Thách thức và cơ hội phục hồi cho thị trường bất động sản năm 2024

 Năm 2023 là một năm thị trường bất động sản gặp phải nhiều khó khăn, thách thức đan xen, tuy nhiên nhờ những nỗ lực của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương vào cuộc để tháo gỡ nên một phần không nhỏ những hạn chế, vướng mắc của thị trường đã bắt đầu có nhiều tín hiệu phát triển tích cực.

Trước tiền đề này, thị trường bất động sản năm 2024 sẽ đón nhận nhiều cơ hội phục hồi, cùng với đó là những thách thức vẫn còn đan xen.

Hàng nghìn doanh nghiệp bất động sản “ly tán” trong năm 2023

Năm 2023 là một năm tương đối “khắc nghiệt” và vất vả đối với thị trường và nhân sự ngành Bất động sản Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2023 có 1.286 doanh nghiệp giải thể, tăng 7,7% so với năm 2022 (năm 2022 tăng tới 38,7% so với năm 2021), 3.705 doanh nghiệp bất động sản ngừng có thời hạn, tăng 47,4%. Trong khi đó, số doanh nghiệp bất động sản thành lập mới đạt 4.725, giảm 45%; có 2.270 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 9,1%.

Về tình hình chung toàn thị trường, nguồn cung năm 2023 khá thiếu hụt khi tổng nguồn cung cả năm 2023 chỉ đạt 55.329 sản phẩm, dù tăng 14% so với năm 2022, nhưng chỉ bằng 32% so với năm 2018, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho hay tín hiệu đã cải thiện hơn vào giai đoạn nửa sau của năm. Theo dự báo của Tổ nghiên cứu thị trường VARS, năm 2024 sẽ là năm cuối cùng của quá trình “vượt chướng ngại vật” của thị trường bất động sản. Mặc dù khó có thể “bùng nổ”, nhưng thị trường sẽ đi dần vào ổn định.

Hoàn thiện thể chế đang tạo tiền đề phục hồi thị trường

Tại Diễn đàn thị trường bất động sản 2024 – Vượt qua thách thức do Hội Môi giới Bất động sản (VARS) tổ chức, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Hoàng Hải nhận định bất động sản là lĩnh vực có vai trò quan trọng và liên quan trực tiếp đến nhiều ngành kinh tế.

Tuy nhiên, từ nửa cuối năm 2022 đến nay, thị trường gặp nhiều khó khăn do bối cảnh chung của thế giới. Đi kèm với đó, một số tồn tại, hạn chế kéo dài từ trước vẫn chưa thể khắc phục triệt để trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phục hồi phát triển.

Cụ thể, sức mua và thanh khoản giảm mạnh, thiếu nguồn cung đi liền với cơ cấu sản phẩm nhà ở không hợp lý, dư thừa sản phẩm, phân khúc cao cấp trong khi thiếu nhà ở có giá phù hợp với khả năng chi trả của các đối tượng thu nhập thấp tại các đô thị. Bên cạnh đó, doanh nghiệp địa ốc gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn của khách hàng; Số lượng các dự án nhà ở thương mại được hoàn thành và chấp thuận mới đều giảm... Một trong những biểu hiện khó khăn nổi cộm của thị trường là việc mất cân đối trong cơ cấu sản phẩm.

Trong năm vừa qua, Chính phủ cũng đã thông qua chính sách Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”, mặc dù đã được thông qua từ tháng 3, tuy nhiên Đề án vẫn còn gặp nhiều rào cản trong quá trình thực thi.

Trong bối cảnh đó, từ đầu năm 2023 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, các Bộ, ngành hoàn thiện hệ thống khung pháp lý, chính sách để thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh và bền vững. Các chính sách liên quan mật thiết đến thị trường như: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đã được thông qua. Hiện Chính phủ cũng đang trình Quốc hội xem xét để thông qua tại kỳ họp Quốc hội thời gian tới dự án Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Tổ chức tín dụng (sửa đổi). Theo ông Hải, những luật này khi có hiệu lực sẽ thực sự là bước thay đổi lớn, giúp gia tăng nguồn cung và điều tiết giá nhà đất phù hợp với túi tiền người dân hơn.

Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cũng đã gấp rút rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp. Cơ quan đã nhận được 138 văn bản báo cáo khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội và người dân liên quan đến 191 dự án bất động sản. Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Tổ công tác, Bộ Xây dựng đã xem xét, phân loại và chuyển cơ quan và thẩm quyền xử lý.

Cục trưởng Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản nhận định, thị trường bất động sản đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất. Mặc dù về tổng thể, thị trường bất động sản hiện nay vẫn còn rất nhiều khó khăn, nhưng mức độ khó khăn có xu thế giảm dần theo thời gian, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước. Để các chính sách, giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thu được hiệu quả như mong đợi, ông Hải cho biết cần có thời gian, sự vào cuộc, phối hợp đồng bộ, của các cấp, các ngành, sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Lê Trang