Các thương vụ M&A tăng trưởng mạnh trong dịch bệnh

Theo số liệu của KPMG Việt Nam, trong 10 tháng năm 2021, thị trường M&A (mua bán - sáp nhập) đã thu hút 8,8 tỷ USD, tăng 17,9% so với năm 2020 và tăng 13,7% so với năm trước dịch, năm 2019. Trong hơn một thập kỷ qua, M&A (mua bán - sáp nhập) đã phát triển

Những thông tin tích cực trên được đưa ra tại Diễn đàn “Mua bán - sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam thường niên lần thứ 13 - năm 2021” diễn ra ngày 9/12. Diễn đàn được tổ chức trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến khó lường với sự xuất hiện của biến chủng mới và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã làm thay đổi nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, thị trường M&A tại Việt Nam thể hiện sự ổn định cao, thậm chí tăng trưởng mạnh trong năm 2021.

Nhiều thương vụ thành công giá trị hơn 50 tỷ USD

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, năm 2021, mặc dù chịu tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, nhưng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, bao gồm cả dòng vốn đầu tư thông qua M&A, vẫn có sự tăng trưởng.

Tính đến cuối tháng 11/2021, tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 26,46 tỷ USD, tăng 0,1% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó, đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần đạt gần 4,4 tỷ USD.

Bất chấp đại dịch khó lường, quy mô giá trị thị trường M&A Việt Nam vẫn đạt 8,8 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2021, tăng 18% so với năm 2020. Trong đó, có 58% tổng giá trị các giao dịch M&A đến từ ngành hàng tiêu dùng thiết yếu, bất động sản và tài chính.

Hơn 500 số thương vụ được công bố trong 10 tháng năm 2021.

Đáng chú ý, tỷ trọng giá trị M&A mà doanh nghiệp Việt Nam đóng vai trò bên mua đang có xu hướng tăng lên. Đã có 1,6 tỷ USD được thực hiện bởi các nhà đầu tư trong nước trong 10 tháng năm 2021. Trong đó, 1,13 tỷ USD thuộc 11 thương vụ được thực hiện bởi 5 công ty hàng đầu của Việt Nam, như Vingroup, Masan, NovaLand, Hoà Phát, Vinamilk.

Sự thu hút M&A ngày càng tăng tại Việt Nam được thể hiện một cách rõ nét không chỉ qua sự tăng trưởng của tổng giá trị giao dịch, mà còn qua giá trị bình quân trong mỗi giao dịch, khi ngày càng nhiều thương vụ có giá trị trên 100 triệu USD được ghi nhận

Điều này cho thấy, thị trường M&A Việt Nam vẫn rất hấp dẫn, các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước vẫn đặt niềm tin vào nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh cũng như các giải pháp phòng chống dịch quyết liệt, linh hoạt của Chính phủ..

“Sau 2 năm đối mặt không ít khó khăn do tác động của dịch bệnh, cộng đồng kinh doanh đã rất nỗ lực tìm kiếm mô hình tăng trưởng mới hoặc cơ cấu lại để thích nghi với bối cảnh biến động nhanh với xung lực từ các nguồn vốn rẻ, chính sách hỗ trợ, phục hồi kinh tế mà Chính phủ ban hành. Nhiều doanh nghiệp đang sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới, kéo theo nhu cầu M&A dự kiến sẽ bật tăng mạnh trong thời gian tới”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói.

Ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc KPMG Việt Nam đánh giá, môi trường M&A Việt Nam khá thú vị và hấp dẫn, các thương vụ M&A đang rất được quan tâm, với những thương vụ có giá trị lên tới hàng trăm triệu USD. Điều này cho thấy, các thương vụ mua bán - sáp nhập đã trở thành một phần quan trọng trong bức tranh kinh tế Việt Nam.

Theo ông Warrick Cleine, nhiều quốc gia Bắc Á, tập đoàn đa quốc gia tin tưởng vào tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam, đó là tín hiệu rất tốt. Cụ thể, các nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm ngành tài chính, chăm sóc y tế sức khỏe, bán buôn - bán lẻ, IT. Trong khi đó, các nhà đầu tư Hàn Quốc quan tâm đến ngành thương mại điện tử, logistics.

