Kịch bản nào cho tỷ giá năm 2022?
Trong giai đoạn 2012-2021 nhờ chính sách tiền tệ ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của Ngân hàng Nhà nước cũng như cán cân cung - cầu ngoại tệ thuận lợi, tỷ giá VND/USD đã đạt được sự ổn định trong ngắn hạn, nhưng cũng linh hoạt trong trung và dài hạn.
Với tiền đề đó, năm 2022, tỷ giá được dự báo sẽ tiếp tục xu hướng ổn định nhờ lạm phát thấp, cán cân thương mại cân bằng, cung ngoại tệ thuận lợi, mức độ đô la hóa thấp, cũng như chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô.
Diễn biến tỷ giá VND/USD trong những năm gần đây
Kể từ năm 2012 đến nay, diễn biến tỷ giá VND/USD tương đối ổn định. Trong giai đoạn 2012-2020 mặc dù tỷ giá VND/USD luôn biến động theo xu hướng tăng, tức là VND luôn có xu hướng mất giá so với USD, nhưng tốc độ mất giá không cao. Trong giai đoạn này, tính trung bình, mỗi năm VND chỉ mất giá khoảng 1,39% so với USD (Hình 1).
Tuy nhiên, tốc độ mất giá của VND so với USD có xu hướng giảm dần theo thời gian. Trong năm 2020, tốc độ mất giá của VND so với USD đã giảm xuống mức 0,69% từ mức gần 2% trong năm 2019, còn trong năm 2021 VND có xu hướng tăng giá so với USD. Nếu như vào cuối tháng 12/2020 tỷ giá trên thị trường vẫn ở mức 23.215 đồng/USD, thì đến cuối tháng 9/2021 người dân và doanh nghiệp chỉ cần bỏ ra 22.860 đồng đã có thể mua được 1 USD.
Đáng chú ý, sự tăng giá của VND so với USD trong năm 2021 diễn ra trong bối cảnh đồng USD tăng giá trên thị trường quốc tế, đồng thời Việt Nam nhập siêu do các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu để tích trữ khi giá hàng hóa gia tăng. Nguyên nhân dẫn đến VND tăng giá trong thời gian này có thể là do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) muốn đạt được thỏa thuận với Bộ Tài chính Mỹ về chính sách tiền tệ của Việt Nam, để phía Mỹ đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước bị coi là thao túng tỷ giá, đồng thời giảm thiểu nguy cơ Việt Nam bị áp đặt các hạn chế thương mại. Ngoài ra, VND tăng giá có thể do NHNN không muốn mua thêm USD, dẫn đến tăng cung tiền và khiến sức ép lạm phát gia tăng.
Ngoại trừ năm 2021, các dao động của tỷ giá VND/USD trong thời gian gần đây có mối quan hệ với diễn biến của chỉ số USD index cũng như diễn biến của đồng nhân dân tệ (CNY) (Hình 2). Điển hình, trong các năm 2018 và 2020, khi đồng USD tăng giá nhẹ hoặc giảm giá, đồng thời CNY cũng tăng giá so với USD hoặc mất giá nhẹ, tiền đồng cũng chỉ mất giá nhẹ. Điều này một phần là do từ năm 2015 đến nay, NHNN theo đuổi chính sách tỷ giá trung tâm, gắn giá trị VND với diễn biến của một rổ tiền tệ. Tuy nhiên, nhờ sự quản lý của NHNN, cụ thể là chính sách tiền tệ ưu tiên mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá VND/USD biến động trong biên độ hẹp hơn so với các đồng tiền khác trong khu vực và trên thế giới.
Sự ổn định của tỷ giá VND/USD trong những năm qua đạt được do nhiều nguyên nhân:
Trước tiên, Việt Nam đã duy trì được sự ổn định về kinh tế vĩ mô trong suốt giai đoạn 2012-2020. Kể từ năm 2012 lạm phát và thâm hụt thương mại có xu hướng giảm dần. Giai đoạn từ năm 2016 đến nay, lạm phát chỉ dao động quanh mức khoảng 3%. Cán cân thương mại hàng hóa và dịch vụ cũng tương đối ổn định ở mức dương (Hình 3).
Tóm lại, trong giai đoạn vừa qua, nhờ chính sách tiền tệ ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của NHNN cũng như cán cân cung - cầu ngoại tệ thuận lợi, tỷ giá VND/USD đã đạt được sự ổn định trong ngắn hạn nhưng cũng linh hoạt trong trung và dài hạn.
