và gia tăng năng suất.

4. Chính sách tiền tệ nới lỏng tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng

Fed vẫn trong chu kỳ giảm lãi suất toàn cầu, tạo điều kiện cho Việt Nam giữ lãi suất thấp. Theo dự báo: Tín dụng sẽ phải tăng ít nhất 20% trong năm 2026. Tỷ giá được kiểm soát. Mặt bằng lãi suất duy trì ổn định.

Điều này sẽ tiếp tục thúc đẩy đầu tư, sản xuất và tiêu dùng.

5. Chính thức hóa khu vực kinh tế phi chính thức

Kinh tế phi chính thức chiếm tỷ trọng lớn trong GDP. Việc từng bước đưa khu vực này ra “vùng sáng” sẽ: Tăng thu ngân sách. Tăng năng suất. Minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Tăng quy mô GDP thực tế.

Quyết định 3389/QĐ-BTC về thay đổi phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh là một bước quan trọng trong tiến trình này.

Đích đến 10% – khó nhưng không phải không thể

Tăng trưởng 10% trong năm 2026 là mục tiêu thách thức nhất trong lịch sử hiện đại của Việt Nam. Tuy nhiên, với nền tảng phục hồi mạnh từ năm 2025, sự kết hợp giữa tiêu dùng nội địa, đầu tư công quy mô lớn, chính sách tài khóa – tiền tệ hỗ trợ, cùng sự trỗi dậy của khu vực tư nhân, mục tiêu này vẫn có cơ sở để theo đuổi.

Năm 2026 sẽ là bài kiểm tra quan trọng cho nội lực của nền kinh tế và khả năng tận dụng cơ hội trong một thế giới nhiều biến động.