Phát triển nhà ở xã hội: Thông tin rầm rộ, triển khai èo uột

Trong vài năm trở lại đây, nhiều dự án nhà ở xã hội (NƠXH) tại Hà Nội được giới thiệu rầm rộ. Chỉ tiếc là, cho đến nay số lượng dự án triển khai được chỉ èo uột, hiếm hoi. Trong bối cảnh giá căn hộ chung cư thương mại liên tục tăng giá, hàng ngàn gia đình, hàng triệu người thu nhập thấp chỉ còn cách “thấp thỏm” ngồi chờ NƠXH.

3 năm vẫn... “quây tôn”

Dự án NƠXH Thượng Thanh (Long Biên, Hà Nội) được công bố nằm trong kế hoạch triển khai và là một trong những dự án trọng điểm của Hà Nội cách đây nhiều năm. Từ năm 2016, UBND TP Hà Nội có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu NƠXH Thượng Thanh và đấu nối hạ tầng kỹ thuật khu vực - tỷ lệ 1/500 tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội với diện tích nghiên cứu quy hoạch chi tiết khoảng 60.355m2.

Dân số dự kiến khoảng 4.600 người. Tháng 5/2018, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 2110 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Theo Quyết định số 2110 UBND TP Hà Nội chấp nhận cho nhà đầu tư Liên danh Công ty Cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty Cổ phần BIC Việt Nam thực hiện dự án này.

Dự án NƠXH Thượng Thanh (Long Biên, Hà Nội) giậm chân tại chỗ nhiều năm, khu đất để phát triển dự án bị bỏ hoang. Ảnh: Như Ý

Dự án trên gồm có 2.050 căn hộ chung cư, 44 căn nhà ở thấp tầng với tổng số vốn đầu tư khoảng 2.685 tỷ đồng. Dự án được chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng giai đoạn năm 2014 đến quý IV/2018.

Theo dự kiến, thời gian thi công xây dựng, kết thúc toàn bộ dự án là từ quý III/2018 đến quý II/2021. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, dự án vẫn nguyên trạng là bãi đất trống quây tôn.

Đầu năm 2021, Liên danh Cty CP Him Lam Thủ đô và Cty CP BIC Việt Nam có thông báo tới toàn thể khách hàng, về việc giao dịch, mua hồ sơ trực tiếp căn hộ tại dự án. Thế nhưng đến thời điểm này dự án vẫn nằm im.

Đại diện Công ty CP BIC Việt Nam cho biết, dự án giờ vướng thủ tục liên quan đến giao đất. Nhiều lần UBND TP Hà Nội họp gỡ vướng nhưng dự án vẫn giậm chân tại chỗ. “Việc này không chỉ làm người dân thất vọng doanh nghiệp thì khổ vì đầu tư hàng trăm tỷ đồng mà chưa được triển khai”, vị này cho hay.

Cũng tại quận Long Biên, dự án NƠXH Thạch Bàn sau nhiều năm thông tin cũng có số phận tương tự.

Một dự án NƠXH được quảng bá rầm rộ hơn tại Vĩnh Hưng, Thanh Trì và khai trương căn hộ mẫu vào năm 2022 với giá bán nhà cam kết từ 17 đến 18 triệu đồng/m2. Sau nhiều lần chủ đầu tư “kêu khó” về thủ tục, mãi đến tháng 6/2023, dự án mới được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Một dự án nằm tại vị trí gần trung tâm như NƠXH Hạ Đình (Thanh Trì, Hà Nội) được cấp chủ trương đầu tư từ năm 2021. Nhiều người dân săn đón và “nóng” đến mức không ít lần “cò” rao chấp nhận chênh nửa tỷ đồng để có suất mua nhà tại đây. Bản thân chủ đầu tư dự án Tổng Cty Udic phải cảnh báo về vấn đề này. Hiện, dự án cũng đã chuẩn bị sẵn mặt bằng sạch chờ triển khai.

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Văn Luyến, Tổng Giám đốc Tổng Cty Udic cho biết, dự án sẽ được triển khai trong năm nay sau nhiều năm chuẩn bị thủ tục pháp lý.

Khó làm NƠXH, vì đâu?

Một chủ đầu tư dự án NƠXH tại Hà Nội chia sẻ, quy trình làm dự án NƠXH phức tạp không khác gì làm nhà ở thương mại, nhưng làm NƠXH còn chịu giám sát nhiều cả đầu vào lẫn đầu ra và đối tượng khách hàng, tỉ lệ lợi nhuận. Nếu vậy thì có đất, doanh nghiệp cũng không làm NƠXH, họ sẽ làm nhà ở thương mại để bán với giá cao hơn.

“Vì vậy, muốn có NƠXH, nhà ở thương mại giá vừa phải thì nhất quyết phải có sự tham gia của Nhà nước trong việc tạo dựng quỹ đất sạch, hành lang pháp lý thông thoáng để doanh nghiệp đấu thầu, đấu giá vào làm theo quy hoạch thì giá nhà mới kéo xuống được. Không có Nhà nước tạo quỹ đất và hành lang pháp lý, NƠXH sẽ vẫn là giấc mơ, còn nhà ở thương mại giá vừa phải cũng sẽ đếm trên đầu ngón tay”, vị này nói.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Bất động sản TPHCM cho rằng, với thị trường nhà ở cao cấp, doanh nghiệp tự kinh doanh, tự chịu trách nhiệm nên để cho họ quyết định giá và thị trường sẽ chấp nhận hay không. Có kêu gọi giảm giá người có nhu cầu ở thực cũng không mua được các sản phẩm này vì giá quá cao.

Do đó, để tạo lập nhà ở cho người có thu nhập trung bình thấp cần một chính sách riêng trên cơ sở chính sách NƠXH của Nhà nước nhưng với nhiều đổi mới để thu hút doanh nghiệp tham gia loại hình này.

Còn ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản chia sẻ: “Thị trường bất động sản đang thiếu cung, cơ cấu sản phẩm lại không cân đối, dự án nhà chung cư rất ít, nhà thương mại giá rẻ và NƠXH gần như không có trong khi nhu cầu của thị trường rất lớn, điều đó khiến giá bất động sản tăng. Theo đó, các dự án NƠXH cần được tháo gỡ về mặt thủ tục, tăng nguồn cung để giảm giá nhà”.

Theo Bộ Xây dựng, hiện cả nước có 419 dự án NƠXH, nhà ở công nhân đang triển khai đầu tư xây dựng với quy mô khoảng 432.500 căn với tổng diện tích sàn khoảng 22,6 triệu m2.

Khoảng 3 năm trở lại đây, các dự án NƠXH ít dần trong khi nhu cầu lớn. Tại Hà Nội năm 2024 có duy nhất một dự án NƠXH Trung Văn (Nam Từ Liêm, Hà Nội) triển khai mở bán hơn 100 căn hộ.