Chủ tịch Fed lý giải vì sao cuộc chiến chống lạm phát lần này rất khác

Trong cuộc họp báo ngày 13/12, Chủ tịch Jerome Powell cho biết các điều kiện kinh tế độc lạ do đại dịch COVID-19 tạo ra đã giúp Fed có thể kéo giảm lạm phát mà không gây ra suy thoái – một điều khá hiếm thấy trong lịch sử kinh tế.

Trong dự báo kinh tế mới nhất, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) báo hiệu sẽ cắt giảm lãi suất trong năm 2024 dù nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng. Đây có thể là lộ trình “hạ cánh mềm” mà nhiều chuyên gia kinh tế tỏ ra hoài nghi từ khi Fed bắt đầu chiến dịch nâng lãi suất mạnh mẽ trong năm 2022.

“Lạm phát hiện nay không đến từ kịch bản cầu kéo cổ điển mà chúng tôi hay nghi đến. Chúng là kết hợp của nhu cầu rất mạnh cộng với sự gián đoạn bất thường về phía nguồn cung, cả về cung hàng hóa và lao động”, ông Powell chia sẻ trong cuộc họp báo.

Theo Fed, trong cuộc chiến chống lạm phát lần này, họ sẽ vừa phải cố kéo giảm nhu cầu trong nền kinh tế, đồng thời cố bình thường hóa nguồn cung. Nguồn cung ở nhiều khu vực trong nền kinh tế đang dần trở về trạng thái bình thường của hồi trước dịch, ông nói.

“Đến một lúc nào đó, sự trợ giúp từ phía cung trong cuộc chiến lạm phát sẽ không còn và mọi thứ sẽ trở nên khó khăn hơn. Điều đó nhiều khả năng sẽ xảy ra. Tuy nhiên, rất khó để nói chắn rằng chặng cuối của cuộc đua chống lạm phát sẽ khác”, ông nói. “Cho đến nay mọi thứ đang tiến triển tốt, mặc dù chúng tôi cho rằng tình hình sẽ trở nên khó khăn hơn từ đây”.

Nền kinh tế được mô tả tương tự như cách Chủ tịch Fed và các thành viên khác mô tả tình hình lạm phát vào năm 2021, đôi khi giá cả chỉ “tạm thời” tăng mạnh. Tuy nhiên, lạm phát sau đó tăng nhanh chóng và Fed phải bắt đầu thắt chặt vào tháng 3/2022. NHTW đã tăng lãi suất tổng cộng hơn 5 điểm phần trăm kể từ đó.

Trong suốt một năm rưỡi qua, ông Powell duy trì quan điểm rằng nền kinh tế Mỹ vẫn có khả năng “hạ cánh mềm”, trong đó lạm phát quay trở lại mục tiêu 2% mà không khiến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng đáng kể.

Mặc dù việc tăng lãi suất để làm chậm lạm phát thường gắn liền với suy thoái kinh tế, nền kinh tế Mỹ đôi khi đã mở rộng trong những chu kỳ như vậy trước đây, đáng chú ý nhất là vào giữa thập niên 1990.

Vào đầu năm 2023, nhiều nhà kinh tế Phố Wall dự báo đây sẽ là một năm suy thoái, nền kinh tế Mỹ lại tỏ ra kiên cường một cách đáng kinh ngạc. Thị trường chứng khoán cũng phục hồi sau đợt bán tháo sâu năm 2022, với chỉ số Dow Jones đóng cửa ở mức cao kỷ lục trong phiên 13/12.

Mặc dù ông Powell cho biết nền kinh tế Mỹ đã “chậm lại đáng kể” trong những tháng gần đây, Fed vẫn kỳ vọng GDP sẽ tăng 1.4% trong năm tới.

Nền kinh tế chưa có dấu hiệu suy thoái

Chủ tịch Powell cho biết thị trường lao động vẫn mạnh, nhưng cán cân cung cầu đã cân bằng tốt hơn, trong khi lạm phát đã hạ nhiệt đáng kể và là bước tiến triển tốt đẹp với Fed. “Chúng tôi muốn thấy lạm phát tiếp tục hạ nhiệt”, ông nói.

Ngoài ra, ông Powell cho biết vẫn chưa có nhiều cơ sở để nghĩ nền kinh tế đang suy thoái.

Khi nhận được câu hỏi liệu Fed có nguy cơ hành động quá chậm hay không, ông Powell cho biết Fed đã chú ý tới rủi ro từ việc duy trì chính sách thắt chặt trong thời gian quá lâu và giảm lãi suất quá chậm.

"Fed muốn tránh mắc sai lầm này. Rủi ro thắt chặt quá nhiều và rủi ro thắt chặt quá ít đang dần tiến tới ngưỡng cân bằng. Do đó, chúng tôi đang tập trung vào nhiệm vụ ổn định giá cả", ông Powell chia sẻ.

Trước đây, Fed từng bị chỉ trích vì cho rằng lạm phát chỉ tăng tạm thời và nâng lãi suất quá chậm.