'Ông lớn' nhận chuyển giao ngân hàng 0 đồng sẽ được hưởng lợi ích nào?

Nhận chuyển giao ngân hàng yếu kém, các "ông lớn" có thể được nới tỷ lệ sở hữu (room) của nhà đầu tư ngoại từ 30% lên 49%, được Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt với lãi suất ưu đãi 0% trong thời gian thực hiện chuyển giao bắt buộc...

Dự kiến ngày 17/10 tới, NHNN sẽ họp và công bố về việc chuyển giao bắt buộc 2 ngân hàng 0 đồng CBBank và OceanBank cho 2 ngân hàng lớn là Vietcombank và MB.

Khi tiếp nhận 2 ngân hàng 0 đồng này, Vietcombank và MB sẽ được hưởng lợi gì?

Đề cập đến lợi ích khi nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém, lãnh đạo Vietcombank từng khẳng định: Đây là một phần trách nhiệm và cũng là cơ hội cho Vietcombank. Bởi ngân hàng chỉ làm tốt khi nằm trong một hệ thống ngân hàng ổn định.

Mặt khác, Vietcombank có thể nhận được sự hỗ trợ, điều kiện từ phía Chính phủ, NHNN, theo quy định tại Luật các tổ chức tín dụng (TCTD), các quy định của pháp luật có liên quan được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt tại Phương án chuyển giao bắt buộc. Điều này tạo ra cho ngân hàng động lực mới, cơ hội phát triển mới trong thời gian tới.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2024 vừa qua, ban lãnh đạo Vietcombank tiếp tục nhấn mạnh lại những lợi ích khi tiếp nhận ngân hàng yếu kém.

Theo ông Đỗ Việt Hùng, Thành viên HĐQT, nếu nhận chuyển giao ngân hàng yếu kém, Vietcombank sẽ được cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cao hơn, đã được Luật TCTD 2024 quy định. Ngoài ra, tổ chức nhận chuyển giao sẽ có quyền định đoạt, xử lý tổ chức chuyển giao bắt buộc: nếu tìm được tổ chức nước ngoài phù hợp, có thể bán tổ chức nhận chuyển giao, duy trì hoặc có phương án khác như chuyển đổi, cải cách (chẳng hạn như chuyển sang ngân hàng số).

Với MB, Chủ tịch Lưu Trung Thái cho biết tại ĐHĐCĐ 2024: "Nếu được phê duyệt phương án nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng 0 đồng thì mức tăng trưởng của ngân hàng sẽ cao hơn".

Trước đó, ban lãnh đạo của MB cũng đã nhiều lần chia sẻ về những lợi ích khi tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2022, lãnh đạo nhà băng này cho biết, việc nhận chuyển giao bắt buộc một TCTD giúp MB có cơ hội tăng trưởng quy mô cao hơn mức tăng trưởng bình quân thị trường khoảng 1,5~ 2 lần trong dài hạn. Đồng thời, cải thiện thứ hạng cạnh tranh và có nhiều không gian tăng trưởng mới.

Cùng với đó, với việc tối ưu mạng lưới kênh phân phối của MB và TCTD được chuyển giao bắt buộc cùng với các điều kiện ưu tiên được phát triển mạng lưới trong tương lai sẽ giúp MB tiết kiệm thời gian và chi phí đầu tư, tăng độ bao phủ phục vụ khách hàng theo chiến lược bán lẻ và chuyển đổi số của MB.

Không chỉ vậy, trong thời gian thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc, MB được xử lý phần vốn góp, xử lý cổ phần dưới các hình thức phù hợp hoặc sáp nhập theo phương án chuyển giao bắt buộc được phê duyệt, qua đó MB có cơ hội tạo giá trị thặng dư vốn và/ hoặc tăng quy mô cho MB.

Ngoài ra, theo quy định, những ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc TCTD yếu kém có thể được nới tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại từ mức 30% lên 49%.