Triển vọng tỷ giá VND/USD năm 2022
Để dự đoán được triển vọng tỷ giá VND/USD trong năm 2022, bài viết phân tích xu hướng của một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến tỷ giá trong thời gian tới. Cụ thể:
Trong năm 2022, khi kinh tế phục hồi, áp lực lạm phát cầu kéo sẽ gia tăng nhưng chưa mạnh do công suất dư thừa vẫn còn lớn sau 2 năm (2020 và 2021) nền kinh tế tăng trưởng rất thấp. Trong khi đó, giá các hàng hóa cơ bản trên thế giới sẽ có xu hướng chững lại, thậm chí giảm, trong năm 2022 do nguồn cung phục hồi khi các nền kinh tế hoạt động bình thường trở lại. Các ngân hàng trung ương trên thế giới, điển hình là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, có thể sẽ thắt chặt tiền tệ trong năm 2022 và khiến các hoạt động đầu cơ giá hàng hóa suy yếu. Đối với giá dầu, OPEC nhiều khả năng sẽ gia tăng sản lượng để kiềm chế sự phát triển của dầu đá phiến. Nói một cách ngắn gọn, trong năm 2022 áp lực lạm phát do cầu kéo sẽ chưa đủ mạnh, đồng thời các áp lực lạm phát chi phí đẩy sẽ suy yếu so với năm 2020. Bởi vậy, nhiều khả năng lạm phá
t trong năm 2022 sẽ chỉ xoay quanh mức 3% - mức trung bình của giai đoạn 2016-2021.
Mặc dù, đồng USD có thể sẽ tăng giá trong năm 2022, có thể tin rằng nếu điều này xảy ra, mức độ mất giá của VND so với USD sẽ không lớn nhờ tình hình vĩ mô ổn định và cung ngoại tệ dồi dào như đã phân tích ở trên. Hơn nữa, định hướng chính sách ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của NHNN cũng là yếu tố then chốt giúp tỷ giá không biến động mạnh theo bất kỳ chiều hướng nào. Thực tế đã chứng minh, trong các giai đoạn đồng USD tăng giá mạnh và các đồng tiền trong khu vực, đặc biệt là đồng CNY, giảm giá mạnh (điển hình là giai đoạn xảy ra chiến tranh thương mại Mỹ - Trung), xuất khẩu của Việt Nam vẫn tăng trưởng tốt, bất chấp NHNN thực thi chính sách tỷ giá ổn định. Đây là cơ sở để NHNN tiếp tục thực thi chính sách tỷ giá ổn định, linh hoạt như trong thời gian vừa qua.
Ngoài ra, việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thỏa thuận về tiền tệ cũng hàm ý rằng Việt Nam sẽ không theo đuổi chính sách tỷ giá hỗ trợ xuất khẩu để tránh việc bị áp các rào cản thương mại như thuế quan, hạn ngạch... Thực trạng xuất khẩu của Trung Quốc những năm gần đây cho thấy, các lợi ích có được đối với xuất khẩu nhờ phá giá tiền tệ sẽ không thể đủ để bù đắp các thiệt hại mà thuế quan, hạn ngạch gây ra.
Nhìn chung, trong năm 2022, VND được dự báo có thể gặp một số sức ép giảm giá từ việc đồng USD có thể tăng giá khi Fed thắt chặt tiền tệ. Tuy nhiên, với định hướng điều hành chính sách tiền tệ ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô của NHNN, đồng thời các sức ép từ lạm phát, cung cầu ngoại tệ không lớn, khả năng cao tỷ giá VND/USD sẽ tiếp tục duy trì sự ổn định. Nhiều khả năng tỷ giá VND/USD sẽ tăng/giảm tùy thuộc vào diễn biến của đồng USD và các đồng tiền trong khu vực, nhưng mức dao động chỉ trong khoảng +/-1%.
Bạn có muốn trở thành VIP/Pro trên 24HMoney? Hãy liên hệ với chúng tôi SĐT/ Zalo: 0981 935 283.
Để truyền thông cho doanh nghiệp, vui lòng liên hệ SĐT/ Zalo: 0908 822 699.
Hòm thư: phuongpt@24hmoney.vn
Bình luận