Doanh nghiệp ngại vay vốn ưu đãi vì sợ thanh tra?

Hiện có nhiều chương trình hỗ trợ tín dụng và hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp nhưng thủ tục còn nhiều rườm rà. Cùng đó, doanh nghiệp còn ngần ngại về việc thanh tra, kiểm tra sau khi nhận hỗ trợ lãi suất.

Đó là chia sẻ của bà Trần Hồng Minh - Viện trưởng Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương - tại Diễn đàn Tái định vị doanh nghiệp để phát triển bền vững do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức chiều 23/3.

Bà Minh dẫn ví dụ, việc triển khai Nghị định số 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh còn khá chậm so với nhu cầu. Nguyên nhân do doanh nghiệp còn ngần ngại về việc thanh tra, kiểm tra sau khi nhận hỗ trợ lãi suất và quy định điều kiện hỗ trợ “có khả năng phục hồi” chưa rõ ràng.

Theo bà Minh, việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Khó khăn của thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu cũng khiến doanh nghiệp khó tiếp cận vốn. Trong khi đó, tiếp cận tín dụng của ngân hàng dù đã có nỗ lực của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước nhưng chưa thể đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Đại diện doanh nghiệp xây dựng, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam - cho biết, chủ đầu tư bất động sản không bán được hàng, không có tiền thanh toán cho nhà thầu. Thậm chí, nhiều chủ đầu tư còn gán nợ cho nhà thầu bằng sản phẩm nhà hoặc chây ì không thanh toán. Tình trạng này khiến nhà thầu đứng trước nguy cơ phá sản.

“Nhà thầu Việt Nam vốn nhỏ trong khi đặc điểm ngành xây dựng vay tiền ngân hàng ứng vốn làm trước rồi mới được Chủ đầu tư thanh toán sau. Nếu chủ đầu tư chậm trả, nhà thầu chết chắc (vừa không có tiền trả vật tư, nhân công vừa phải lo lãi vay ngân hàng với lãi suất 12%-14% giai đoạn đầu 2023). Trong bối cảnh này, một số nhà thầu còn cố sống cố chết đấu thầu bằng mọi giá để cứu doanh nghiệp trước mắt nhưng càng làm càng lỗ, càng gần hơn nguy cơ phá sản”, ông Hiệp chia sẻ.

Để góp phần giúp doanh nghiệp phát triển thời gian tới, ông Mạc Quốc Anh - Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội - kiến nghị, cơ quan chức năng nên đa dạng kênh kênh tiếp cận vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo ông Mạc Quốc Anh, doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng tiếp cận vốn từ tổ chức tín dụng vẫn là kênh chính và quan trọng.

“Để tháo gỡ khó khăn, Chính phủ cần tăng cường hỗ trợ việc cung cấp thông tin, tình hình hoạt động và khả năng chi trả của doanh nghiệp. Từ đó, khuyến khích tổ chức tín dụng liên kết, tạo nên một hệ thống dữ liệu về doanh nghiệp nhỏ và vừa; đồng thời, minh bạch tiêu chí cần thiết về tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa”, ông Quốc Anh kiến nghị.

Ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI - cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, số lượng doanh nghiệp rời khỏi thị trường tăng mạnh. Điều đó đặt ra yêu cầu tái định vị lại doanh nghiệp.

“Chúng ta thẳng thắn trao đổi ý kiến, xác định thách thức, cơ hội và giải pháp để tái định vị lại doanh nghiệp, từ đó góp phần giúp cộng đồng doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.