'Ông lớn' bán lẻ điêu đứng nửa đầu năm

Kết quả kinh doanh 6 tháng vừa công bố cho thấy các các doanh nghiệp bán lẻ vẫn đối mặt với nhiều khó khăn trong quý II/2023 như đã dự đoán. Sức mua của người tiêu dùng vẫn tiếp tục sụt giảm, tỷ lệ chi phí cao hơn, việc thực hiện các chương trình khuyến mãi, cạnh tranh về giá và giảm hàng tồn kho đặc biệt… đã ảnh hưởng không nhỏ đến biên lợi nhuận của các công ty.

Lợi nhuận sụt giảm mạnh

Trong quý II/2023 Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) ghi nhận doanh thu thuần đạt 29.465 tỷ đồng, giảm 14%, lãi ròng đạt 17 tỷ đồng, giảm tới 98,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là mức lợi nhuận thấp nhất kể từ khi doanh nghiệp này đưa cổ phiếu lên sàn HoSE từ năm 2014.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế của MWG giảm lần lượt 20,1% và 98,5% so với cùng kỳ, đạt 56.571 tỷ đồng và 39 tỷ đồng. Sau 6 tháng đầu năm 2023, MWG mới chỉ hoàn thành 0,9% so với kế hoạch lợi nhuận năm.

Điều đáng nói, trong cơ cấu doanh thu, Thế giới Di động và Điện máy Xanh mặc dù vẫn đóng góp doanh thu lớn nhất cho MWG nhưng cũng ghi nhận doanh thu giảm tới 27% so với cùng kỳ.

Vấn đề doanh thu, lợi nhuận suy giảm cũng diễn ra ở Công ty Cổ phần Thế giới số (Digiworld, HoSE: DGW). Trong quý II/2023, doanh thu thuần của Digiworld ước đạt 4.596 tỷ đồng, lãi sau thuế dự kiến 83 tỷ đồng, giảm lần lượt 6% và 39% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu mảng điện thoại di động của Digiworld trong quý II sụt giảm 19% so với cùng kỳ, ghi nhận 2.190 tỷ đồng. Do đây là mảng đóng góp lớn nhất vào doanh thu của công ty nên dù có sự khởi sắc của các mảng khác nhưng tổng doanh thu quý II của toàn Digiworld vẫn sụt giảm.

Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2023, Digiworld đạt doanh thu 8.556 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 162 tỷ đồng, lần lượt giảm 28,2% và 53,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Với kết quả này, công ty mới hoàn thành 43% chỉ tiêu doanh thu và 41% chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế cả năm.

Tại báo cáo tài chính riêng, Công ty Cổ phần Bán lẻ kỹ thuật số FPT (FPT Retail, HoSE: FRT) cũng cho biết lợi nhuận sau thuế nửa đầu năm 2023 của công ty âm 318 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2022 lãi gần 186 tỷ đồng, chênh lệch hơn 503 tỷ đồng. FPT Retail lý giải là do doanh thu 6 tháng đầu năm 2023 sụt giảm mạnh, tới 19,2%, tương đương mức giảm 1.930 tỷ đồng, do trong 6 tháng, cầu hàng hóa giảm mạnh bởi tác động tiêu cực từ các yếu tố vĩ mô: xuất nhập khẩu giảm, thu nhập giảm, thất nghiệp tăng… đã ảnh hưởng xấu đến thu nhập, khiến người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu, đặc biệt là với những mặt hàng giá trị cao. Một yếu tố khác là mức độ cạnh tranh giá bán của các nhà bán lẻ diễn ra mạnh mẽ và liên tục trong suốt 2 quý đầu năm 2023.

Tại báo cáo tài chính hợp nhất bán niên năm 2023, FPT Retail cũng ghi nhận lợi nhuận âm 213 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi 216 tỷ đồng. Giải trình về nguyên nhân kinh doanh thua lỗ, lãnh đạo FPT Retail cho biết, mặc dù trong kỳ công ty con là Công ty cổ phần Dược phẩm Long Châu (FPT Long Châu) mở mới 565 cửa hàng so với cuối quý II/2022, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng doanh thu hợp nhất toàn công ty, nhưng lợi nhuận của Long Châu chưa đủ lớn để bù đắp phần lỗ đến từ mảng ICT của công ty mẹ.

Đặt kỳ vọng vào sự phục hồi của MCE

Mặc dù, kết quả kinh doanh ảm đạm là thế, nhưng nhiều góc nhìn phân tích vẫn chỉ ra tương lai tươi sáng cho các doanh nghiệp trong thời gian tới.

