Cắt lỗ – nguyên tắc cần sự dũng cảm

Giới chuyên gia nhìn nhận việc không dũng cảm “cut loss” là một trong những sai lầm cơ bản của nhà đầu tư chứng khoán. Thực tế, cổ phiếu thua lỗ sẽ cần mức tăng trưởng lớn hơn để đạt sự hòa vốn. Ví dụ, nếu cổ phiếu giảm 50%, thì phải tăng đến 100% để hòa vốn.

Sau 2 tuần tăng điểm liên tiếp, VN-Index đã hồi phục khi tăng tổng cộng 3,35% lên 971,46 điểm. Tuy vậy, nếu xét từ thời điểm đầu năm, chỉ số chỉnh giảm đến 35,16% và chỉ số chứng khoán giảm mạnh nhất thế giới.

Dạo quanh các diễn đàn, nhóm "chat" chứng khoán, nhiều nhà đầu tư cho biết vẫn kiên trì nắm giữ danh mục cổ phiếu mà không giảm tỷ trọng. Họ quan điểm rằng các khoản đầu tư này không được coi là lỗ nếu họ chưa bán. Dù chỉ số chứng khoán (như đã đề cập) đã phần nào hồi phục, những rõ ràng nhiều cổ phiếu vẫn cách rất xa mức giá đỉnh xác lập hồi đầu năm nay.

Một nhà đầu tư cho biết trong cơn sóng tăng điểm của VN-Index đầu năm nay, anh đã mạnh tay mua cổ phiếu VMC của CTCP Vimeco, với kỳ vọng mã này tăng điểm nhờ thông tin được một tập đoàn lớn M&A. Bất chấp việc mã này liên tục suy giảm, anh H cũng không bán.

Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, khoản đầu tư này đã lỗ đến gần 70%. Mức lỗ quá lớn khiến anh H cảm thán lẽ ra nên "cut loss" sớm hơn.

Giới chuyên gia nhìn nhận việc không "cut loss" là một trong những sai lầm cơ bản của nhà đầu tư chứng khoán. Thực tế, cổ phiếu thua lỗ sẽ cần mức tăng trưởng lớn hơn để đạt sự hòa vốn. Ví dụ, nếu cổ phiếu giảm 10%, thì sẽ cần tăng 11,1% để hòa vốn. Nếu cổ phiếu giảm 50%, thì cổ phiếu phải tăng đến 100% trước khi hòa vốn.

Thậm chí, cổ phiếu này còn có thể giảm giá thêm trong một thời gian rất dài, do ảnh hưởng của diễn biến thị trường chung, hoặc KQKD/triển vọng phát triển công ty không tốt.

Bên cạnh đó, một lý do mà nhà đầu tư nên cắt lỗ là để giải phóng vốn. Khi nắm cổ phiếu thua lỗ, nhà đầu tư không chỉ thiệt về giá mà còn mất chi phí cơ hội và bỏ lỡ khả năng mua các cổ phiếu hoạt động tốt hơn. Thay vì chờ cổ phiếu sở hữu tăng giá, nhà đầu tư có thể ở vị thế tốt hơn để thu hồi khoản lỗ nhanh hơn nếu chuyển sang các cổ phiếu khác có triển vọng tăng trưởng tốt hơn.

Ngoài ra, dòng tiền trên thị trường có sự xoay vòng. Một lĩnh vực được ưa chuộng trước đây có thể không còn hấp dẫn nữa, do định giá hoặc những phát triển mới sẽ mang lại lợi ích đáng kể hơn cho các lĩnh vực khác trên thị trường.

Nên cắt lỗ khi nào?

Theo giới chuyên gia, thời điểm cắt lỗ tốt nhất là khi thị trường nhiều biến động và khiến cả các cổ phiếu tốt giảm mạnh, tăng trưởng kinh doanh của công ty sụt giảm, hoặc khi nhà đầu tư nhìn nhận một mã khác có tiềm năng tăng trưởng tốt hơn…

Quyết định cắt lỗ sẽ tùy vào mức độ chịu đựng rủi ro của nhà đầu tư. Thông thường, nhiều người sẽ chọn bán cổ phiếu nếu giảm 7-8% so với giá mua vào. Nhưng nếu thị trường nhiều biến động theo hướng tiêu cực, nhà đầu tư có thể cắt lỗ sớm hơn ở mức 3-5%.

Nói với PV, một nhà đầu tư lâu năm nhìn nhận anh hay cắt lỗ khi cổ phiếu giảm từ 5-7%. Thậm chí, trong một số trường hợp, anh có thể cắt lỗ ngay trong phiên khi cổ phiếu giảm 2%.

Anh chia sẻ: "Khi đầu tư cổ phiếu, tôi dùng các công cụ phân tích kỹ thuật để xác định điểm mua/điểm chạy của từng mã. Thông thường, khi xác định được điểm hỗ trợ/mua cổ phiếu, tôi sẽ để mã tăng trước khoảng 2% cho chắc ăn rồi mới mua vào. Với phong cách đầu tư như vậy, một khi cổ phiếu đột ngột quay đầu giảm, tôi cho rằng có thể chính nội tại cổ phiếu đó có vấn đề, hoặc ảnh hưởng từ thị trường chung".

Còn ở trong trường hợp những mã lỗ đến hàng chục phần trăm, nhà đầu tư này khuyến nghị phải tùy từng mã để cắt lỗ. "Nếu đó là cổ phiếu nằm trong xu hướng chung của thị trường thì nên giữ lại, những mã đó sẽ hồi phục theo nhịp tăng của chỉ số. Còn với những mã không nằm trong xu hướng, thường là cổ phiếu đầu cơ, penny, thì nên bán và chuyển sang đầu tư các mã khác để nhanh hoàn vốn và bảo đảm an toàn", anh nói.

Ông Nguyễn Duy Linh – Giám đốc chiến lược Mirae Asset cho biết nhà đầu tư có thể dựa vào đường trung bình động (MA) để thiết lập các điểm cắt lỗ. Các đường trung bình động chính bao gồm: Đường trung bình 5, 10, 20, 50, 100 và 200 ngày. Thông qua đường MA, nhà đầu tư xác định xem giá cổ phiếu đã đạt tới ngưỡng hỗ trợ hay kháng cự chưa.

Mặt khác, ông cũng khuyến nghị nhà đầu tư quản trị rủi ro khi lưu ý 2 bước gồm: Trước khi thực hiện mua, nhà đầu tư cần xem xét mua cổ phiếu nào (tìm hiểu doanh nghiệp), mua bao nhiêu (cân đối danh mục tài sản) và bao giờ mua (lựa chọn thời điểm mua). Theo đó, quá trình kiểm soát này càng chặt chẽ và kỹ lưỡng sẽ càng loại đi càng nhiều rủi ro; và sau khi thực hiện mua, nhà đầu tư cần quan tâm đến việc bán như thế nào (quản trị lợi nhuận). Trong trường hợp mua sai cổ phiếu, cần tuân thủ nguyên tắc cắt lỗ như trên.