Tăng trưởng tín dụng vẫn tương đối tốt, nhưng tăng trưởng tiền gửi sẽ còn tiếp tục “lệch pha”?

Lãi suất huy động thấp đang gây áp lực lên phía người gửi tiền, trong khi hạn mức tăng trưởng tín dụng chưa đáp ứng kỳ vọng và yêu cầu tối ưu biên NIM góp phần làm giảm nhu cầu mở rộng mạnh cơ sở huy động ở các ngân hàng…

Cho vay ngắn hạn trở thành động lực dẫn dắt

Trong báo cáo cập nhật về ngành ngân hàng mới công bố, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, tính đến ngày 25/8, tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế đạt 7,06% so với đầu năm. Kết quả này vẫn tương đối tốt khi so với mức tăng trưởng 4,75% cùng kỳ năm trước, xét đến tình hình giãn cách xã hội nghiêm trọng hơn trong năm nay.

Tuy nhiên, VDSC cũng cho biết, mức tăng trưởng này chủ yếu có được nhờ 6 tháng đầu năm. Tín dụng gần như không tăng trưởng trong tháng 7 và các phương án giãn cách xã hội nghiêm ngặt được áp dụng sau đó có thể đã khiến tăng trưởng tín dụng giảm trong nửa đầu tháng 8.

Cụ thể, tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 6,66% so với đầu năm tại thời điểm 11/8, tương đương giảm 0,3% trong vòng dưới hai tuần, chủ yếu do dư nợ cho vay ngắn hạn.

Sau quãng thời gian trầm lắng trên, cho vay ngắn hạn trở thành động lực dẫn dắt, trong khi dư nợ cho vay trung dài hạn không thay đổi đáng kể.

Chuyên gia cũng dự báo xu hướng này sẽ được duy trì trong tháng 9 do một số ngân hàng đang cố gắng sử dụng hạn mức tín dụng.

Thực tế cho thấy, nhiều ngân hàng thương mại đang tập trung cho vay ngắn hạn để lấp đầy hạn mức tín dụng đã được cấp trước đợt điều chỉnh hạn mức sắp tới. Nhiều khả năng sự kiện này sẽ diễn ra vào cuối tháng 9 hoặc muộn nhất là nửa đầu tháng 10 do hạn mức tín dụng hiện tại được cấp thấp hơn kỳ vọng của hầu hết các ngân hàng. Ước tính hạn mức tăng trưởng tín dụng toàn ngành hiện tại vào khoảng 10,5%, vẫn thấp hơn nhiều so với mức kỳ vọng 12-13% cho cả năm.

Yêu cầu tối ưu NIM làm giảm nhu cầu mở rộng huy động

Về tăng trưởng huy động, nhóm phân tích cho rằng động lượng duy trì ổn định sau khi chịu tác động bởi yếu tố mùa vụ trong hai tháng đầu năm. Tăng trưởng huy động tính đến cuối tháng 7 đạt 3,99% so với đầu năm và tính đến 25/8 đạt 4,44%.

Theo VDSC, lãi suất huy động thấp đang gây áp lực lên phía người gửi tiền, trong khi hạn mức tăng trưởng tín dụng chưa đáp ứng kỳ vọng và yêu cầu tối ưu biên NIM góp phần làm giảm nhu cầu mở rộng mạnh cơ sở huy động ở các ngân hàng.

Dù vậy, động lực tăng trưởng đang được hỗ trợ bởi việc áp dụng tiền gửi trực tuyến và eKYC, vốn giúp ổn định nhu cầu gửi tiền trong điều kiện giãn cách xã hội.

Nhóm phân tích kỳ vọng giai đoạn tái mở cửa với nhu cầu ít bị gián đoạn hơn và động lực tăng trưởng tín dụng ổn định lại. Tuy nhiên, tăng trưởng huy động có thể vẫn còn lệch pha trong giai đoạn sắp tới.

Do tăng trưởng huy động ít bị ảnh hưởng bởi sự gián đoạn hơn so với tín dụng và dựa trên dự báo trước đó về sự thay đổi cơ cấu tiền gửi của ngành diễn ra cho đến cuối quý 3, có khả năng độ dốc của xu hướng tăng trưởng huy động có thể không đủ để đạt mức trung bình của biên độ dự phóng là 10,8%.

Trước đó, trong báo cáo chiến lược năm 2021, VDSC đã dự báo tăng trưởng tổng tiền gửi năm nay là 9,2 - 12,3%. Có khả năng mức tăng trưởng chỉ dừng lại ở mức một chữ số ngay cả khi cân nhắc đến yếu tố mùa vụ của nhu cầu gửi tiền của doanh nghiệp, tuy nhiên, các chuyên gia của VDSC vẫn chờ các kế hoạch tái mở cửa rõ ràng hơn để đánh giá tốc độ phục hồi trước khi điều chỉnh dự báo.

Thực tế cũng cho thấy, tốc độ tăng trưởng quy mô tiền gửi của dân cư liên tục xu hướng giảm trong 5 năm trở lại đây. Cập nhật mới nhất của NHNN cho thấy, tính đến cuối tháng 6/2021, quy mô tiền gửi của dân cư tại các TCTD ở mức gần 5,3 triệu tỷ đồng, chỉ tăng 2,94% so với cuối năm 2020.

Trước đó, tăng trưởng tiền gửi của cư dân từng ghi nhận mức cao tới 17,18% vào năm 2012 hay 15,91% năm 2013 khi lãi suất huy động vẫn ở mức hấp dẫn 9-12%/năm. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2016, tăng trưởng tiền gửi khu vực này bắt đầu “cài số lùi” và đặc biệt giảm mạnh trong vòng 2 năm qua.