“Dù vậy, vẫn có những thách thức với các tập đoàn, doanh nghiệp đi M&A, đó là tạo ra giá trị cho các doanh nghiệp mà họ mua”, ông Warrick Cleine cho biết.

Ông Masataka Sam Yoshida, Giám đốc toàn cầu Dịch vụ mua bán - sáp nhâp xuyên quốc gia, RECOF Corporation, Tổng giám đốc RECOF Việt Nam cho rằng, xu hướng M&A của nhà đầu tư Nhật Bản tại các nước Đông Nam Á tăng mạnh. Dù ảnh hưởng của Covid-19 nhưng Việt Nam đứng Top 2 các điểm đến quan trọng nhất, sau Singapore.

Mặc dù số lượng giao dịch năm 2020 và 2021 giảm nhưng giá trị giao dịch tăng mạnh, đặc biệt là năm 2021 với giao dịch lớn giữa SMBC Consumer Finance và VP Bank.

Theo đó, ông Masataka Sam Yoshida cho rằng, sự quan tâm của các nhà đầu tư Nhật Bản đối với Việt Nam tiếp tục cao.

Sẵn sàng các yếu tố để thu hút đầu tư

Sau hai năm đối mặt không ít khó khăn do tác động của dịch bệnh, cộng đồng kinh doanh đã rất nỗ lực tìm kiếm mô hình tăng trưởng mới hoặc cơ cấu lại để thích nghi với bối cảnh biến động nhanh với xung lực từ các nguồn vốn rẻ, chính sách hỗ trợ, phục hồi kinh tế mà Chính phủ ban hành.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh, khi nền kinh tế Việt Nam tiếp tục phát triển nhờ các quy định và chính sách hỗ trợ của Chính phủ, bước sang năm 2022, mặc dù vẫn có những rủi ro nhất định trong bối cảnh Covid-19 và tác động của nó đến kinh tế vĩ mô, thị trường Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ duy trì đà tăng trưởng tốt với nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư trong nước.

Trong tương lai, M&A sẽ tạo ra nhiều tập đoàn của Việt Nam với quy mô có thể sánh ngang với các tập đoàn lớn trong khu vực. Trong thời kỳ Covid-19, người mua trong nước có những lợi thế nhất định trọng việc thực hiện các thương vụ M&A.

Để làm được điều đó, trong thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã rất nỗ lực chuẩn bị sẵn sàng các yếu tố cơ bản nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, nhà đầu tư, như cơ sở hạ tầng, đất đai, mặt bằng, đào tạo nguồn nhân lực… để đón đầu dòng vốn đầu tư đang dịch chuyển.

Sau khi Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ được thành lập vào năm 2020, các cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế ưu đãi đầu tư đặc biệt, cũng đã được ban hành, tạo thuận lợi để thu hút được các dự án lớn, các nhà đầu tư chiến lược.

Hành lang pháp lý cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh cũng không ngừng được hoàn thiện nhất là sau khi Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) chính thức có hiệu lực vào đầu năm 2021.

Mới đây, Chính phủ cũng đã xây dựng và chuẩn bị trình Quốc hội xem xét dự án một luật sửa nhiều luật, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, trong đó có hoạt động M&A.

Để thu hút đầu tư nước ngoài, thực hiện Nghị quyết 50/NQ-TW của Bộ Chính trị về Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn thiện và trình Chính phủ thông qua Chiến lược thu hút FDI trong thời kỳ mới, với mục tiêu là ưu tiên thu hút các dự án sử dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan toả, chuyển giao công nghệ, cam kết hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi sản xuất, gắn với đào tạo nguồn nhân lực. Chiến lược này sẽ là “kim chỉ nam” để Việt Nam tăng cường thu hút và tối ưu hóa lợi ích dòng vốn đầu tư nước ngoài cho giai đoạn phát triển sắp tới.