Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội: Còn nhiều thách thức khi triển khai

Đây là nhận định của đại diện Ngân hàng Nhà nước tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” (Đề án) do Bộ Xây dựng tổ chức ngày 19/5.

Theo Ngân hàng Nhà nước, thực hiện Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ ban hành về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, Ngân hàng Nhà nước đã chủ trì triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại; trong đó, chủ lực là 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân (NƠCN), dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường.

Thời hạn giải ngân của chương trình là đến khi số tiền giải ngân đạt 120.000 tỷ đồng nhưng không quá ngày 31/12/2030.

Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Xuân Bắc cho biết: Những dự án đã và đang được triển khai, đã đầy đủ các yếu tố pháp lý cần tập trung cho vay cả nhà đầu tư và người mua nhà, tạo điều kiện thúc đẩy thị trường NƠXH, NƠCN phát triển mạnh mẽ.

Theo đó, chương trình được thực hiện bằng nguồn vốn tự huy động của các ngân hàng thương mại, đơn giản hóa thủ tục và các điều kiện thuận lợi nhất, dễ dàng nhất từ trước tới nay, tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng nhanh chóng tiếp cận chương trình. Ngân hàng Nhà nước cũng đã quy định rất rõ các nội dung chính về lãi suất, thời gian ưu đãi để đảm bảo triển khai thống nhất cho các ngân hàng thương mại và các khách hàng thuộc đối tượng vay vốn.

Tuy nhiên, việc triển khai chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng vẫn còn gặp không ít rủi ro. Bởi hiện nay, nguồn cung NƠXH, NƠCN còn hạn chế do những khó khăn, vướng mắc đã được nêu tại Đề án như liên quan tới việc lựa chọn chủ đầu tư dự án NƠXH; quỹ đất dành cho NƠXH; ưu đãi dành cho chủ đầu tư xây dựng NƠXH còn chưa thực sự thu hút; việc xác định giá bán NƠXH... Những vướng mắc này có thể ảnh hưởng đến nguồn cung NƠXH cũng như đến tiến độ triển khai dự án.

Ông Nguyễn Xuân Bắc cũng thông tin, đến nay Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa nhận được danh mục các dự án theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1551/BXD-QLN hướng dẫn về xác định danh mục dự án, đối tượng, điều kiện, tiêu chí vay ưu đãi phát triển NƠXH, NƠCN, cải tạo, xây dựng lại chung cư… Do đó, mặc dù được triển khai từ 01/04/2023 nhưng đến nay chưa phát sinh dư nợ thuộc chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, quy định về điều kiện được mua NƠXH hiện nay cũng đang gặp nhiều ý kiến phản ánh như: điều kiện về cư trú, thu nhập thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân không còn phù hợp trong bối cảnh giá nhà ngày một tăng cao…, cũng sẽ là những nguyên nhân chính, ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Để chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng thực sự đi vào đời sống, góp phần vào mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH, nhà ở cho công nhân đến năm 2030, Ngân hàng Nhà nước kiến nghị cần có sự phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương.

Cụ thể, các Bộ, ngành cần rà soát, sửa đổi văn bản pháp luật liên quan để tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, trình tự, thủ tục trong đầu tư, xây dựng NƠXH, NƠCN, tăng nguồn cung phân khúc bất động sản này cho thị trường, đáp ứng nhu cầu thực của người dân.

Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân các địa phương cần quan tâm, bố trí quỹ đất để phát triển NƠXH; sớm công bố danh mục các dự án để các đối tượng thụ hưởng có điều kiện tiếp cận vốn vay tại các ngân hàng thương mại; cần đẩy mạnh tuyên truyền tới chủ đầu tư các dự án NƠXH, NƠCN cũng như người dân trên địa bàn về chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng để nắm bắt và tiếp cận.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại thường xuyên cập nhật, theo dõi tình hình triển khai danh mục các dự án NƠXH trên địa bàn; đẩy mạnh truyền thông về chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng tới khách hàng.