Theo luận điểm của Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC), biên lợi nhuận mảng MCE (điện thoại, điện máy) trong quý II/2023 của các doanh nghiệp bán lẻ suy yếu là không thể tránh khỏi trong bối cảnh nhu cầu sụt giảm và cạnh tranh giá cả. Trong thời gian tới, BVSC kỳ vọng biên lợi nhuận sẽ khả quan nhờ cải thiện tâm lý tiêu dùng, mùa cao điểm, chu kỳ thay mới cho mảng MCE. Theo đó, BVSC kỳ vọng lợi nhuận ròng của MWG trong 2024 sẽ hồi phục mạnh 132,1% so với cùng kỳ sau khi giảm 70% trong 2023, nhờ kết quả kinh doanh chuỗi MCE hồi phục và BHX tiếp tục thu hẹp các khoản lỗ.

Tương tự, với FPT Retail, công ty chứng khoán này cũng kỳ vọng những lợi thế tiên phong của Long Châu giúp mang lại đóng góp lợi nhuận đáng kể hơn, trong khi chuỗi di động có khả năng chuyển biến ghi nhận lợi nhuận trong 2024. Năm 2023, mặc dù người dân thắt chặt chi tiêu nhưng thuốc vẫn là mặt hàng thiết yếu không bị ảnh hưởng nhiều, do đó FPT Retail vẫn tiếp tục chủ trương mở rộng Long Châu, đi tới tận vùng sâu, vùng xa.

Chia sẻ tại ĐHĐCĐ thường niên vừa qua, lãnh đạo FPT Retail cho biết chuỗi này sẽ tiếp tục tăng gấp đôi lợi nhuận, tương đương hơn 100 tỷ đồng. Đặc biệt, để vừa mở nhanh mà không ảnh hưởng đến tình hình chung, ngoài việc mở shop mới, shop cũ phải tăng tốt (10% - 15% trong năm 2022 so với những năm trước đó).

Về kế hoạch dài hạn, FPT Retail cũng kỳ vọng vào sự trở lại mạnh mẽ của MCE khi định hướng tiếp tục tập trung nguồn lực vào phát triển hệ thống. Công ty đã chính thức hoàn tất đầu tư giai đoạn 1 hệ thống phân phối hàng hóa tại khu vực miền Nam với giá trị đầu tư khoảng 10 triệu USD, diện tích sử dụng khoảng 30.000 m2. Hệ thống được trang bị cơ sở vật chất, công nghệ tiên tiến, đáp ứng được nhiều điều kiện kỹ thuật, ngành nghề.

Còn Digiworld được Công ty TNHH chứng khoán Maybank (MBKE) đánh giá là công ty nhỏ nhưng vững chắc, có thế mạnh trong việc phân phối các sản phẩm công nghệ thông tin và đang trong quá trình mở rộng theo chiều ngang sang các phân khúc tiềm năng khác là thiết bị gia dụng, hàng tiêu dùng và chăm sóc sức khỏe và thiết bị công nghiệp. Điều đáng nói, trong khi các đối thủ khác như MWG chỉ lãi nhẹ 39 tỷ đồng, FPT Retail lỗ nặng 218 tỷ đồng thì Digiworld vẫn mang về mức lợi nhuận 162 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2023. Theo MBKE, Apple và Xiaomi là những sản phẩm đóng góp chính cho Digiworld. Mùa cao điểm sắp tới (máy tính xách tay cho mùa tựu trường, iPhone mới) và sự phục hồi tiêu thụ các sản phẩm trong phân khúc phổ thông dự kiến sẽ mang lại lợi ích cho các nhà bán lẻ trong mảng này.

Lãnh đạo Digiworld cũng dự kiến doanh thu quý III của công ty sẽ được cải thiện so với quý II và quý IV/2023 được kỳ vọng sẽ trở lại chu kỳ tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái. Ban lãnh đạo Digiworld cũng kỳ vọng lợi nhuận ròng quý III/2023 phục hồi 20,5% so với quý trước lên 100 tỷ đồng, doanh thu thuần cải thiện 13,1% lên 5.200 tỷ đồng. Đáng chú ý hơn nữa, Digiworld kỳ vọng lợi nhuận ròng sẽ quay lại đà tăng trưởng dương so với cùng kỳ trong quý IV/2023. Năm nay, Digiworld kỳ vọng đạt doanh thu 20.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 400 tỷ đồng.