Kiểm toán Nhà nước 'không liên quan trách nhiệm ở SCB'

Ông Ngô Văn Tuấn khẳng định Kiểm toán Nhà nước không liên quan trách nhiệm về sai phạm ở SCB, mà thuộc các doanh nghiệp kiểm toán độc lập.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn nói như trên trong phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội sáng 5/6, trước câu hỏi của đại biểu Mai Văn Hải, Phó đoàn tỉnh Thanh Hóa.

Đại biểu Hải cho rằng vụ án tại Ngân hàng SCB, nhiều công ty thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, nhưng không phát hiện dấu hiệu bất thường. Bởi thế nhiều cử tri đặt câu hỏi về trách nhiệm của kiểm toán, đặc biệt là kiểm toán Nhà nước trong vụ án này.

Tổng kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trả lời chất vấn, sáng 5/6. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội

Trả lời, Tổng kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho hay vụ việc xảy ra ở Ngân hàng SCB không liên quan đến Kiểm toán Nhà nước và không thuộc phạm vi của kiểm toán Nhà nước.

Theo ông, SCB là công ty đại chúng nên "thuộc đối tượng phải kiểm toán độc lập". Bởi thế trách nhiệm để xảy ra vụ việc tại SCB thuộc về các doanh nghiệp đã cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập.

Nói thêm về chức năng, ông Tuấn cho hay Kiểm toán Nhà nước chỉ kiểm toán các đơn vị sử dụng tài chính công, tài sản công theo quy định pháp luật. Tức là, các doanh nghiệp không có vốn Nhà nước sẽ "không được kiểm toán nhà nước"

Giải trình thêm liên quan vụ Ngân hàng SCB, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, hệ thống kiểm toán hiện chia thành hai nhánh, gồm kiểm toán Nhà nước (do Quốc hội thành lập) và kiểm toán độc lập.

Từ 2012 - 2022, SCB thuê các công ty kiểm toán nước ngoài như EY, Deloitte và KPMG thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính. Ông thấy quá trình thực hiện kiểm toán này "có thiếu sót, sai phạm và đã được cơ quan điều tra, xử lý trong các vụ án".

Ông Phớc nói thêm rằng khi kiểm toán tại Ngân hàng Nhà nước - đơn vị thuộc diện kiểm toán Nhà nước, cơ quan này "đã đưa ra kiến nghị, lưu ý về hoạt động của SCB".

Tại phiên chất vấn sáng nay nhiều đại biểu nêu lên vấn đề kiểm toán vào cuộc không phát hiện vi phạm, nhưng tới khi cơ quan chức năng điều tra lại lộ nhiều sai phạm.

Tổng kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn giải thích, báo cáo kiểm toán đã phát hành không nêu sai phạm, nhưng sau đó cơ quan chức năng vào làm cùng nội dung lại xác định có vi phạm thì phải làm rõ trách nhiệm. "Tuy nhiên, trong 30 năm hoạt động, Kiểm toán Nhà nước chưa có trường hợp nào bị xử lý như vậy", ông Tuấn nói.

Theo cáo buộc trong vụ án tại Ngân hàng SCB, nhà băng này thuê các công ty kiểm toán thuộc nhóm "Big 4" - hãng danh tiếng hàng đầu thế giới - kiểm tra báo cáo tài chính hàng năm. Kết quả thẩm định thường niên từ 2012 đến 2021 không chỉ ra điểm bất thường nào về tình hình tài chính của ngân hàng, theo các báo cáo kiểm toán được SCB công bố.

Trong đợt kiểm toán gần nhất vào tháng 6/2021, trước khi khởi tố vụ án, SCB có lợi nhuận lũy kế hơn 1.000 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu gần 22.000 tỷ đồng. Nhưng khi vụ việc "vỡ lở", SCB bị Ngân hàng Nhà nước đưa vào diện kiểm soát đặc biệt từ tháng 10/2022, kết quả kiểm toán cho thấy tại thời điểm 30/9/2022, ngân hàng đã lỗ lũy kế gần 465.000 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu khoảng 444.000 tỷ đồng.

Sai phạm của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan và 85 người khác liên quan Ngân hàng SCB bị TAND TP HCM ra phán quyết hôm 11/4. Bà Lan lĩnh án tử hình về ba tội Tham ô tài sản; Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Bị can Lê Thanh Hà, cựu Phó Chánh thanh tra Kiểm toán Nhà nước, cựu Trưởng phòng Kiểm toán ngân hàng 1, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành VII, bị tuyên phạt 3 năm tù với cáo buộc Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.