Dù không được hưởng cơ chế này, nhưng bù lại, Vietcombank có thể được trả cổ tức bằng cổ phiếu từ toàn bộ lợi nhuận còn lại sau trích lập các quỹ để tăng vốn tự có (trong các năm xử lý lỗ lũy kế của TCTD), thay vì phải chi một phần cổ tức tiền mặt theo yêu cầu của Bộ Tài chính như các năm trước.

Không chỉ vậy, với những TCTD trong diện phải chuyển giao bắt buộc, NHNN cũng xây dựng các cơ chế ưu đãi như: được NHNN cho vay đặc biệt với lãi suất ưu đãi đến 0% trong thời gian thực hiện chuyển giao bắt buộc, không phải thực hiện các tỷ lệ an toàn hoạt động, không bị giới hạn tăng trưởng tín dụng hàng năm…

Trước thềm nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng 0 đồng, hai “ông lớn” Vietcombank và MB đang kinh doanh ra sao?

Dữ liệu báo cáo tài chính bán niên cho thấy, lũy kế 6 tháng đầu năm, lợi nhuận hợp nhất trước thuế của Vietcombank đạt gần 20.835 tỷ đồng, tăng 1,6% so với cùng kỳ 2023. Với kết quả trên, Vietcombank tiếp tục đứng đầu toàn hệ thống ngân hàng về lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm. Đây cũng là mức lợi nhuận nửa đầu năm cao kỷ lục của nhà băng này.

Đối với MB, 6 tháng đầu năm, dư nợ cho vay khách hàng tăng trưởng 10,3% so với năm 2023. Kết quả, MB báo lãi trước thuế đạt 13.168 tỷ đồng, tăng 10,2% so với cùng kỳ 2023.

Trong khi đó, nhiều năm nay, 2 ngân hàng 0 đồng OceanBank và CBBank không công khai báo cáo tài chính. Tuy nhiên, ông Ngô Anh Tuấn, Chủ tịch HĐT OceanBank từng chia sẻ tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ kinh doanh 2024 rằng OceanBank vẫn đang hợp tác chiến lược toàn diện cùng MB.

Theo đó, tổng tài sản năm 2023 của OceanBank tăng trưởng 23%, vượt 13% kế hoạch. Dư nợ cấp tín dụng của ngân hàng này hết năm 2023 tăng trưởng 13%, vượt chỉ tiêu 104% kế hoạch.

Lãnh đạo OceanBank cho biết, tính đến 31/12/2023, kết quả thu hồi, xử lý nợ có vấn đề đạt 407 tỷ đồng, đạt 135% kế hoạch. Sau hơn 8 năm tái cơ cấu, ngân hàng đã xử lý và thu hồi trên 13.000 tỷ đồng nợ có vấn đề.

Tình trạng này được kỳ vọng sẽ có thay đổi trong bối cảnh một số ngân hàng lên kế hoạch triển khai và dự kiến hoàn tất việc nhận chuyển giao một ngân hàng yếu kém trong năm nay, khi NHNN đẩy mạnh tái cơ cấu hệ thống.

"Chuyển giao bắt buộc" là việc ngân hàng yếu kém sẽ được ngân hàng khác - với quy mô tài chính vững vàng hơn, nhận và dành nguồn lực tái cơ cấu. Hiện có 4 ngân hàng yếu kém thuộc diện tái cơ cấu, gồm: Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng (CBBank), Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (OceanBank) và Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank). Trong đó, có 3 ngân hàng được Nhà nước (NHNN) mua lại 0 đồng: CBBank, OceanBank, GPBank và DongABank thuộc diện kiểm soát đặc biệt.

Thực tế, mục tiêu nhận chuyển giao 4 ngân hàng yếu kém được đề ra từ lâu nhưng phương án xử lý các đơn vị này rất chậm, kéo dài từ 2015 đến nay chưa dứt điểm. Trong báo cáo gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội mới đây, Chính phủ cho biết đã hoàn thiện phương án chuyển giao đối với 2 ngân hàng mua lại bắt buộc là CBBank và OceanBank.