Bài của Lộc Nguyễn

Bộ Công Thương mới đây đề xuất rút ngắn thời gian điều chỉnh giá điện từ 3 tháng xuống 2 tháng, bắt đầu áp dụng từ tháng 2/2025. Điều này có nghĩa là giá điện sẽ được xem xét và có khả năng thay đổi (tăng hoặc giảm) chỉ sau 2 tháng, thay vì 3 tháng như hiện nay.

Theo Bộ Công Thương, việc điều chỉnh giá điện nhanh hơn sẽ giúp giá phản ánh đúng hơn biến động của chi phí sản xuất, tránh tình trạng tăng mạnh do dồn tích chi phí trong thời gian dài.

“Nếu giá điện tăng đều và hợp lý, người tiêu dùng sẽ dễ dàng chấp nhận hơn thay vì đột ngột tăng mạnh sau 6 tháng hoặc một năm,” chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong chia sẻ.

Một điểm nổi bật trong dự thảo lần này là việc nới quyền điều chỉnh giá của EVN. Hiện tại, EVN chỉ được tăng giá khi giá điện bình quân tăng ít nhất 3%. Nhưng theo đề xuất mới, EVN có thể điều chỉnh tăng giá ngay khi mức tăng đạt từ 2%.

Nếu giá bình quân tăng từ 2% - 5%, EVN tự điều chỉnh.

Nếu mức tăng vượt 10% hoặc ảnh hưởng lớn đến kinh tế, quyết định sẽ do Thủ tướng đưa ra.

Điều này có thể giúp EVN linh hoạt hơn trong quản lý giá điện, nhưng cũng làm dấy lên lo ngại về việc tăng giá liên tục.

Một thay đổi quan trọng khác là việc công khai chi phí sản xuất điện. Theo dự thảo, EVN sẽ phải thuê kiểm toán độc lập và công bố công khai các chi phí sản xuất, kinh doanh điện. Những thông tin này bao gồm:

Chi phí phát điện, truyền tải, phân phối và bán lẻ điện.

Lợi nhuận và các khoản lỗ chưa tính vào giá thành.

Điều này nhằm tăng tính minh bạch, giúp người dân hiểu rõ hơn tại sao giá điện tăng hoặc giảm.

Dù dự thảo mang tính cải cách, một số chuyên gia vẫn băn khoăn về tính khả thi.

TS. Nguyễn Minh Phong nhận xét: “Việc điều chỉnh giá cần đảm bảo có cả tăng lẫn giảm, minh bạch và hợp lý. Nếu giá chỉ tăng, điều này dễ gây bức xúc cho người dân và ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.”

Ông Đào Nhật Đình, chuyên gia năng lượng, cho rằng hiện nay dù quy định cho phép điều chỉnh giá mỗi 3 tháng, thực tế thường mất 6 tháng hoặc lâu hơn. “Quy định hiện hành chưa thực hiện được thì không cần thiết phải rút xuống 2 tháng.”

Bên cạnh đó, ông Đình nhấn mạnh tầm quan trọng của việc minh bạch chi phí sản xuất từng loại nguồn điện. Ông dẫn ví dụ tại Thái Lan, nơi giá điện được điều chỉnh dựa trên các yếu tố nguyên liệu đầu vào mỗi 3 tháng.

Dự thảo mới nhằm tăng tính linh hoạt trong quản lý giá điện, nhưng vẫn còn nhiều lo ngại xoay quanh việc áp dụng vào thực tế. Để người dân chấp nhận những thay đổi này, minh bạch và giải trình là yếu tố cốt lõi.

Bạn nghĩ gì về đề xuất này? Liệu sự minh bạch có đủ để thuyết phục bạn chấp nhận giá điện tăng mỗi 2 tháng?