Từ EV tới xe xăng: Làn sóng Trung Quốc ‘làm chao đảo’ ngành ô tô toàn cầu
Trong khi thế giới dồn sự chú ý vào xe điện, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc lại ồ ạt xuất khẩu cả xe xăng lẫn EV, chiếm lĩnh nhiều thị trường mới nổi. Làn sóng xuất khẩu này không chỉ khai thác dư thừa công suất trong nước mà còn tạo ra áp lực cạnh tranh mạnh mẽ đối với các hãng ô tô truyền thống toàn cầu. Từ Đông Âu tới Mỹ Latinh, xe Trung Quốc đang định hình lại bản đồ ngành ô tô thế giới.
Kể từ năm 2020, xe chạy nhiên liệu hóa thạch chiếm tới 76% tổng kim ngạch xuất khẩu ô tô của Trung Quốc. Lượng xe xuất khẩu hàng năm đã tăng từ 1 triệu chiếc lên hơn 6,5 triệu chiếc chỉ trong vài năm, theo dữ liệu của công ty tư vấn Automobility.
Việc Bắc Kinh thúc đẩy các gói trợ cấp và ưu đãi cho xe điện đã khiến các hãng nội địa tập trung sản xuất EV, nhưng đồng thời dẫn đến dư thừa năng lực và sản lượng xe chạy xăng. Trong top 10 nhà xuất khẩu ô tô hàng đầu của Trung Quốc, 8 hãng chủ yếu bán xe xăng, giúp nước này trở thành quốc gia xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới về sản lượng.
Các tập đoàn quốc doanh như SAIC, BAIC, Dongfeng và Changan, vốn từng phụ thuộc vào liên doanh với hãng xe nước ngoài, nay đã trở thành những “ông lớn” xuất khẩu độc lập. Ví dụ, lượng xe xuất khẩu của SAIC (chủ yếu mang thương hiệu riêng) tăng từ 400.000 chiếc năm 2020 lên hơn 1 triệu chiếc năm ngoái. Dongfeng cũng ghi nhận doanh số xuất khẩu gần 250.000 xe, tăng gần 4 lần so với năm 2020.
Nhà xuất khẩu lớn nhất hiện nay là Chery, với doanh số toàn cầu tăng từ 730.000 xe năm 2020 lên 2,6 triệu xe năm 2024, chủ yếu dựa vào các dòng xe chạy xăng. Chỉ có BYD và Tesla tập trung hoàn toàn vào xe điện và xe hybrid cắm sạc.
Chiến lược xuất khẩu xe xăng không chỉ giúp các hãng Trung Quốc duy trì lợi nhuận, mà còn đặt các đối thủ truyền thống ở Mỹ, châu Âu hay Nhật Bản vào thế cạnh tranh gay gắt, đặc biệt tại các thị trường mới nổi nơi hạ tầng sạc xe điện còn hạn chế. Theo dự báo của AlixPartners, doanh số bán ô tô Trung Quốc tại thị trường nước ngoài có thể tăng thêm 4 triệu xe vào năm 2030, giúp họ mở rộng thị phần tại Nam Mỹ, Trung Đông, châu Phi và Đông Nam Á.
Tình trạng dư thừa công suất sản xuất xe xăng tại Trung Quốc cũng khiến các nhà quản lý nội địa phải tìm cách chuyển đổi dần sang sản xuất EV. Theo ước tính của cựu Thứ trưởng Bộ Công nghiệp Trung Quốc Su Bo, các nhà máy có khả năng sản xuất 30 triệu xe chạy xăng mỗi năm, trong khi nhu cầu nội địa chưa tới 20 triệu xe, đẩy ngành công nghiệp vào cuộc khủng hoảng sinh tồn nghiêm trọng.
Để tận dụng năng lực dư thừa, các hãng ô tô Trung Quốc đang linh hoạt điều chỉnh chiến lược: xuất khẩu xe xăng đến những thị trường cần thiết, đồng thời mở rộng sản xuất xe điện cho thị trường toàn cầu. Tại Mexico, Trung Quốc dự kiến bán hơn 200.000 xe, chiếm 14% thị phần, trong khi tại Nga và Nam Phi, họ cũng tăng thị phần đáng kể bất chấp những rào cản thuế và chính trị.
Chuyên gia Felipe Munoz từ JATO Dynamics nhận định: “Các hãng truyền thống đã ngủ quên, và giờ họ phải trả giá. Cuộc chiến thực sự giữa các nhà sản xuất Trung Quốc và các hãng lâu đời không diễn ra ở châu Âu hay Mỹ, mà đang ở các thị trường mới nổi”.
Như vậy, trong khi thế giới tập trung vào xe điện, Trung Quốc đang tận dụng mọi công cụ—từ xe xăng tới EV—để củng cố vị thế trên thị trường ô tô toàn cầu, tạo nên làn sóng cạnh tranh chưa từng có.
Bạn muốn trở thành VIP/PRO trên 24HMONEY?
Bấm vào đây để liên hệ 24HMoney ngay

Bàn tán về thị trường