Kinh tế Trung Quốc “hắt hơi” có kéo lùi tăng trưởng của Việt Nam?

Với một quốc gia kinh tế có độ mở cao như Việt Nam việc các thị trường lớn giảm tốc tăng trưởng cũng sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến tốc độ tăng trưởng GDP...

Những tuần gần đây, các nhà kinh tế đã giảm mức dự báo của họ về tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc do quan ngại rằng chủ trương “Zero COVID” của nước này sẽ dẫn đến nhiều đợt phong tỏa hơn vì sự lan rộng của biến thể có tính lây lan cao – Omicron và do sự tiếp diễn các vấn đề trong lĩnh vực bất động sản, bao gồm cả đợt phá sản gần đây của Evergrande.

LỰC CẢN VỚI TĂNG TRƯỞNG CỦA VIỆT NAM?

Thực tế cũng đã cho thấy, Trung Quốc dường như đang bước vào một thời kỳ tăng trưởng giảm tốc kéo dài, khi Bắc Kinh nỗ lực triển khai các cải cách dài hạn đầy tham vọng. Theo Hãng tin Reuters, ngày 17/1 vừa qua, Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc ghi nhận nền kinh tế nước này đã tăng trưởng 8,1% trong năm 2021, cao hơn mức dự báo 8% và vượt cả mục tiêu trên 6% do Bắc Kinh đề ra. Theo Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc, so với cùng kỳ năm trước, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc tăng 4% trong giai đoạn quý 4/2021.

Dù cao hơn kỳ vọng, đây vẫn là tốc độ tăng trưởng GDP thấp nhất trong hơn 1 năm trở lại đây. Tăng trưởng GDP của Trung Quốc vào quý 3/2021 là 4,9%.

Theo Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng của Trung Quốc có thể chậm lại xuống 5,6% so với cùng kỳ vào năm 2022, từ mức nền cao của năm 2021.

Với một quốc gia kinh tế có độ mở cao như Việt Nam việc các thị trường lớn giảm tốc tăng trưởng cũng sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến tốc độ tăng trưởng GDP. Lưu ý rằng, Trung Quốc là đối tác kinh tế lớn nhất của Việt Nam với giá trị thương mại lên tới gần 165 tỷ USD trong 2021, với các mặt hàng chủ yếu là nông sản, máy móc và linh kiện điện tử. Ngoài ra, Trung Quốc đứng thứ tư trong số các nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong năm 2021 với tổng vốn đăng ký 2,9 tỷ USD.

Đánh giá về tốc độ tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc, các chuyên gia phân tích của chứng khoán Agriseco cho rằng, sản lượng công nghiệp và doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng chậm hơn so với mức trước dịch sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu và kéo chậm lại đà tăng trưởng của Việt Nam.

Đồng quan điểm, Chứng khoán VDSC cho hay, dù thời gian qua Việt Nam đã nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc nhưng những nỗ lực này đã không mang lại kết quả như mong muốn. Thâm hụt thương mại với Trung Quốc tiếp tục tăng và sự phụ thuộc quá mức vào tư liệu sản xuất và hàng hóa trung gian nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn là những yếu tố dễ gây ra tổn thương đối với sự phục hồi kinh tế vào năm 2022.

Trong khi đó, VnDirect cho rằng sự tăng trưởng chậm lại của kinh tế Trung Quốc sẽ là một trong ba rủi ro mà chứng khoán Việt Nam phải đổi mặt trong năm 2022. Nếu tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc suy yếu mạnh hơn dự tính của thị trưởng, có thể là do tình hình dịch bệnh phức tạp trở lại, hay các chính sách quản lý kinh tế hà khắc của Chính phủ Trung Quốc đối với một số lĩnh vực, tình trạng thiếu điện hoặc nợ xấu gia tăng của các doanh nghiệp phát triển bất động sản Trung Quốc, có thể gây ảnh hưởng lớn đến triển vọng xuất khẩu cũng như tâm lý nhà đầu tư tại Việt Nam.

VINACAPITAL: KHÔNG ẢNH HƯỞNG QUÁ NHIỀU

Nhìn nhận một cách lạc quan hơn, Quỹ đầu tư VinaCapital lại tin rằng vẫn có 2 lý do cho việc tăng trưởng GDP của Trung Quốc có thể vẫn duy trì khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trong 2022.

Thứ nhất, năm sau sẽ là một trong những năm quan trọng nhất về mặt chính trị đối với Trung Quốc trong lịch sử hiện đại, khi ông Tập Cận Bình sẽ có thể bước vào nhiệm kỳ thứ ba.

Thứ hai, Trung Quốc đã không đưa ra giải pháp kích thích nền kinh tế để bù đắp ảnh hưởng của COVID, do đó quốc gia này vẫn có nhiều dư địa để tiến hành các chính sách tiền tệ quyết liệt và kích thích tài khóa, và Chính phủ nước này đã đưa ra tín hiệu rõ ràng cho việc sẽ sử dụng cả hai chính sách để ổn định kinh tế.

Thêm vào đó, động thái cắt giảm tỷ lệ yêu cầu dự trữ bắt buộc (RRR) không lường trước của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc trong tháng 12, cùng với thông tin Chính phủ đang khuyến khích các Ngân hàng thương mại ở Trung Quốc gia tăng phê duyệt các khoản vay thế chấp và mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp phát triển bất động sản có tình hình tài chính tốt, một lần nữa đảm bảo cho quỹ này tin rằng Chính phủ Trung Quốc đang từng bước, có trình tự làm yếu dần bong bóng bất động sản.

Quá trình làm yếu dần bong bóng bất động sản ở Trung Quốc có thể là một quá trình dài, và chậm tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong vài năm sắp tới.

Theo ý kiến của VinaCapital, hai điểm quan trọng nhất liên quan đến Trung Quốc chia sẻ với nhà đầu tư ở Việt Nam gồm: Trung Quốc khó có thể chứng kiến một cú sập đổ nghiêm trọng đến mức có thể khiến nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy khỏi thị trường chứng khoán Châu Á.

Tuy nhiên, tăng trưởng GDP thấp hơn ở Trung Quốc sẽ không gây ra quá nhiều ảnh hưởng đến Việt Nam, một phần bởi vì thâm hụt thương mại kéo dài của Việt Nam với Trung Quốc, đang ở mức bình quân hơn 10% GDP của Việt Nam trong 5 năm qua (và 15% trong 2021).

"Sau cùng, trong khi chúng tôi dự đoán tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ chậm hơn trong tương lai, các nhà hoạch định chính sách của nước này đã nói rõ rằng họ sẽ bảo vệ giá trị của đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc khi đất nước chuyển đổi từ mô hình kinh tế dựa vào xuất khẩu sang mô hình dựa vào tiêu dùng. Điều này rất quan trọng vì nó nghĩa là Việt Nam sẽ duy trì hoặc thậm chí tăng khả năng cạnh tranh xuất khẩu so với Trung Quốc trong những năm tới,tăng trưởng GDP của Trung Quốc chậm hơn sẽ không dẫn đến tỷ giá hối đoái USD-CNY rẻ hơn", VinaCapital nhấn mạnh.