Ngân hàng Nhà nước cân nhắc lùi tiếp lộ trình siết tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn

Từ 1/10/2021 vừa qua, các ngân hàng thương mại phải giảm tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ mức 40% trước đó về mức 37%. Tuy nhiên, NHNN đang cần nhắc lùi thời điểm áp dụng.

Phát biểu tại Hội thảo “Xử lý nợ xấu trong đại dịch COVID-19 và hoàn thiện chính sách pháp luật về xử lý nợ xấu theo hướng Luật hóa Nghị quyết 42/2017/QH14” sáng 24/11, ông Lê Trung Kiên, Phó cục trưởng Cục Giám sát an toàn hệ thống các Tổ chức tín dụng (Cục IV) thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (NHNN) cho hay, dịch bệnh Covid 19 đang tác động rất lớn đến nền kinh tế. Trong 9 tháng đầu năm nay, trung bình mỗi tháng có 10 nghìn doanh nghiệp rút khỏi thị trường, ảnh hưởng lớn tới chất lượng tín dụng ngân hàng.

Thời gian qua, mặc dù ngành ngân hàng triển khai nhiều giải pháp miễn giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ theo chủ trương của Chính phủ và NHNN song nợ xấu vẫn có nguy cơ tăng lên rất cao. Nếu như tỷ lệ nợ xấu đến cuối năm 2019 chỉ còn 1,63% thì đến cuối tháng 9/2021 đã tăng trở lại 1,9%, trở lại mức tương đương năm 2017, cho thấy tác động của đại dịch tới nợ xấu ngân hàng là rất ghê gớm.

Trong khi đó, quá trình xử lý nợ xấu ngân hàng gặp không ít khó khăn, việc bán các tài sản đảm bảo, thực hiện giao dịch mua bán nợ khó thực hiện do thủ tục hành chính bị gián đoạn, nhu cầu mua tài sản nợ cũng giảm sút.

Thời gian qua, để đảm bảo an toàn hệ thống mà vẫn cung ứng vốn tốt cho nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, NHNN đã chỉ đạo hệ thống ngân hàng duy trì mức độ tăng trưởng tín dụng hợp lý, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh.

Cụ thể, NHNN đã ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN và hai thông tư sửa đổi (Thông tư 03 và Thông tư 14) để cơ cấu nợ, giãn hoãn thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ. NHNN cũng ban hành Thông tư 13 điều chỉnh các biểu phí dịch vụ theo hướng giảm 50% phí giao dịch qua hệ thống thanh toán. Đồng thời có chính sách hỗ trợ các đối tượng theo chỉ đạo của Chính phủ (cho vay tái cấp vốn lãi suất 0% để ngân hàng Chính sách xã hội cho vay trả lương ngừng việc, cho vay Vietnam Airiline…).

Bên cạnh đó, NHNN cũng đang thúc đẩy hệ thống ngân hàng chuyển đổi số, tăng trích lập dự phòng rủi ro, đề xuất Quốc hội ban hành Luật Xử lý nợ xấu, tăng cường hoạt động mua bán nợ…

Ngoài ra, ông Lê Trung Kiên cho hay, NHNN đang nghiên cứu, xem xét việc lùi tỷ lệ áp dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.

Trước đó, tháng 8/2020, NHNN đã ban hành Thông tư 08/2020, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 22/2019. Theo đó, lộ trình áp dụng tỷ lệ “tối đa nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn” theo Thông tư 22 được lùi lại một năm. Cụ thể, từ ngày 01 tháng 01 năm 2020 đến hết ngày 30 tháng 9 năm 2021, tỷ lệ này được áp dụng 40%. Từ ngày 01 tháng 10 năm 2021 đến hết ngày 30 tháng 9 năm 2022 giảm còn 37%. Từ ngày 01 tháng 10 năm 2022 đến hết ngày 30 tháng 9 năm 2023 giảm còn 34% và từ ngày 01 tháng 10 năm 2023 là 30%.

Với tình hình hiện nay, nhiều khả năng, NHNN sẽ tiếp tục lùi thời điểm áp dụng Thông tư trên 1 năm nữa để các tổ chức tín dụng có thêm nguồn lực hỗ trợ khách hàng.

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, Covid 19 khiến nợ xấu tăng nhanh, gây áp lực lớn cho hệ thống ngân hàng. Hệ thống ngân hàng vừa phải gồng mình khắc phục khó khăn, đối phó với nợ xấu tăng nhanh, vừa phải đảm bảo vốn đầu tư cho nền kinh tế, hỗ trợ khách hàng.

Đặc biệt, trong khi nợ xấu tăng nhanh thì hành lang pháp lý về xử lý nợ xấu đang thiếu hụt. Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu sau 4 năm ra đời đã giúp các ngân hàng phát huy hiệu quả nợ xấu. Tuy vậy, Nghị quyết chỉ còn gần 1 năm nữa là hết hiệu lực, gây rất nhiều rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Khi đó, nhiều nguy cơ “con nợ to hơn chủ nợ” sẽ xảy ra, việc chây ì trả nợ lại tái diễn. Vì vậy, các ngân hàng thương mại đề nghị, Quốc hội và Chính phủ cần sớm luật hóa Nghị quyết 42, đảm bảo hài hòa quyền lợi của bên đi vay và cho vay.

Trên thực tế, việc xử lý tốt nợ xấu không chỉ giúp ngân hàng phát triển an toàn, lành mạnh mà còn giúp mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm, hỗ trợ nền kinh tế phục hồi.