Các ông lớn logistics ráo riết đầu tư cơ sở tại Việt Nam, Malaysia, Ấn Độ

Các tập đoàn vận tải và logistics lớn nhất thế giới đang ráo riết tìm mua cơ sở ở châu Á nhằm giúp khách hàng của họ mở rộng chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc.

Cuộc cạnh tranh tìm mua tài sản được thúc đẩy bởi “núi” tiền mặt dự trữ mà các tập đoàn vận tải thế giới đã tích lũy được trong đại dịch COVID-19, khi chuỗi cung ứng bị gián đoạn và xu hướng chi tiêu thương mại điện tử tăng lên đã thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ logistics.

Các tập đoàn lớn, như hãng vận tải container Hapag-Lloyd của Đức và Møller-Maersk của Đan Mạch, đã đầu tư vào cảng, nhà kho và cơ sở hạ tầng logistics khác. Những cơ sở này sẽ hỗ trợ chuỗi cung ứng ngày càng phức tạp đang phát triển giữa các quốc gia bao gồm Việt Nam, Ấn Độ và Malaysia.

Ông Dheeraj Bhatia, người giám sát hoạt động kinh doanh của Hapag-Lloyd tại Ấn Độ, cho biết mức độ cạnh tranh để đầu tư vào các thị trường này gia tăng bởi họ đang thu hút được nhiều nhà sản xuất nước ngoài, những người mà trước đây vốn tập trung vào Trung Quốc.

Ông Bhatia nói: “Cả thế giới coi Ấn Độ và Đông Nam Á là lựa chọn tất yếu tiếp theo để đa dạng hoá. Các công ty từ mọi nơi, từ Trung Đông, Trung Quốc tới châu Âu…, sẽ cố gắng đầu tư vào những thị trường này”. Nhiều công ty đa quốc gia phương Tây đang muốn giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và thiết lập các dây chuyền sản xuất dự phòng. Xu hướng này trở nên phổ biến khi xuất hiện những rạn nứt và gián đoạn địa chính trị trong thời kỳ đại dịch.

Tuy nhiên, các giám đốc điều hành cảnh báo rằng các trung tâm sản xuất thay thế trên khắp Nam và Đông Nam Á cần nguồn vốn đầu tư đáng kể.

Hapag-Lloyd, tập đoàn vận tải có lợi nhuận tăng gấp 40 lần trong giai đoạn năm 2019 - 2022, thông báo vào tháng 4 rằng họ đã mua 40% cổ phần của nhà điều hành cảng Ấn Độ JM Baxi. Ông Bhatia cho biết tập đoàn này đang xem xét đầu tư thêm vào các cảng và cơ sở hạ tầng đường sắt của Ấn Độ.

Maersk năm ngoái cũng đã hoàn tất thương vụ mua lại LF Logistics (Hồng Kông, Trung Quốc) và 198 kho hàng của công ty này trên khắp châu Á với giá 3.6 tỷ USD. Tập đoàn Đan Mạch trong năm nay cũng đặt kế hoạch phát triển hai bến cảng mới tại cảng Lạch Huyện, Việt Nam cùng với tập đoàn Hateco địa phương.

Anne-Sophie Zerlang Karlsen - Giám đốc bộ phận giao hàng của Maersk tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng và đầu tư trên khắp Đông Nam Á khi thương mại nội khu tiếp tục gia tăng. Theo bà, khu vực này rất có thể sẽ có sự tăng trưởng rất nhanh và cao trong vài năm tới.

Trên thực tế, Trung Quốc vẫn đang dẫn đầu về năng lực cơ sở hạ tầng vận tải hàng hóa. Theo báo cáo đầu năm 2023 của công ty nghiên cứu Drewry, Trung Quốc có 76 bến container có thể hỗ trợ các tàu lớn chở hơn 14,000 container 20 feet, cỡ thông dụng nhất trên các tuyến thương mại giữa châu Á với châu Âu và Bắc Mỹ. Trong khi đó, các quốc gia Nam và Đông Nam Á chỉ có 31 bến tương tự.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu của Drewry kỳ vọng công suất container của các cảng Nam Á sẽ tăng 31% trong 5 năm tính đến năm 2027, cao hơn mức 14% của các cảng trên toàn cầu.

Động lực của đà tăng trưởng đó đến từ sự gia tăng mạnh mẽ lưu lượng hàng hóa từ các nước châu Á ngoài Trung Quốc. Ông Eric Reuter - Phó Chủ tịch khu vực châu Á - Thái Bình Dương của công ty giao nhận vận tải Forto, cho biết khối lượng hàng xuất khẩu đến từ Việt Nam mà họ xử lý trong giai đoạn năm 2021 – 2022 đã tăng gấp đôi.

Ngoài ra, còn có những dự báo về sự tăng trưởng nhanh chóng của thương mại giữa các nền kinh tế châu Á. UPS, công ty logistics của Mỹ, kỳ vọng rằng thương mại trong châu Á sẽ tăng hơn hai lần trong thập kỷ tính đến năm 2030, lên 13,500 tỷ USD. Chủ tịch phụ trách thị trường châu Á - Thái Bình Dương tại UPS, Michelle Ho, thậm chí đánh giá thương mại nội Á có “tiềm năng đáng kinh ngạc”.

Tập đoàn logistics Kuehne+Nagel của Thuỵ Sỹ đã chuyển trụ sở khu vực từ Trung Quốc sang Singapore trước khi hoàn tất thương vụ mua lại Apex Logistics (Hồng Kông, Trung Quốc) với giá 1.3 tỷ USD vào năm 2021. Theo ông Joerg Wolle - Chủ tịch tập đoàn, bước đi này là sự đặt cược của họ vào đà tăng trưởng thương mại ở Đông Nam Á.

“Châu Á sẽ là cơ hội tăng trưởng lớn nhất đối với chúng tôi. Xu hướng hiện rất tích cực”, ông nói.

Không chỉ phương Tây, các doanh nghiệp từ Trung Quốc cũng đang tìm kiếm cơ sở mới khi môi trường kinh doanh thay đổi. Reuter cho biết nhiều nhà máy mới ở Việt Nam đều do nhà đầu tư Trung Quốc quản lý.

Kim Dung (Theo FT)

FILI