Giới đầu tư mất trắng 7.400 tỷ USD trên sàn Nasdaq

Các nhà đầu tư Phố Wall mất trắng khoảng 7.400 tỷ USD, dựa theo mức giảm sàn 12 tháng qua của Nasdaq Composite - chỉ số chứng khoán thiên về công nghệ của Mỹ.

Đi sai nước cờ

Ở thời điểm này của năm 2021, chỉ số Nasdaq Composite vừa đạt đỉnh, tăng gấp đôi so với khi đại dịch COVID-19 mới hiện. Thương vụ IPO của hãng xe điện Mỹ Rivian trở thành IPO bom tấn trong năm 2021 với mức định giá 90 tỉ USD. Năm 2021 cũng đánh dấu kỷ lục về số lượng thương vụ phát hành mới. Cùng năm, hoạt động tuyển dụng của các công ty công nghệ cũng bùng nổ và các nhân viên công nghệ hả hê khi cổ phiếu họ lựa chọn đã tăng vọt.

Nhưng 12 tháng sau, tình thế của ngành công nghệ bị đảo lộn hoàn toàn. Không một công ty nào trong số 15 công ty công nghệ có giá trị nhất của Mỹ tạo ra được lợi nhuận dương. Vốn hóa thị trường của Microsoft đã “bay hơi” khoảng 700 tỷ USD, còn Meta kém cạnh hơn với 600 tỷ USD vốn hóa cũng ra đi, giảm hơn 70% so với thời kỳ đỉnh cao.

Tổng cộng, các nhà đầu tư đã mất trắng khoảng 7.400 tỷ USD, dựa theo mức giảm sàn của Nasdaq Composite trong 12 tháng qua.

Lạm phát tăng cao và việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất đã cản trở khả năng tiếp cận vốn dễ dàng như trước đây, khiến các công ty “ôm mộng” lợi nhuận đã “vỡ mộng” khi cổ phiếu rớt mạnh.

Đã có những nỗi đau xoay quanh chuyện vốn hóa thị trường bốc hơi. Các công ty công nghệ Mỹ đang mạnh tay cắt giảm chi phí, “đóng băng” các kế hoạch tuyển dụng mới và sa thải hàng loạt nhân viên. Các nhân sự gia nhập những công ty công nghệ được “thổi phồng” định giá trước khi IPO đã nhận phần lớn tiền thù lao của họ dưới dạng quyền chọn mua cổ phiếu. Và họ đang trông chờ vào sự phục hồi của cổ phiếu công nghệ.

Năm 2022, các thương vụ IPO trong lĩnh vực công nghệ bị chững lại sau sự trỗi dậy của năm 2020 và 2021 khi các công ty công nghệ Mỹ chớp thời cơ từ đại dịch Covid-19 và tận dụng các xu hướng mới nổi về mô hình công việc và giải trí từ xa cũng như nguồn tài chính dồi dào do chính phủ Mỹ bơm vào nền kinh tế.

Những công ty con cưng của khu vực tư nhân Mỹ đã huy động được hàng tỷ USD trong các đợt chào bán cổ phiếu công khai, làm “phình to” danh mục của các ngân hàng và quỹ đầu tư mạo hiểm. Nhưng sau đó, định giá thị trường của những con cưng công nghệ mới nổi đã giảm sút rõ rệt. Đơn cử, vốn hóa thị trường của Rivian đã bay mất hơn 80% so với đỉnh giá 150 tỷ USD từng thiết lập. Quỹ Renaissance IPO ETF - nền tảng đang gom các công ty mới niêm yết của Mỹ - đã “bốc hơi” 57% vốn hóa thị trường trong năm qua.

Một số giám đốc điều hành công nghệ thừa nhận rằng họ đã sai.

Trên thực tế, đợt bùng phát COVID-19 không thay đổi vĩnh viễn cách con người làm việc, vui chơi, mua sắm và học tập. Điều này khiến các công ty công nghệ phải trả giá đắt khi đặt cược vào việc tuyển dụng và đầu tư ồ ạt để đón bắt các xu hướng mới hình thành trong thời dịch như làm việc trực tuyến, giải trí trên môi trường trực tuyến, làm việc trong phòng khách và tránh di chuyển bằng máy bay, hạn chế đến trung tâm thương mại, và tích cực ăn uống tại nhà.

Sẽ ngờ nghệch nếu nhà đầu tư bỏ qua Thung lũng Silicon hoặc nhiều bản sao của nó đã chớm nở trên toàn cầu trong những năm gần đây. Nhưng các nhà đầu tư cũng có lý khi đặt câu hỏi về sự sai lầm của các công ty công nghệ.

2022 được cho là năm rất xấu của Meta. Trước khi đổi tên thành Meta vào cuối năm 2021, Facebook đã liên tục mang lại lợi nhuận vượt ước tính của các nhà đầu tư, thậm chí tăng trưởng lợi nhuận với tốc độ kỷ lục.

Meta từng đi vào lịch sử khi khẳng định sự hiện diện vượt trội của mạng xã hội trên nền tảng di động và mang lại trải nghiệm thú vị cho người dùng khi rời máy tính để bàn. Ngay cả trong bối cảnh thế giới mở cửa trở lại và những cáo buộc gây tổn hại về quyền riêng tư của người dùng, cổ phiếu Meta vẫn tăng hơn 20% trong năm ngoái.

Nhưng, nhà sáng lập Zuckerberg không nhìn thấy tương lai theo cách của các nhà đầu tư. Cam kết chi hàng tỷ USD mỗi năm của Zuckerberg cho nền tảng vụ trụ ảo (metaverse) đã khiến các nhà đầu tư Phố Wall bối rối bởi họ chỉ kỳ vọng Meta lấy lại được chỗ đứng từ mảng quảng cáo trực tuyến.

Vấn đề lớn hiện nay là Apple đã cập nhật chính sách quyền riêng tư trên hệ điều hành iOS theo cách khiến Facebook và các nền tảng khác khó nhắm mục tiêu quảng cáo đến người dùng.

Với cổ phiếu tuột dốc 2/3 giá trị và doanh số có nguy cơ sụt giảm trong quý thứ ba liên tiếp, Meta cho biết vào đầu tháng này rằng họ sẽ cắt giảm 13% nhân sự, tương đương 11.000 nhân viên và đây là đợt cắt giảm nhân sự quy mô lớn đầu tiên từ trước đến nay.

“Tôi đã sai và tôi chịu trách nhiệm về điều đó”, nhà sáng lập Zuckerberg thừa nhận.