Cổ phiếu ngành nào sẽ "dậy sóng" khi Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường?

Về dài hạn, các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam có thể sử dụng giá sản xuất của chính doanh nghiệp đó trong trường hợp Mỹ tiến hành điều tra thuế chống bán phá, từ đó có thể giảm rủi ro chịu thuế chống bán phá giá trong tương lai và giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh bình đẳng hơn tại thị trường này.

Hiện tại, Việt Nam đã được 72 quốc gia công nhận quy chế kinh tế thị trường trong đó có Canada, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Anh và quyết định chấp thuận từ Mỹ sẽ tạo tiền đề giúp Liên Minh Châu Âu (EU) công nhận Việt Nam. Thời điểm từ nay đến ngày 26/7 sẽ là giai đoạn rất quan trọng, đòi hỏi sự vận động mạnh mẽ và nỗ lực từ phía Chính phủ khi cần vượt qua các quy định pháp lý chặt chẽ từ Mỹ.

Theo Công ty Chứng khoán SSI, lốp xe, dệt may, thép, thuỷ sản, gỗ và sản phẩm gỗ và đá là 6 nhóm ngành có tỷ trọng và tổng sản lượng xuất khẩu cao sang thị trường Mỹ, đây sẽ là những ngành hưởng lợi khi Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Ngành lốp xe

Với đại diện là Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng (HoSE: DRC), việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường có thể không ảnh hưởng nhiều đến DRC vì lốp TBR của DRC hiện không chịu bất kỳ khoản thuế AD/CVD (thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp) nào.

Trong trường hợp có bất kỳ kiến nghị nào về hành vi chống bán phá giá trong tương lai, SSI cho rằng việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường có thể giúp DRC giảm bớt khả năng bị áp dụng AD/CVD vì DRC được phép sử dụng dữ liệu chi phí của chính mình thay vì sử dụng dữ liệu cơ cấu chi phí của DRC từ nước thứ ba.

Trong khi đó, lốp PCR của Việt Nam phải chịu 22,27% thuế AD và 6,46% thuế VCD. DRC đã tung ra thị trường lốp PCR vào Q2/2023, nhưng thị trường xuất khẩu chính là Brazil chứ không phải Mỹ. Nếu DRC giới thiệu lốp PCR vào thị trường Mỹ trong tương lai, việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường có thể giúp DRC tránh được thuế AD/CVD.

Ngành dệt may

SSI cho biết các doanh nghiệp như CTCP Đầu tư và Thương mại TNG (HoSE: TNG), CTCP May Sông Hồng (HoSE: MSH) và CTCP Dệt may – Đầu tư – Thương mại Thành Công (HoSE: TCM) không chịu thuế AD/CVD. Mặc dù sợi polyester phải chịu thuế 2,58%, tuy nhiên Công ty Cổ phần Sợi Thế Kỷ (HoSE: STK) chỉ xuất khẩu 8% sang Mỹ (so với 70% doanh thu từ khách hàng trong nước). SSI đánh giá việc công nhận sẽ có tác động nhỏ đến các doanh nghiệp dệt may trong nước.

Ngành thép

SSI cho rằng việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường dự kiến sẽ không có tác động lớn đến các doanh nghiệp thép trong ngắn hạn vì Mỹ không áp thuế AD đối với các doanh nghiệp thép của Việt Nam vào thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, việc công nhận có thể giúp các doanh nghiệp xuất khẩu thép Việt Nam thuận lợi hơn trong việc né tránh việc áp thuế AD nếu có trong tương lai, vì các doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng giá của chính doanh nghiệp trong trường hợp điều tra thuế AD, thay vì phải sử dụng giá tại các thị trường khác như Indonesia, để tham khảo. Mặt khác, việc nâng cấp sẽ không ảnh hưởng đến việc Mỹ áp thuế nhập khẩu 25% vào thời điểm hiện tại.

Ngành thuỷ sản

Dựa trên POR 19 (kết quả cuối cùng cho đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 19), thuế AD đối với doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (HoSE: VHC) và Công ty Cổ phần Nam Việt (HoSE: ANV) sẽ là 0 USD/kg, trong khi CTCP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia (HoSE: IDI) sẽ là 0,18 USD/kg (giảm từ 2,39 USD/kg).

SSI cho rằng các doanh nghiệp cá tra sẽ không có ảnh hưởng đáng kể từ việc công nhận. Tuy nhiên, Mỹ đang điều tra các doanh nghiệp xuất khẩu tôm về khả năng vi phạm chống trợ cấp, với kết quả cuối cùng sẽ có ngày 5/8/2024.

Như vậy, việc công nhận có thể hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu tôm sử dụng giá của chính doanh nghiệp mình trong các vụ kiện. Theo SSI, giá tôm Việt Nam cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh và mức thuế CVD sơ bộ thấp hơn đối thủ (Việt Nam bị áp mức 2,84% so với đối thủ 4,36-7,55%).

Nhóm ngành gỗ và sản phẩm gỗ

SSI cho rằng một số sản phẩm gỗ của Việt Nam như gỗ dán, tủ gỗ và bàn trang điểm bằng gỗ, nội thất phòng ngủ bằng gỗ, ghế khung gỗ hiện đang bị điều tra thuế chống bán phá giá và thuế tự vệ như các sản phẩm cùng loại của Trung Quốc (thuế chống bán phá giá của gỗ dán, tủ gỗ và bàn trang điểm bằng gỗ, ghế khung gỗ lần lượt là 183,36%; 4,37%-262,18%; 25%).

Doanh nghiệp đại diện cho nhóm ngành này là Công ty Cổ phần Phú Tài (HoSE: PTB) hiện đang xuất khẩu sản phẩm nội thất phòng ngủ bằng gỗ với doanh thu bình quân hàng năm đạt 80 tỷ đồng - 100 tỷ đồng/năm – đóng góp 1,78% vào tổng doanh thu của PTB.

Nhóm ngành đá

Bộ Thương mại Mỹ đã đưa ra cảnh báo sản phẩm đá thạch anh có nguy cơ bị điều tra, áp thuế chống bán phá giá. Hiện tại, mức thuế chống bán phá giá áp dụng cho sản phẩm Trung Quốc là từ 265,81% đến 336,69%.