OIL vào diện cảnh báo vì ý kiến kiểm toán ngoại trừ 3 năm liên tiếp

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) quyết định đưa cổ phiếu của Tổng Công ty Dầu Việt Nam - CTCP (PV OIL, UPCoM: OIL) vào diện cảnh báo từ ngày 23/03/2023.

Lý do là BCTC kiểm toán của Công ty 3 năm liên tiếp nhận ý kiến ngoại trừ từ tổ chức kiểm toán. Dù đã có văn bản giải trình, OIL vẫn bị đưa vào diện cảnh báo theo quy định.

Đơn vị kiểm toán của OIL là Deloitte. Theo BCTC kiểm toán 2022 của OIL, Deloitte nêu ra nhiều điểm khúc mắc trong phần thuyết minh.

Đầu tiên là giá trị khoản đầu tư vào CTCP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí - công ty liên kết của OIL - hơn 272.7 tỷ đồng. Công ty này đã được đề nghị xem xét phương án giải thể, phá sản. Dựa trên thông tin đang có, Deloitte cho rằng không thể thu thập đủ thông tin về những thay đổi trong vốn góp của OIL vào tài sản thuần của Công ty sau ngày mua khoản đầu tư đến 31/12/2022, nên không xác định được sự cần thiết của việc điều chỉnh số liệu này trên BCTC hợp nhất 2022 của OIL.

Về vấn đề này, OIL cho biết đã có văn bản trình Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) để xác định khoản đầu tư trên về mức 0 đồng khi thực hiện quyết toán cổ phần hóa. OIL đã xin ý kiến xử lý của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp về vấn đề này. Tuy nhiên, do không thể thẩm định giá trị doanh nghiệp làm cơ sở để lập phương án thoái vốn khỏi Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí, OIL chưa thể triển khai thoái vốn. Hiện, OIL đang làm việc với các cổ đông cùng cơ quan, ban ngành liên quan để quyết định phương án xử lý tiếp theo.

Thứ hai là khoản phải thu khác trên BCTC hợp nhất 2022, số tiền 169.78 tỷ đồng. Số tiền này liên quan đến khoản thu hồi lỗ lũy kế đến 18/05/2021, thời điểm công ty con PETEC (Tổng công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư) chính thức chuyển sang loại hình công ty cổ phần. Tuy vậy, đến nay, PVN và cơ quan Nhà nước có thẩm quyền vẫn chưa phê duyệt quyết toán. Do vậy, Deloitte cho rằng vẫn chưa thu được đầy đủ bằng chứng thích hợp về giá trị ghi sổ của khoản này tại ngày 31/12/2022.

Về điểm này, OIL cho biết khoản lỗ này đang chờ PVN và các cơ quan liên quan phê duyệt.

Thứ 3 là phần nguyên giá tài sản cố định vô hình tại thời điểm cuối năm 2022 có ghi nhận các lô đất của PVOIL Sài Gòn - công ty con của OIL, với tổng số tiền 29.7 tỷ đồng. Nhưng quyền sử dụng đất chưa được cấp, sang tên và các lô đất đã hết hạn quyền sử dụng mà chưa được gia hạn cho PVOIL Sài Gòn. Deloitte nhận định dựa trên thông tin hiện tại, không thể thu thập đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp về quyền và thời gian sử dụng các lô đất này tại ngày 31/12/2022.

OIL giải trình đây là các lô đất do PVOIL Sài Gòn mua để đầu tư, xây dựng các cửa hàng bán lẻ xăng dầu, nhưng chưa hoàn thành các thủ tục chuyển nhượng. Nguyên nhân vì Xí nghiệp xăng dầu dầu khí Sài Gòn (tiền thân của PVOIL Sài Gòn) chưa hoàn thành thủ tục đổi tên, chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất sản xuất kinh doanh, nên chưa chuyển quyền sử dụng đất cho PVOIL Sài Gòn được; và PVOIL Sài Gòn chưa làm xong thủ tục ký hợp đồng thuê đất mới.

OIL kết năm 2022 với kỷ lục về doanh thu (104 ngàn tỷ đồng), tăng hơn 80% so với năm trước; lãi ròng đạt gần 651 tỷ đồng, tăng gần 8%. Quý 4 của OIL cũng tương đối ổn với doanh thu và lãi ròng đều tăng trưởng, đạt hơn 24 ngàn tỷ đồng và gần 162 tỷ đồng. Theo giải trình, OIL cho biết lãi trước thuế thực tế giảm, nhưng chi phí thuế thu nhập lại thấp hơn cùng kỳ, qua đó làm tăng lãi sau thuế.