04/07/2023 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Cơ cấu phát hành trên thị trường chứng quyền có bảo đảm

Thị trường chứng quyền có bảo đảm (Covered warrant, CW) đã đi vào hoạt động được 4 năm. Các công ty chứng khoán (CTCK) đang hoạt động thế nào với vai trò nhà phát hành?

Ngày 28/06/2019, thị trường CW chính thức khai trương. Ban đầu, có 8 CTCK tham gia thị trường trong vai trò đơn vị phát hành. Các chứng quyền được phát hành sẽ niêm yết và giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE).

Theo dữ liệu của VietstockFinance, từ khi thị trường chứng quyền đi vào hoạt động tới tháng 5/2023, các CTCK đã phát hành tổng cộng trên 800 mã chứng quyền. Tới ngày 27/06, có gần 100 mã đang còn hiệu lực được giao dịch trên sàn HOSE.

Cùng sự phát triển chung, thị trường có sự góp mặt của 2 tổ chức phát hành mới là ACBS, PHS, nâng tổng số CTCK phát hành CW lên 10 công ty.

Ở thị trường CW, đơn vị phát hành là cấu phần quan trọng vì đây là nguồn cung hàng hóa ra thị trường. Nói về hoạt động phát hành, trong những năm qua, Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS), Chứng khoán SSI, Chứng khoán MB (MBS), Chứng khoán TP.HCM (HSC) là những đơn vị mạnh trong hoạt động phát hành CW. Trong đó, KIS có lượng phát hành vượt trội so với các công ty khác. Từ năm 2019 tới nay, Công ty đã phát hành hơn 280 mã CW, vượt xa vị trí thứ 2 là HSC, phát hành 136 CW.

Cơ cấu phát hành CW của các CTCK

* Số liệu tính từ 6/2019-5/2023. Nguồn: VietstockFinance

Theo đó, KIS chiếm 34% tổng tỷ trọng phát hành CW. HSC xếp ở vị trí thứ 2 với tỷ trọng 16%. MBS và SSI lần lượt chiếm tỷ trọng 14% và 13%.

Tân binh ACBS cũng cho thấy sự nhiệt tình ở thị trường chứng quyền với mức phát hành 40 CW kể từ khi tham gia thị trường vào năm 2021 tới nay, chiếm 5% tổng tỷ trọng.

Đáng chú ý, một số đơn vị phát hành gần như không có hoạt động phát hành. Dù là một trong những đơn vị phát hành CW đầu tiên trên thị trường, Chứng khoán VPS chỉ mới phát hành vỏn vẹn 2 mã chứng quyền trong suốt 4 năm qua.

Hoạt động phát hành CW của từng CTCK

Đvt: CW

Nguồn: VietstockFinance

Về kỳ hạn, các CW được phát hành khá đa dạng nhưng đều dưới 1 năm.

Kỳ hạn phát hành CW

Đvt: CW

* Số liệu tính từ 6/2019-5/2023. Nguồn: VietstockFinance

KIS là đơn vị có kỳ hạn đa dạng nhất, trải đều từ 3 đến 12 tháng. Trong đó, Công ty vẫn tập trung vào các kỳ hạn ngắn từ 4 - 7 tháng.

Chiến lược phát hành chứng quyền có kỳ hạn ngắn cũng khá phổ biến. Trong đó HSC, Chứng khoán Vietcap hầu như chỉ phát hành kỳ hạn 6 tháng.

Phát hành chứng quyền kém sôi động khi thị trường đi xuống?

Đáng chú ý, nửa đầu năm 2023, các đơn vị mạnh như SSI, HSC, Chứng khoán VNDirect không phát hành bất kỳ chứng quyền nào.

Không chỉ hoạt động phát hành giảm sút, giao dịch CW trên sàn cũng giảm mạnh trong những tháng đầu năm.

Thanh khoản thị trường CW

Nguồn: HOSE

Mặt khác, giao dịch CW vẫn còn rất nhỏ so với tổng giao dịch của thị trường chứng khoán cơ sở, chỉ chiếm khoảng 0.01% giá trị giao dịch sàn HOSE (xét theo số bình quân).

Nửa đầu năm 2023, thị trường Việt Nam có sự trầm lắng sau cú sụt mạnh cuối năm trước. Thanh khoản ở 2 sàn niêm yết (HOSE, HNX) giảm về mức quanh 12 ngàn tỷ đồng/phiên, thấp hơn nhiều so với con số 20 ngàn tỷ đồng/phiên năm 2022.

Chứng khoán giảm cũng ảnh hưởng tới nhu cầu phát hành chứng quyền. Hiện CTCK chỉ được phát hành chứng quyền mua - có lời khi giá tài sản cơ sở tăng. Do đó, khi giá tài sản cơ sở đi xuống, CW mua liền mất sức hút.

Trong tháng 6, một số CTCK đã rục rịch phát hành trở lại. Chứng khoán BSC sẽ phát hành 5 mã dựa trên cổ phiếu cơ sở là ACB, MWG, SSI, STB, TCB. Chứng khoán Phú Hưng dự kiến phát hành 3 mã CW dựa trên HPG, STB, POW.

Ngoài ra, từ tháng 5 tới nay, KIS đã liên tục thực hiện 4 đợt phát hành sau hơn một quý đầu năm im hơi lặng tiếng. Tổng số CW phát hành lên tới 82 mã.

Thị trường đi lên chính là chất xúc tác cho hoạt động kinh doanh CW, thúc đẩy các CTCK phát hành trở lại? Từ cuối tháng 4 tới cuối tháng 6/2023, VN-Index tăng liên tục từ mức 1,040 điểm lên hơn 1,130 điểm, tương ứng tăng gần 9%. Giao dịch chứng khoán sôi động trở lại với thanh khoản thị trường trong tháng 6 đạt gần 20 ngàn tỷ đồng. Có lẽ đây là điều kiện lý tưởng để phát hành CW.