Tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế xây dựng nhà ở xã hội

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, cả nước hiện đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội (NOXH), nhà ở cho công nhân, với quy mô xây dựng khoảng 156.000 căn, với tổng diện tích hơn 7,79 triệu m2.

​​​Nguồn cung khan hiếm

Bộ Xây dựng đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 455.000 căn, tổng diện tích khoảng 22,718 triệu m2 tại các địa phương. Trong đó, hoàn thành việc đầu tư xây dựng 175 dự án NOXH, với quy mô xây dựng khoảng 93.000 căn, tổng diện tích khoảng 4,6 triệu m2; tiếp tục triển khai 274 dự án, quy mô xây dựng khoảng 293.000 căn hộ, tổng diện tích khoảng 14,6 triệu m2.

Còn theo số liệu của Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), nhu cầu đầu tư xây dựng NOXH giai đoạn 2021 - 2025 của các địa phương cho các đối tượng là người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp khoảng 294.600 căn, tổng mức đầu tư khoảng 220.000 tỷ đồng, bao gồm: Nhà ở cho người thu nhập thấp khu vực đô thị khoảng 131.100 căn, tổng mức đầu tư khoảng 138.000 tỷ đồng; nhà ở cho công nhân khu công nghiệp là 163.500 căn, tổng mức đầu tư khoảng 82.000 tỷ đồng.

Thực tế trên cho thấy, việc triển khai thực hiện các chính sách về NOXH đến thời điểm này chưa đáp ứng được yêu cầu hoặc chỉ mới đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu của người lao động thu nhập thấp, trong khi nhu cầu nhà ở khá cấp bách và cơ chế chính sách, quá trình thực thi vẫn chậm.

Một số khó khăn lớn trong việc phát triển NOXH được Bộ Xây dựng chỉ ra như: Trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua bán NOXH hiện nay còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại; một số dự án NOXH được miễn tiền sử dụng đất, nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn; các đối tượng mua NOXH phải được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện…

Bên cạnh đó, việc xác định giá trước khi thực hiện bán, cho thuê, cho thuê mua đối với NOXH đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách tại các địa phương phải được cơ quan Nhà nước cấp tỉnh, thành phố thẩm định, cũng kéo dài thời gian, tốn kém cho doanh nghiệp đầu tư; các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NOXH chưa thu hút, khuyến khích chủ đầu tư...

Khuyến khích các thành phần kinh tế

Tại Hội nghị “Thúc đẩy NOXH cho công nhân, người thu nhập thấp” vừa được tổ chức mới đây tại Hà Nội dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, để giải quyết những tồn tại trên, các Bộ, ngành, địa phương đã cùng đưa ra những giải pháp kiến nghị đẩy nhanh tiến độ xây dựng NOXH cho công nhân như: Tăng cường khảo sát nhu cầu nhà ở trong các khu công nghiệp; giải ngân nhanh vốn hỗ trợ tới tay người mua nhà; ban hành các chính sách giảm thuế, phí và cắt giảm bớt thủ tục rườm rà...

Đề xuất về giải pháp hoàn thiện thể chế, chính sách, Bộ Xây dựng sẽ tập trung sửa đổi Luật Nhà ở 2014 đồng bộ với Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Đấu thầu (sửa đổi), Luật Thuế… trong đó quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện thụ hưởng; việc quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NOXH; việc lựa chọn chủ đầu tư dự án; các cơ chế chính sách ưu đãi của Nhà nước; tách riêng chính sách nhà ở cho công nhân để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi, tạo điều kiện phát triển loại hình nhà lưu trú cho công nhân trong khu công nghiệp.

Đáng chú ý, Bộ Xây dựng sẽ trình Chính phủ phê duyệt Đề án Đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ NOXH cho người lao động thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 trong tháng 8/2022; đồng thời, đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch định hướng cho các doanh nghiệp, tập đoàn kinh doanh bất động sản lớn đầu tư NOXH, trong đó xác định các hệ thống cơ chế chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển NOXH.

Các chuyên gia bất động sản cho rằng, để khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển NOXH, các địa phương cần có cơ chế, giải pháp cụ thể, tạo môi trường thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính, hỗ trợ, khuyến khích, thu hút doanh nghiệp. Quan trọng nhất là các địa phương cần bố trí nguồn lực hợp lý để đầu tư các cơ sở hạ tầng thiết yếu như: Trường học, nhà trẻ, cơ sở khám chữa bệnh, sinh hoạt cộng đồng, văn hóa, thể dục, thể thao... trong và ngoài các dự án NOXH tại những khu vực có đông công nhân và người lao động; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật trong việc thực hiện các chính sách, chương trình phát triển NOXH.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ những quan điểm, định hướng lớn trong phát triển NOXH. Cụ thể, Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển NOXH, nhà cho người thu nhập thấp, các đối tượng khó khăn theo cơ chế thị trường và có chính sách hỗ trợ về nhà ở cho các đối tượng người thu nhập thấp đô thị, công nhân khu công nghiệp về nhà ở, góp phần ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội… Do đó, các bộ, ngành, địa phương phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội để thúc đẩy phát triển toàn diện hơn lĩnh vực NOXH.